Ngày 12/8/1997, ông Bùi Quang Chức (thương binh hạng 1/4) làm đơn xin mua hai thửa đất vườn với diện tích 900m2 ở xóm Cầu, có tứ cận Đông, Tây, Nam, Bắc đầy đủ và được ông Bùi Xuân Mai, nguyên Chủ tịch UBND xã Đậu Liêu (nay phường Đậu Liêu) ký tên đóng đấu đồng ý bán. Ngày 15/8/1997, ông Chức nộp cho UBND xã Đậu Liêu 05 triệu tiền mua đất (có phiếu thu) theo mẫu của Bộ Tài chính.
Do đất của ông Chức mua là ao sâu chưa có điều kiện san lấp để làm nhà. Năm 2009, ông Chức làm đơn đề nghị UBND phường Đậu Liêu làm hồ sơ cấp Giấy Chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ). Nhưng UBND phường Đậu Liêu không thực hiện, ông Chức gửi đơn lên UBND thị xã Hồng Lĩnh. Ngày 19/6/2013, UBND thị xã Hồng Lĩnh tổ chức đối thoại giữa gia đình ông Bùi Quang Chức và UBND phường Đậu Liêu. Kết luận số 64/TB-UBND của UBND thị xã Hồng Lĩnh có nội dung: “Giao UBND phường Đậu Liêu thực hiện đúng quy định tại Quyết định số 2005/QĐ-UBND của UBND tỉnh Hà Tĩnh”. Nhưng UBND phường Đậu Liêu thực hiện không đúng, không đầy đủ như Kết luận số 64/TB-UBND của UBND thị xã Hồng Lĩnh, cố tình gây khó khăn cho gia đình ông Bùi Quang Chức.
Ảnh minh họa.
Ông Bùi Quang Chức khởi kiện UBND phường Đậu Liêu ra TAND thị xã Hồng Lĩnh. Ngày 13/5/2015, TAND thị xã Hồng Lĩnh đưa vụ án ra xét xử.
Tại Bản án số 01 ngày 13/5/2015, TAND thị xã Hồng Lĩnh quyết định: “Áp dụng Điều 163, Điều 164 và Điều 176 Luật Tố tụng hành chính; khoản 2, Điều 101 Luật Đất đai năm 2013; Điều 20, Điều 23, Điều 70 Nghị định 43/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ, tuyên xử: Chấp nhận khởi kiện của ông Bùi Quang Chức và bà Nguyễn Thị Tuất. Tuyên bố một số hành vi hành chính của UBND phường Đậu Liêu, thị xã Hồng Lĩnh lập hồ sơ không đầy đủ và không trình hồ sơ lên cấp có thẩm quyền đề nghị phê duyệt về việc cấp GCNQSDĐ cho hộ gia đình ông Bùi Quang Chức và bà Nguyễn Thị Tuất đã được UBND xã Đậu Liêu giao đất làm nhà ở sai thẩm quyền theo quy định của Quyết định 2005/QĐ-UBND ngày 13/7/2012 và Quyết định 556/QĐ-UBND ngày 28/02/2013 của UBND tỉnh Hà Tĩnh là trái pháp luật. Buộc UBND phường Đậu Liêu, thị xã Hồng Lĩnh, Hà Tĩnh chấm dứt hành vi hành chính trái pháp luật trên.
Ông Chức, bà Tuất có quyền nộp hồ sơ trình các cấp có thẩm quyền đề nghị xem xét giải quyết đối với 02 thửa đất mà UBND xã Đậu Liêu giao đất làm nhà ở sai thẩm quyền cho gia đình ông Bùi Quang Chức từ năm 1977 theo luật hiện hành. Các cơ quan liên quan có trách nhiệm kiểm tra hồ sơ và thực hiện các công việc theo nhiệm vụ, quyền hạn của mình”.
UBND phường Đậu Liêu kháng án lên TAND tỉnh Hà Tĩnh, tại Bản án phúc thẩm số 05 ngày 24/8/2015 của TAND tỉnh Hà Tĩnh có nội dung: “Hội đồng xét xử nhận thấy Bản án sơ thẩm của TAND thị xã Hồng Lĩnh đã đánh giá, phân tích đầy đủ, có căn cứ phù hợp với thực tế và quy định của pháp luật. Tòa phúc thẩm không có căn cứ để chấp nhận nội dung kháng cáo hủy Bản án sơ thẩm. Căn cứ vào khoản 1 Điều 205 Luật Ttố tụng hành chính quyết định: Không chấp nhận đơn kháng cáo của người bị kiện, giữ nguyên Bản án sơ thẩm số 01/2015/HCST ngày 13/5/2015 của TAND thị xã Hồng Lĩnh”.
