Trả lời vấn đề trên, BHXH TP. HCM cho hay, căn cứ theo quy định tại luật BHYT sửa đổi năm 2024 (có hiệu lực từ ngày 01/7/2025), người lao động trong thời gian nghỉ không hưởng lương hoặc tạm hoãn hợp đồng lao động có thể tham gia BHYT theo nhóm đối tượng tự đóng (điểm c, khoản 5, Điều 12).
Ảnh minh họa.
Về BHXH tự nguyện, theo quy định hiện hành của tại khoản 1 Điều 2 Luật BHXH năm 2014 (có hiệu lực đến ngày 30/6/2025), người lao động làm việc theo hợp đồng lao động từ đủ 01 tháng trở lên thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc.
Khoản 4 Điều 2 Luật BHXH năm 2014 cũng quy định, BHXH tự nguyện dành cho công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên và không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc.
Tuy nhiên, theo khoản 4 Điều 2 của Luật BHXH năm 2024 (có hiệu lực từ ngày 01/7/2025) thì quy định đối tượng tham gia BHXH tự nguyện bao gồm:
- Công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc và không phải là người đang hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH, trợ cấp hằng tháng;
- Đối tượng quy định tại điểm a và điểm b, khoản 1 của Điều này đang tạm hoãn thực hiện hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc, trừ trường hợp hai bên có thỏa thuận về việc đóng BHXH bắt buộc trong thời gian này.
Điều 2. Đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc và bảo hiểm xã hội tự nguyện
1. Người lao động là công dân Việt Nam thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc bao gồm:
a) Người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động xác định thời hạn có thời hạn từ đủ 01 tháng trở lên, kể cả trường hợp người lao động và người sử dụng lao động thỏa thuận bằng tên gọi khác nhưng có nội dung thể hiện về việc làm có trả công, tiền lương và sự quản lý, điều hành, giám sát của một bên;
b) Cán bộ, công chức, viên chức;
Theo BHXH TP. HCM, điều đó có nghĩa là từ ngày 01/7/2025, người lao động nghỉ không lương mà vẫn giữ nguyên hiệu lực hợp đồng lao động với doanh nghiệp thì chưa đủ điều kiện để chuyển sang đóng BHXH tự nguyện, bởi họ vẫn thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc.
Để được tham gia BHXH tự nguyện, người lao động có thể làm thủ tục chấm dứt hoặc tạm hoãn hợp đồng lao động với doanh nghiệp, đồng thời doanh nghiệp cần hoàn tất báo giảm tham gia BHXH bắt buộc. Sau đó, người lao động có thể đăng ký tham gia BHXH tự nguyện để tiếp tục duy trì thời gian đóng, tránh bị gián đoạn quyền lợi về sau.
