Mới đây, Sở Xây dựng TP. Hồ Chí Minh đã có văn bản gửi Cục Đăng kiểm Việt Nam đề xuất nghiên cứu sửa đổi, bổ sung các Thông tư liên quan đến hoạt động đăng kiểm. Đồng thời xem xét, đề xuất Bộ Xây dựng lồng ghép, bổ sung thêm các điều khoản hoặc ban hành các quy định, tiêu chuẩn kỹ thuật liên quan chuyển đổi động cơ điện dành cho xe chạy xăng.
Theo Sở Xây dựng, đơn vị này đã chủ trì cuộc họp nghe một doanh nghiệp trình bày Đề án hệ thống chuyển đổi động cơ điện cho xe máy chạy xăng, với sự tham dự của đại diện Cục Đăng kiểm Việt Nam, Hiệp hội Các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM), Hội Ô tô và Thiết bị động lực TP. Hồ Chí Minh, cùng Trung tâm Đăng kiểm xe cơ giới 50-03S.
Tại cuộc họp, các đơn vị tham dự đều đánh giá cao tính sáng tạo của đề án, cho rằng việc chuyển đổi động cơ điện cho xe máy cũ không chỉ giúp tiết kiệm chi phí đầu tư mới mà còn giảm lượng khí thải, góp phần thực hiện mục tiêu chuyển đổi xanh trong giao thông vận tải. Mô hình này có nguyên lý tương tự như các dòng xe ô tô hybrid hiện nay.
Tuy nhiên, Cục Đăng kiểm Việt Nam cho biết, hiện chưa có quy định cụ thể về việc cải tạo, hoán đổi động cơ điện cho xe mô tô và xe gắn máy. Các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành cũng chưa đề cập chi tiết đến nội dung này, vì vậy việc thử nghiệm và đánh giá các mẫu xe chuyển đổi vẫn chưa có hành lang pháp lý rõ ràng để triển khai chính thức.
Ảnh minh họa. Nguồn: Internet.
Từ thực tế đó, Sở Xây dựng TP. Hồ Chí Minh cho rằng, việc nghiên cứu chuyển đổi động cơ điện là hướng đi tiềm năng, phù hợp với định hướng phát triển giao thông xanh, góp phần giảm phát thải khí carbon và metan. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn kỹ thuật, bảo vệ môi trường và tuân thủ quy chuẩn quốc gia, việc triển khai cần có hướng dẫn thống nhất, đồng bộ từ các bộ, ngành Trung ương.
Từ đó, Sở Xây dựng TP. Hồ Chí Minh kiến nghị Cục Đăng kiểm Việt Nam trong quá trình sửa đổi, bổ sung các Thông tư liên quan đến hoạt động đăng kiểm, cần đề xuất bổ sung các quy định và tiêu chuẩn kỹ thuật cho việc cải tạo, hoán đổi động cơ điện đối với xe máy.
Đây sẽ là cơ sở pháp lý giúp các tổ chức, cá nhân có thể thử nghiệm và triển khai thực tế, góp phần thúc đẩy chuyển đổi năng lượng sạch trong giao thông đô thị.
Sở cũng đề nghị Cục Đăng kiểm xem xét hỗ trợ hướng dẫn cho doanh nghiệp đã đề xuất đề án được đăng ký thử nghiệm, đánh giá chất lượng các sản phẩm chuyển đổi động cơ điện cho xe máy.
Thống kê tại TP. Hồ Chí Minh, sau khi mở rộng địa giới hành chính thành phố đang quản lý gần 12,7 triệu phương tiện, trong đó hơn 11 triệu xe máy và khoảng 85% trong số này hoạt động mỗi ngày.
Theo đề xuất của Viện nghiên cứu phát triển thành phố, TP. Hồ Chí Minh cũng đang lên kế hoạch chuyển đổi khoảng 400.000 xe máy xăng sang điện cho tài xế công nghệ. Thời gian thực hiện chuyển đổi là sau năm 2025.
Viện Khoa học công nghệ năng lượng và môi trường, đơn vị tư vấn thực hiện Đề án Kiểm soát khí thải phương tiện giao thông trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh cũng đưa ra giải pháp thí điểm vùng phát thải thấp (LEZ) tại khu trung tâm, Cần Giờ và Côn Đảo, từng bước hạn chế xe chạy xăng dầu không đạt chuẩn ra vào các khu vực này. Chính sách dự kiến áp dụng trước mắt với xe máy kinh doanh dịch vụ và ô-tô thương mại.
Khu vực này giới hạn bởi 15 cây cầu và 20 tuyến đường chính. Lộ trình đề xuất bắt đầu thực hiện từ năm 2026 đến 2030, với tiêu chuẩn khí thải như sau: Ô-tô từ khí thải mức 4 (Euro 4) trở lên, xe máy từ khí thải mức 2 (Euro 2) trở lên, xe tải Diesel hạng nặng bị cấm hoàn toàn. Trong giai đoạn 2027-2030, thành phố thực hiện kiểm định khí thải xe máy trên diện rộng. Thông qua kiểm định, xe ô-tô, xe máy không đạt chuẩn bị hạn chế vào khu trung tâm.
Cũng theo Viện nghiên cứu phát triển thành phố, để thực hiện Đề án Kiểm soát khí thải phương tiện giao thông, thành phố cần triển khai theo ba trụ cột gồm chuyển đổi phương tiện điện hóa, phân vùng phát thải thấp (LEZ) và xây dựng hạ tầng chính sách hỗ trợ. Trong đó, cần tập trung cho trụ cột đầu tiên là ưu tiên chuyển đổi cho nhóm xe phát thải cao, dễ quản lý như xe buýt, taxi, xe công nghệ, xe tải... sang xe năng lượng xanh cùng với khuyến khích người dân chuyển đổi sang xe điện.