Ngày 13/9/2016, TAND thị xã Hồng Lĩnh ra Quyết định số 01/2016/QĐ-BTHBAHC buộc UBND phường Đậu Liêu, thị xã Hồng Lĩnh thi hành Bản án hành chính phúc thẩm số 05/2015/HC-PT ngày 24/8/2015 của TAND tỉnh Hà Tĩnh.
Ngày 26/12/2016, VKSND thị xã Hồng Lĩnh ra Kiến nghị số 01/KN-KSTHAHC không chấp nhận đơn kháng nghị của Chủ tịch UBND phường Đậu Liêu, giữ nguyên Bản án sơ thẩm số 01 ngày 13/5/2015 của TAND thị xã Hồng Lĩnh. Chủ tịch UBND phường Đậu Liêu có trách nhiệm tổ chức thi hành Bản án hành chính phúc thẩm số 05 ngày 24/8/2015 của TAND tỉnh Hà Tĩnh. Chi cục thi hành án dân sự thị xã Hồng lĩnh nhiều lần gửi văn bản đến UBND thị xã Hồng Lĩnh đôn đốc, thúc dục thi hành Bản án phúc thẩm số 05 ngày 24/5/2015 của TAND tỉnh Hà Tĩnh nhưng vẫn không có kết quả.
Ngày 09/8/2017, TAND cấp cao tại Hà Nội ra Thông báo số 39/TB-TANDCC-GDDKT1 gửi UBND phường Đậu Liêu (thị xã Hồng Lĩnh), nội dung: “Ông Bùi Quang Chức và bà Nguyễn Thị Tuất khởi kiện yêu cầu buộc UBND phường Đậu Liêu chấm đứt hành vi hành chính không lập hồ sơ và trình hồ sơ lên cấp có thẩm quyền đề nghị phê duyệt về việc cấp GCNQSDĐ đối với 02 thửa đất của ông Bùi Quang Chức và bà Nguyễn Thị Tuất là có căn cứ. Tại Bản án Phúc thẩm số 05/2015/HCPT ngày 24/8/2015 của TAND tỉnh Hà Tĩnh và giữ nguyên Bản án sơ thẩm số: 01/2015/HCST ngày 13/5/2015 của TAND thị xã Hồng Lĩnh xử chấp nhận đơn khởi kiện của ông Bùi Quang Chức và bà Nguyễn Thị Tuất là đúng pháp luật. Vì vậy, không có căn cứ để kháng nghị thủ tục giám đốc đối với Bản án số: 05/2015/HCPT ngày 24/8/2015”.
Ngày 13/8/2018, UBND thị xã Hồng Lĩnh ra báo cáo quá trình giải quyết việc cấp GCNQSDĐ cho ông Bùi Quang Chức với Văn phòng Chính phủ: “Hiện hồ sơ đã chuyển lên cơ quan điều tra, do đó UBND thị xã Hồng Lĩnh tạm ngừng việc giải quyết, sau khi có kết quả của cơ quan điều tra, UBND thị xã Hồng Lĩnh sẽ xử lý đúng theo quy định pháp luật”.
Ngày 24/8/2018, Công an thị xã Hồng Lĩnh có Văn bản số 221/CAHL gửi cho những người trực tiếp tố cáo ông Bùi Quang Chức làm giả tài liệu: “Đối với vụ việc nghi vấn làm giả tài liệu của cơ quan, tổ chức do UBND phường Đậu Liêu trình báo, trên cơ sở tài liệu thu thập được, không đủ căn cứ để xác định có dấu hiệu của tội phạm làm giả tài liệu của cơ quan, tổ chức. Vì vậy, Cơ quan CSĐT Công an thị xã Hồng Lĩnh đã thông báo cho UBND phường Đậu Liêu biết và kết thúc xử lý vụ việc trên”.
Ngày 01/7/2019, Sở TN&MT tỉnh có Văn bản số 1900/STNMT-TKĐĐ.ĐĐB&VT gửi UBND thị xã Hồng Lĩnh có nội dung: “Để giải quyết dứt điểm vụ việc Sở TN&MT đề nghị UBND thị xã Hồng Lĩnh, UBND phường Đậu Liêu căn cứ Bản án sơ thẩm số: 01/2015/HC-ST ngày 13/5/2015 của TAND thị xã Hồng Lĩnh, Bản án phúc thẩm số: 05/2015/HC-PT ngày 24/8/2015 của TAND tỉnh, ý kiến của Công an thị xã Hồng Lĩnh tại Văn bản số: 221/CAHL ngày 24/8/2018, ý kiến của TAND tỉnh Hà Tĩnh tại Văn bản số 78CV/TA ngày 17/6/2019 để thực hiện cấp GCNQSDĐ cho ông Bùi Quang Chức và bà Nguyễn Thị Tuất theo đúng trách nhiệm, thẩm quyền cơ quan hành chính nhà nước. Đề nghị UBND thị xã Hồng Lĩnh tập trung giải quyết”.
