Đắk Lắk (Krông Bông): Kiến nghị tạm dừng khai thác cát cung cấp cho Dự án cao tốc Buôn Ma Thuột có hợp lý?

(LSVN) - Doanh nghiệp được cấp quyền khai thác cát làm vật liệu xây dựng thông thường chỉ cấp cho dự án cao tốc. Trong quá trình khai thác đã phát sinh nhiều vấn đề bất cập dẫn đến UBND huyện Krông Bông lập đoàn thanh kiểm tra tới hai lần trong thời gian ngắn. Quá trình thanh kiểm tra chưa phát hiện vi phạm nghiêm trọng theo quy định hiện hành. Nhưng UBND huyện vẫn đề xuất tạm dung khai thác để hoàn tất các thủ tục bất khả thi.

Ông Nguyễn Tiến Dũng, Phó giám đốc Công ty cổ phần 484 trao đổi trước các thông tin về việc khai thác cát tại xã Cư Đrăm.

Doanh nghiệp được hưởng cơ chế đặc thù

Theo đó, UBND tỉnh Đắk Lắk đã ban hành Văn bản số 3782 ngày 04/5 về việc xác nhận khu vực, công suất, khối lượng, phương pháp, thiết bị, kế hoạch và bảo vệ môi trường trong khai thác khoáng sản cát làm vật liệu xây dựng thông thường tại sông Krông Bông đoạn qua xã Cư Pui và xã Cư Drăm, huyện Krông Bông để cung cấp cho Dự án thành phần 2 thuộc Dự án Đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột.

Khu vực khai thác khoáng sản cát làm vật liệu xây dựng thông thường của Công ty cổ phần 484 tại sông Krông Bông đoạn qua xã Cư Pui và xã Cư Drăm, huyện Krông Bông, tỉnh Đắk Lắk, có diện tích khoảng 15,38 ha, được giới hạn bởi các điểm đầu, điểm cuối đoạn sông có tọa độ tại Phụ lục kèm theo và Bản đồ khu vực khai thác khoáng sản do Công ty cổ phần 484 lập được Sở Tài nguyên và Môi trường thẩm tra, xác nhận.

Tổng trữ lượng khoáng sản cát làm vật liệu xây dựng thông thường được phép khai thác: 250.362 m³ nguyên khai. Công suất khai thác được chia làm ba giai đoạn (Năm 2024 là 100.000 m³ cát nguyên khai/năm; Năm 2025 là 100.000 m³ cát nguyên khai/năm; Năm 2026 là 50.362 m³ cát nguyên khai/năm. Độ cao khai thác: từ mức +448,8m đến mức +441,3m (sâu trung bình 1,51 m). Phương pháp khai thác: Khai thác lộ thiên. Kế hoạch khai thác đến hết năm 2026.Thiết bị khai thác là  tàu hút, ô tô tải, máy xúc... Thời gian khai thác đến hết ngày 31/12/2026. Thời gian phục hồi môi trường dự kiến 06 tháng sau khi kết thúc thời gian khai thác. Tổng số tiền cấp quyền khai thác khoáng sản là 2.760.241.000 đồng. Thực hiện đầy đủ các nội dung tại Bản đăng ký Cam kết bảo vệ môi trường do Công ty cổ phần 484 lập.

Bãi tập kết tạm của Công ty trên diện tích đất thuê của người dân.

Kiến nghị của UBND huyện Krông Bông

Căn cứ Kế hoạch số 02/KH-ĐKT ngày 17/6, của Đoàn kiềm tra theo Quyết định số 1813/QĐ-UBND, Kiểm tra tình hình chấp hành pháp luật trong hoạt động khoáng sản, đất đai trên địa bàn huyện. Trong đó có việc UBND huyện kiểm tra mỏ cát của Công ty cổ phần 484. Ngày 20/8, UBND huyện Krông Bông ban hành  Báo cáo số 537/BC-UBND, về việc “tình hình hoạt động khai thác cát của Công ty Cổ phần 484”.

Qua kiểm tra tình hình hoạt động khai thác cát của Công ty cổ phần 484 (lần 2) nhận thấy, Công ty đã phối hợp hoàn thiện, bổ sung theo yêu cầu của UBND huyện Krông Bông tại kết quả kiểm tra (lần 1) vào ngày 20/6/2024 đối với những nội dung còn thiếu sót chưa đảm bảo các điều kiện hoạt động khai thác theo quy định tại Văn bản số 3782/XN-UBND của UBND tỉnh. 

Tuy nhiên, đến nay vẫn còn một số nội dung còn thiếu, chưa đầy đủ theo yêu cầu như đã nêu ở phần trên (tại điểm g đến điểm k khoản 1 của Báo cáo này). UBND huyện Krông Bông đề nghị UBND tỉnh xem xét chỉ đạo các cơ quan chức năng của tỉnh phối hợp giải quyết như sau: Đối với những khó khăn vướng mắc của Công ty về bãi tập kết cát; điều chỉnh, bổ sung phương tiện, thiết bị khai thác cát cho phù hợp với tình hình thực tế ở địa phương; khó khăn trong việc lắp đặt trạm cân giám sát vận chuyển cát UBND huyện Krông Bông đã báo cáo tại Công văn số 2937/UBND-VP ngày 09/7/2024, đề nghị UBND tỉnh xem xét chỉ đạo các cơ quan chức năng của tỉnh kiểm tra, hướng dẫn, sớm tham mưu tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để Công ty hoàn thiện, bổ sung các điều kiện được phép hoạt động khai thác cát được kịp thời, đáp ứng yêu cầu về vật liệu cho Dự án thành phần 2.

