Phó Thủ tướng Lê Thành Long vừa ký Quyết định số 1712, về việc công nhận 33 bảo vật quốc gia, đợt 13 năm 2024. Trong số 33 cổ vật mới được công nhận, có bộ kim phẩm đền Nghè, đầu thế kỷ XX, hiện được lưu giữ tại Bảo tàng Hải Phòng.
Phó Thủ tướng giao Bộ VH-TT&DL, Chủ tịch UBND TP.Hải Phòng, các đơn vị liên quan, tổ chức được giao quản lý bảo vật trong phạm vi nhiệm vụ và quyền hạn thực hiện việc quản lý với bảo vật theo quy định về di sản văn hóa.
Đầu tháng 03/2024, Bảo tàng Hải Phòng tiếp nhận từ Ngân hàng Nhà nước - Chi nhánh Hải Phòng một bộ đồ thờ tự bằng vàng gắn với tín ngưỡng thờ Mẫu của người Việt. Bộ kim phẩm còn là những hiện vật gắn liền với tín ngưỡng thờ Thánh Chân công chúa (Nữ tướng Lê Chân), người đặt nền móng hình thành nên thành phố Cảng ngày nay.
Các hiện vật trong bộ kim phẩm được lưu giữ, trưng bày tại Bảo tàng Hải Phòng (Ảnh: Bảo tàng Hải Phòng).
Bộ kim phẩm đền Nghè - nơi thờ Thánh Chân công chúa (nữ tướng Lê Chân) có 16 hiện vật, gồm: 01 đôi vòng; 01 lá vàng; 01 thẻ lá trầu, 03 quả cau; 01 chuỗi 999 hạt; 01 quạt; 02 sáp môi; 03 cái cúc; 01 đôi hoàn to; 02 đôi hoàn nhỏ…Tất cả đều được chế tạo từ vàng, được chọn lọc có tỉ lệ thành phần vàng từ 92% đến 98%. Các hiện vật trong bộ kim phẩm đều được chế tác thủ công tinh xảo - cho thấy người chế tác là thợ kim hoàn lành nghề, có kỹ thuật cao, nguyên liệu được chọn lọc tỉ mỉ.
Thánh mẫu Lê Chân là người khai hoang, lập nên ấp An Biên xưa (Hải Phòng ngày nay). Trong tâm thức người dân Hải Phòng, nữ tướng Lê Chân đã được tôn vinh là bậc Thánh mẫu. Đền Nghè - nơi thờ nữ tướng Lê Chân là Di tích tín ngưỡng linh thiêng của TP. Hải Phòng. Bởi vậy, bộ kim phẩm đền Nghè là đại diện cho tín ngưỡng dân gian - tín ngưỡng thờ Thánh mẫu Lê Chân tại Hải Phòng và nghệ thuật chế tác kim hoàn đỉnh cao đầu thế kỷ XX.
Theo thông tin từ Bảo tàng Hải Phòng, căn cứ ký tự trên các hiện vật, các nhà nghiên cứu nhận định nhóm cổ vật này có từ thời nhà Nguyễn, được một người tên Phan Trần Trúc cung tiến đền Nghè, nơi thờ tự nữ tướng Lê Chân.
Theo tài liệu lưu giữ, năm 1959 ông Phạm Bá Hùng (người trông coi đền Nghè) đã gửi bộ đồ cổ bằng vàng này vào Ngân hàng Quốc gia theo quy định thời đó, với tổng trọng lượng gần 04 lạng vàng. Năm 1976, số cổ vật này tiếp tục được gửi ở Chi nhánh Ngân hàng Nhà nước tại Hải Phòng.
Nhận thấy số cổ vật để quá lâu trong Ngân hàng mà không phát huy được giá trị văn hóa, lịch sử, Sở VH&TT TP. Hải Phòng có văn bản đề nghị ngân hàng bàn giao cho bảo tàng quản lý.
Các hiện vật trong bộ kim phẩm được chế tác tinh xảo. Ảnh: Bảo tàng Hải Phòng.
Bộ kim phẩm đền Nghè lần đầu tiên được giới thiệu đến công chúng trong Trưng bày chuyên đề: “Bảo vật quốc gia - Sưu tập An Biên” tại Bảo tàng Hải Phòng vào tháng 05/2024 đã thu hút sự quan tâm của đông đảo công chúng và du khách thập phương.
Hiện, bộ kim phẩm này đã được Bảo tàng Hải Phòng trưng bày cho người dân, du khách tham quan, chiêm bái.
