Ảnh minh họa.
Theo Luật sư Lê Ngọc Khánh, Công ty Luật TNHH TGS, Đoàn Luật sư TP. Hà Nội cho biết, theo quy định của pháp luật hiện nay, có 03 biện pháp thay thế xử lý vi phạm hành chính với người chưa thành niên.
Biện pháp nhắc nhở
Luật sư cho hay, theo khoản 1, Điều 139, Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012, sửa đổi năm 2020, biện pháp nhắc nhở là biện pháp mang tính giáo dục được áp dụng thay thế cho hình thức phạt cảnh cáo đối với người chưa thành niên vi phạm hành chính để người đó nhận thức được những vi phạm của mình.
Đối tượng và điều kiện áp dụng biện pháp nhắc nhở bao gồm:
- Người từ đủ 14 - dưới 16 tuổi bị phạt hành chính khi họ tự nguyện khai báo, thừa nhận và thành thật hối lỗi về vi phạm của mình.
- Người từ đủ 16 - dưới 18 tuổi bị phạt hành chính khi hành vi vi phạm được quy định bị phạt cảnh cáo và người này tự nguyện khai báo, thừa nhận về hành vi, thành thật hối lỗi về vi phạm của mình.
Việc có áp dụng biện pháp nhắc nhở hay không sẽ do người có thẩm quyền xử phạt xem xét, quyết định. Nếu áp dụng biện pháp nhắc nhở thì người có thẩm quyền thực hiện bằng lời nói, ngay tại chỗ và không phải lập biên bản đối với người vi phạm.
Biện pháp quản lý tại gia đình
Căn cứ khoản 1, Điều 140, Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012, sửa đổi năm 2020, quản lý tại gia đình là biện pháp thay thế xử lý vi phạm hành chính được áp dụng đối với một số đối tượng người chưa thành niên trong các trường hợp sau đây:
- Người từ đủ 14 - dưới 16 tuổi đã 02 lần bị phạt hành chính và bị lập biên bản tại lần vi phạm thứ 03 trong thời hạn 06 tháng về một trong các hành vi gây rối trật tự công cộng, trộm cắp tài sản, đánh bạc, lừa đảo, đua xe trái phép.
- Người từ đủ 16 - dưới 18 tuổi đã 02 lần bị phạt hành chính và bị lập biên bản tại lần vi phạm thứ 03 trong thời hạn 06 tháng về một trong các hành vi: Xúc phạm nhân phẩm, danh dự của người khác, gây thương tích/gây tổn hại cho sức khỏe của người khác, chiếm giữ trái phép tải sản, hủy hoại/cố ý làm hư hỏng tài sản, gây rối trật tự công cộng, trộm cắp tài sản, đánh bạc, lừa đảo, đua xe trái phép nhưng không phải là tội phạm.
- Người từ đủ 14 - dưới 18 tuổi đã 02 lần bị phạt hành chính và bị lập biên bản tại lần vi phạm thứ 03 trong thời hạn 06 tháng về hành vi sử dụng trái phép chất ma túy.
Để được áp dụng biện pháp này, các đối tượng nêu trên phải có đủ 03 điều kiện sau:
- Đã tự nguyện, khai báo, thành thật hối lỗi về hành vi của mình.
- Có môi trường sống thuận lợi cho việc thực hiện biện pháp quản lý tại gia đình.
- Cha mẹ/người giám hộ có đủ điều kiện thực hiện việc quản lý và tự nguyện nhận trách nhiệm quản lý tại gia đình.
Căn cứ vào đối tượng và điều kiện của người vi phạm và hoàn cảnh gia đình của người đó mà Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã sẽ quyết định có áp dụng biện pháp quản lý tại gia đình hay không.
Nếu thực hiện biện pháp này thì thời hạn áp dụng sẽ là từ 03 - 06 tháng. Trong thời gian này, người chưa thành niên vẫn được đi học, tham gia các chương trình học tập, các chương trình tham vấn, phát triển kỹ năng sống.
Đặc biệt, trong thời gian quản lý tại gia đình mà tiếp tục vi phạm pháp luật thì Chủ tịch UBND cấp xã sẽ ra quyết định chấm dứt việc áp dụng biện pháp này và xử lý người vi phạm theo pháp luật.
Biện pháp giáo dục dựa vào cộng đồng
Điều 140a, Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012, sửa đổi năm 2020 đã định nghĩa về biện pháp giáo dục dựa vào cộng đồng như sau:
"1. Giáo dục dựa vào cộng đồng là biện pháp thay thế xử lý vi phạm hành chính áp dụng đối với người từ đủ 12 tuổi đến dưới 14 tuổi thuộc đối tượng quy định tại khoản 1 Điều 92 của Luật này có nơi cư trú ổn định, đang theo học tại cơ sở giáo dục và cha mẹ, người giám hộ cam kết bằng văn bản về việc quản lý, giáo dục".
Theo đó, giáo dục dựa vào cộng đồng là biện pháp thay thế được áp dụng cho những người từ đủ 12 - dưới 14 tuổi thực hiện hành vi có dấu hiệu của một tội phạm đặc biệt nghiêm trọng quy định tại Bộ luật Hình sự mà có đủ các điều kiện, bao gồm:
- Có nơi cư trú ổn định.
- Đang theo học tại cơ sở giáo dục.
- Cha mẹ, người giám hộ cam kết bằng văn bản về việc quản lý, giáo dục.
Dựa vào những điều kiện trên, TAND sẽ quyết định có áp dụng biện pháp giáo dục dựa vào cộng đồng đối với người vi phạm hay không.
Nếu có thì thời hạn áp dụng là từ 06 - 24 tháng. Trong thời gian này, người chưa thành niên vẫn được phép đi học, tham gia các chương trình học tập, dạy nghề khác, tham gia chương trình tham vấn, phát triển kỹ năng sống tại cộng đồng.
VŨ TRẦN