Mặc cho các bản án đã có hiệu lực về pháp luật, các có văn bản các cấp nói rất rõ nhưng UBND thị xã Hồng Lĩnh vẫn không thực hiện cấp GCNQSDĐ cho ông Bùi Quang Chức và bà Nguyễn Thị Tuất.
Ngày 29/7/2020, Thanh tra tỉnh Hà Tĩnh có Văn bản số 396/TT-NV1 gửi UBND tỉnh báo cáo kết quả kiểm tra, rà soát nội dung đơn của công dân do Phó Chánh Thanh tra Kiều Ngọc Tuấn ký có nội dung trái với các Bản án Tòa 2 cấp tỉnh Hà Tĩnh đã tuyên và các Văn bản các cấp như đã nêu trên.
Theo ông Bùi Quang Chức, dựa vào Văn bản số 396/TT-NV1 của Thanh tra tỉnh, UBND thị xã Hồng Lĩnh không thực hiện cấp GCNQSDĐ cho gia đình ông, liên tục thúc giục gia đình ông lên nhận số tiền 05 triệu đồng mua đất đã 27 năm, ông đành gửi đơn ra Thanh tra Chính phủ. Ngày 17/10/2024, Ban tiếp công dân Trung ương (Thanh tra Chính phủ) có Văn bàn số 4044/BTCDTW-XLĐ gửi Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh có nội dung: "Theo đơn trình bày và tài liệu gửi kèm nhiều năm công dân liên hệ đề nghị chính quyền địa phương cấp GCNQSDĐ theo Bản án hành chính phúc thẩm số 05/2015/HC-PT ngày 24/8/2015 nhưng chưa được giải quyết. Tuy nhiên, ngày 29/7/2020, Thanh tra tỉnh Hà Tĩnh có Văn bản số: 396/TT-NV1 báo cáo UBND tỉnh kiểm tra, rà soát nội dung trên và có nội dung trái ngược với nội dung phán quyết của TAND tỉnh Hà Tĩnh và Quyết định buộc thi hành án hành chính số: 01/2016/QĐ-BTHBAHC của TAND thị xã Hồng Lĩnh là chưa đúng theo quy định của pháp luật, gây khó khăn trong việc cấp GCNQSDĐ cho gia đình ông Chức, bà Tuất - gia đình có công với Cách mạng.
Sau khi xem xét nội dung đơn, căn cứ Thông tư số 05/2021/TT-TTCP ngày 01/10/2021 của Thanh tra Chính phủ quy định xử lý đơn khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh; Quyết định số 731/QĐ-TTCP ngày 31/12/2021 của Tổng Thanh tra Chính phủ, Thanh tra Chính phủ chuyển đơn của ông Bùi Quang Chức và bà Nguyễn Thị Tuất đến Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh để chỉ đạo cơ quan chức năng giải quyết theo quy định của pháp luật”.
Liên quan đến vụ việc trên, trao đổi với Luật sư Nguyễn Huy Khang, Trưởng Văn phòng Luật sư Huy Khang (Đoàn Luật sư tỉnh Nghệ An) cho biết, tại Điều 106 Hiến pháp năm 2013 quy định: “Bản án Quyết định của TAND có hiệu lực pháp luật phải được cơ quan, tổ chức, cá nhân tôn trọng; cơ quan, tổ chức, cá nhân hữu quan phải nghiêm chỉnh chấp hành”. Bản án của TAND các cấp có hiệu lực bắt buộc phải được thực thi, đó là quy định trong Hiến pháp và pháp luật của nước ta, bất cứ một tổ chức, cá nhân nào cũng không có quyền thay đổi điều này. Vì vậy, Văn bản 396/TT-NV1 của Thanh tra tỉnh Hà Tĩnh ngày 29/7/2020 không đúng quy định của pháp luật.
Đối với vụ án này theo Điều 354 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 người có quyền kháng nghị theo thủ tục tái thẩm:
- Chánh án TAND Tối cao, Viện trưởng VKSND Tối cao có thẩm quyền kháng nghị theo thủ tục tái thẩm Bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của TAND cấp cao; Bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật của Tòa án khác khi xét thấy cần thiết, trừ quyết định giám đốc thẩm của Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao.
- Chánh án TAND cấp cao, Viện trưởng VKSND cấp cao có thẩm quyền kháng nghị theo thủ tục tái thẩm Bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của TAND cấp tỉnh, TAND cấp huyện trong phạm vi lãnh thổ.
UBND tỉnh Hà Tĩnh nên khẩn trương chỉ đạo, xử lý vụ án này tuân theo đúng pháp luật đã quy định, giải quyết đứt điểm. Đây là một vụ án kéo dài nhiều năm, qua nhiều cấp tham gia, đến nay vẫn chưa giải quyết dứt điểm.