Phương tiện đăng ký khai thác khoáng sản của Công ty cổ phần 484.

Đến nay, Công ty cổ phần 484 vẫn chưa hoàn thiện, bổ sung đầy đủ các điều kiện hoạt động khai thác cát theo quy định tại Bản xác nhận số 3782/XN-UBND ngày 04/5/2024 của UBND tỉnh. Do vậy, UBND huyện Krông Bông đề nghị UBND tỉnh xem xét cho tạm dừng hoạt động khai thác đối với Công ty tại địa bàn xã Cư Pui và Cư Đrăm, huyện Krông Bông, để tiếp tục khẩn trương hoàn thiện, bổ sung các điều kiện hoạt động khai thác cát theo quy định. Sau khi Công ty bổ sung, hoàn thiện đầy đủ các điều kiện hoạt động khai thác cát, đề nghị UBND tỉnh xem xét chỉ đạo cơ quan chuyên môn của tỉnh chủ trì, phối hợp UBND huyện tổ chức kiểm tra, thẩm định về điều kiện được phép hoạt động khai thác trước khi Công ty bắt đầu hoạt động khai thác cát trở lại đảm bảo đúng theo quy định của pháp luật.

Thực tiễn bất cập

Thực hiện cơ chế đặc thù là nhằm rút gọn thời gian đối với các quy trình thủ tục hành chính, cũng như tháo gỡ các khó khăn tồn tại của các quy định hiện hành. Nhằm phục vụ các đường lối chính sách phát triển kinh tế hạ tầng, đảm bảo an ninh kinh tế, quốc phòng, phát huy sức mạnh toàn nguồn lực của toàn dân. Nhưng không bất chấp các quy định của pháp luật để trục lợi.

Trao đổi về vấn đề này đại diện lãnh đạo Công ty cổ phần 484 trần tình về các tồn tại và bất cấp khi khai thác cát làm vật liệu xây dựng thông thường cung cấp cho Dự án cao tốc Buôn Ma Thuột – Khánh Hoà: Về mặt tư tưởng quan điểm của lãnh đạo Công ty là chấp hành các quy định của pháp luật cũng như thực hiện đúng, đủ của cơ chế đặc thù nhằm phục vụ tốt việc cung ứng vật liệu xây dựng thông thường cho Dự án cao tộc. Xong bên cạnh đó cũng có những khó khan bất cập rất cần sự tháo gỡ từ địa phương.

Thứ nhất, đối với vấn đề tồn tại về việc sử dụng bãi tập kết. Nếu áp dụng đúng quy định của Luật Đất đai, Luật Khoáng sản thì đối với doanh nghiệp được cấp phép khai thác mỏ cát làm vật liệu xây dựng thông thường thì phải có bãi tập kết khai thác cát theo đúng quy định. Bất cập ở chỗ phải xin cấp đất, hoặc mua đất của dân rồi chuyển đổi mục đích sử dụng thì lại phù thuộc vào Kế hoạch sử dụng đất hàng năm, quy hoạch sử dụng đất. Trong khi đó thời gian được xác nhận quyền khai thác có 3 năm. Liệu vấn đề này có hợp lý? Trong khi đó Công ty đã làm tờ trình gửi các cơ quan chức năng của tỉnh Đắk Lắk tìm hướng tháo gỡ. Dù Công ty đã tiến hành thuê đất của dân để làm bãi tập kết.

Thứ hai, đối với việc lắp đặt camera giám sát, trạm cân tính khối lượng khai thác đầu ra đến nay Công ty đã lắp 3 điểm để giám sát đầu ra tránh tình trạng làm thất thoát. Còn trạm cân chúng tôi cũng đã làm tờ trình xin được lắp đặt ở một điểm cuối đầu ra. Hôm nay, chúng tôi đã vận chuyển trạm cân về tiến hành lắp đặt nhưng cũng đợi hướng dẫn chỉ đạo của các cơ quan chức năng.

Thứ ba, đối với phương tiện khai thác Công ty đã đăng ký 3 tàu hút và máy xúc… theo nội dung Văn bản xác nhận của UBND tỉnh cho Công ty 484. Trong thực tế là khi khảo sát mực nước sâu dùng tàu khai thác nhưng đến thời điểm cuối tháng 6 đầu tháng 7 thì nước sông Krông Bông tương đối thấp có thời điểm mực nước chưa đến 1m thì tàu không thể thực hiện hoạt động hút cát được. Nên Công ty đã sử dụng bè và máy hút nhằm đảm bảo nguồn vật liệu cung cấp cho dự án theo tiến độ. 

Trước đó, ngày 18/8, tại tỉnh Đắk Lắk, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Chủ tịch Hội đồng Thi đua - Khen thưởng Trung ương dự Lễ phát động phong trào thi đua cao điểm “500 ngày đêm hoàn thành 3.000 km” đường cao tốc để đưa vào khai thác trong năm 2025. Tại buổi Lễ phát động quan trọng này, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh vai trò của sự đồng bộ cơ sở hạ tầng giao thông: Phát triển kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại là một trong ba khâu đột phá chiến lược, trong đó phát triển hạ tầng giao thông là trụ cột quan trọng, tạo không gian phát triển mới, động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, tạo nền móng vững chắc cho đất nước phát triển. Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng xác định:  mục tiêu đến năm 2025 đưa vào khai thác 3.000km đường bộ cao tốc và đến năm 2030 phấn đấu đưa vào khai thác 5.000 km.

LAM SƠN – VĂN THÀNH