Tại Chỉ thị số 21/CT-TTg năm 2023 về về xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách nhà nước năm 2024, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã nhấn mạnh: “Tiếp tục xây dựng, hoàn thiện đồng bộ thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; quán triệt và thể chế hóa kịp thời, chính xác, đầy đủ chủ trương, đường lối của Đảng trong Văn kiện Đại hội XIII; các nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương, nghị quyết, kết luận, chỉ thị của Bộ Chính trị, Ban Bí thư. Tổ chức thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 09 tháng 11 năm 2022 của Ban Chấp hành Trung ương về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới, Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 16 tháng 6 năm 2022 về quản lý và sử dụng đất. Tăng cường hiệu lực, hiệu quả tổ chức thi hành pháp luật, bảo đảm thượng tôn pháp luật. Nâng cao chất lượng, hiệu quả một số hoạt động hành chính tư pháp, bổ trợ tư pháp và thi hành án; chú trọng công tác trợ giúp pháp lý, hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa [1]”.
Ảnh minh hoạ.
Song song với đó là công tác xây dựng Chính phủ và cơ quan hành chính các cấp đoàn kết, thống nhất cao, liêm chính, dân chủ, tăng cường kỷ luật, kỷ cương, hành động thiết thực, hiệu lực, hiệu quả, bám sát thực tiễn, lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm phục vụ. Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, đi đôi với phân bổ nguồn lực, tăng cường giám sát, kiểm tra. Đề cao trách nhiệm của người đứng đầu trong việc thực thi trách nhiệm giải trình, bảo đảm công khai, minh bạch. Nêu cao tinh thần trách nhiệm, tự lực, tự cường, đổi mới, sáng tạo; dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, quyết liệt, hiệu quả trong hành động; tiếp tục khơi dậy và thúc đẩy khát vọng phát triển đất nước.
Triển khai chỉ thị này, trong năm 2024, Nhà nước đã có hàng loạt các văn bản triển khai chỉ thị, ngày càng hỗ trợ sâu, rộng hơn cho doanh nghiệp. Trong đó có thể kể đến một số hoạt động tiêu biểu như sau:
Thứ nhất, trong năm nay để hỗ trợ về công tác trợ giúp pháp lý ngày 09/5/2024, Chính phủ ban hành Nghị quyết 66/NQ-CP về Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết trên. Nghị quyết có ra giải pháp: “Đẩy mạnh và đổi mới công tác hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn, doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ, doanh nghiệp kinh doanh tạo tác động xã hội.
Thứ hai, tiếp thu tinh thần hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ, ổn định nền kinh tế thị trường ngày 13/9/2024, Tổng cục Thuế ban hành Công văn 4062/TCT-CS về việc hướng dẫn các giải pháp hỗ trợ tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp bị tổn thất do Bão số 3 và mưa lũ sau bão.
Theo đó, các cơ quan chức năng về thuế đã nhanh chóng triển khai nhiều biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp. Nổi bật là các chính sách miễn, giảm thuế như thuế sử dụng đất phi nông nghiệp, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế tài nguyên, đồng thời gia hạn thời hạn nộp thuế và miễn các khoản phạt. Nhờ đó, doanh nghiệp đã phần nào giảm bớt gánh nặng tài chính, sớm ổn định sản xuất kinh doanh. Các chính sách này được thực thi dựa trên căn cứ pháp lý tại Luật Quản lý thuế 2019, Thông tư số 80/2021/TT-BTC ngày 29/9/2021 của Bộ Tài chính hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Quản lý thuế, Luật Thuế Thu nhập doanh nghiệp, Luật Thuế tiêu thụ đặ biệt 2008, Luật Thuế thu nhập cá nhân, Luật Thuế tài nguyên 2009, Luật Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp 2010…
Doanh nghiệp vừa và nhỏ được hỗ trợ nhiều mặt về tài chính sau khi công văn này ra đời. Ví dụ như: Đối với hộ kinh doanh bị thiệt hại vật chất, gây ảnh hưởng trực tiếp đến sản xuất, kinh doanh do thiên tai (lũ lụt) được gia hạn nộp thuế không quá 02 năm kể từ ngày hết thời hạn nộp thuế. Người nộp thuế không bị phạt và không phải nộp tiền chậm nộp tính trên số tiền nợ thuế trong thời gian gia hạn nộp thuế. Hoặc giảm 50% số thuế phải nộp cho trường hợp người nộp thuế gặp khó khăn do sự kiện bất khả kháng nếu giá trị thiệt hại về đất và nhà trên đất từ 20% đến 50% giá tính thuế.
Thứ ba, UBND các tỉnh lần lượt yêu cầu các sở, ban, ngành, UBND các huyện, thị xã, thành phố đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, nâng cao hiệu quả giải quyết thủ tục hành chính phục vụ người dân và doanh nghiệp. Đây là kết quả thực hiện chỉ thị số 27/CT-TTg tiếp tục đẩy mạnh các giải pháp cải cách và nâng cao hiệu quả giải quyết thủ tục hành chính, cung cấp dịch vụ công phục vụ người dân, doanh nghiệp được thủ tướng chính phủ phê duyệt vào năm ngoái.
Song song với các thành tựu đã đạt được trong năm 2024 hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ thì vẫn còn một số hạn chế liên quan đến việc giải quyết các thủ tục hành chính đang trong quá trình số hoá.
Mặc dù có nhiều cố gắng trong cải cách thủ tục hành chính, giảm bớt giấy phép con, nhằm tạo môi trường kinh doanh thuận lợi, song thực tế cho thấy quá trình này vẫn còn nhiều hạn chế. Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê, 15,2% [2] doanh nghiệp vẫn gặp khó khăn do thủ tục hành chính rườm rà, gây ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh. Điều này cho thấy, cần có những giải pháp mạnh mẽ hơn để cải thiện môi trường kinh doanh, đáp ứng ngày càng cao của các nhà đầu tư.
Để giải quyết vấn đề này cần thiết tiếp tục rà soát và đơn giản hóa quy định pháp luật liên quan đến hoạt động kinh doanh, loại bỏ những quy định chồng chéo, không còn phù hợp; Cắt giảm thủ tục hành chính không cần thiết, đặc biệt là các thủ tục có tính hình thức; Đồng bộ hóa cơ sở dữ liệu thống nhất về thông tin doanh nghiệp, giúp giảm thiểu tình trạng yêu cầu cung cấp nhiều lần một loại giấy tờ.
Việc cải cách cơ cấu và đổi mới quản lý, hỗ trợ doanh nghiệp là một quá trình lâu dài, đòi hỏi sự kiên trì và nỗ lực của cả hệ thống. Tuy nhiên, việc giải quyết nhanh chóng những rào cản về thủ tục hành chính là vô cùng cấp thiết. Bởi lẽ, đây là yếu tố then chốt để các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ, có thể phát triển bền vững và đóng góp tích cực vào nền kinh tế.
[1] Chỉ thị số 21/CT-TTg về về xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách nhà nước năm 2024 thủ tướng chính phủ: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Thuong-mai/Chi-thi-21-CT-TTg-2023-xay-dung-ke-hoach-phat-trien-kinh-te-xa-hoi-va-du-toan-ngan-sach-2024-569342.aspx.
[2] Thủ tục hành chính vẫn đang gây khó cho doanh nghiệp: https://stockbiz.vn/tin-tuc/thu-tuc-hanh-chinh-van-dang-gay-kho-cho-doanh-nghiep/28613416.
