Thời gian vừa qua, mức lương của giáo viên đang là một trong những vấn đề nhận được rất nhiều sự quan tâm của dư luận. Trước đó, tại phiên thảo luận của Quốc hội về tình hình kinh tế xã hội diễn ra ngày 01/11/2024, Đại biểu Quốc hội Hà Ánh Phượng (Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Phú Thọ) từng nêu về thực trạng lương giáo viên và đề nghị trong lần cải cách tiền lương tới đây nâng lương lên mức cao nhất trong thang bậc lương hành chính sự nghiệp.
Ảnh minh họa.
Theo Đại biểu, tại Nghị quyết 29-NQ/TW, ngày 04/11/2013 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục có nêu "lương của nhà giáo được ưu tiên xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp và có thêm phụ cấp tùy theo tính chất công việc, theo vùng".
Tuy nhiên, qua 10 năm thực hiện chế độ tiền lương, mức thu nhập của nhà giáo vẫn thấp, thậm chí có nhóm nhà giáo không đủ trang trải cuộc sống của gia đình. Từ đó, Đại biểu đề nghị Quốc hội, Chính phủ trong cải cách tiền lương lần này cần quy định lương của giáo viên ở mức cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp và có thêm phụ cấp tùy theo tính chất công việc theo vùng, đúng theo tinh thần Nghị quyết số 29 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng.
Đại biểu cũng cho rằng, phải có giải pháp tăng lương và phụ cấp cho nhân viên trường học để các giáo viên có thể yên tâm công tác, cống hiến với nghề, đáp ứng yêu cầu dạy và học trong giai đoạn hiện nay.
Cùng tán thành quan điểm quy định lương của nhà giáo được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp, tại phiên thảo luận toàn thể của Quốc hội ở hội trường về dự án Luật Nhà giáo ngày 20/11/2024, Đại biểu Quốc hội Dương Khắc Mai (Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đắk Nông) cũng đề nghị việc xếp lương cao nhất trong hệ thống thang bậc lương phải đi kèm với chất lượng của nhà giáo để chính sách thực thi hiệu quả.
Bởi theo Đại biểu Dương Khắc Mai, chất lượng của đội ngũ giáo viên có ý nghĩa quan trọng, then chốt đối với nâng cao chất lượng giáo dục, yếu tố có ý nghĩa quyết định đối với sự phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, phát triển con người, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế.
Ngày 14/02/2025, Thông tư 29/2024/TT-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo về dạy thêm, học thêm bắt đầu chính thức có hiệu lực. Rất nhiều giáo viên, cha mẹ học sinh quan tâm đến những thay đổi, liệu có ảnh hưởng đến việc dạy và học, cũng có ý kiến cho rằng Thông tư 29/2024/TT-BGDĐT này quy định cấm việc dạy và học thêm do giáo viên đã có mức lương tốt, thậm chí còn tốt hơn cả những ngành nghề nghiệp khác như bác sĩ, cán bộ, công chức trong quản lý nhà nước khác.
Căn cứ vào Nghị định 204/2004/NĐ-CP về chế độ tiền lương, Nghị định 73/2024/NĐ-CP quy định mức lương cơ sở, Thông tư 08/2013/TT–BNV cùng các Thông tư hướng dẫn liên quan đến thang bảng lương cho từng ngành nghề thì có thể thấy mức lương của giáo viên, bác sĩ và công chức, viên chức thuộc các ngành nghề khác tại Việt Nam được quy định theo hệ số lương và mức lương cơ sở, hiện nay là 2.340.000 đồng/tháng (áp dụng từ ngày 01/7/2024).
Khi mới vào nghề, một giáo viên có hệ số lương khởi điểm là 4.914.000 đồng/tháng. Sau 05 năm công tác, nếu được nâng bậc lương, giáo viên có thể đạt mức lương khoảng 5.475.600 đồng/tháng. Ở bậc cao nhất, giáo viên hạng I có thể nhận mức lương tối đa lên đến 14.949.200 đồng/tháng.
Tương tự, một bác sĩ mới ra trường có hệ số lương khởi điểm là 2.34, tương đương 5.475.600 đồng/tháng. Sau 05 năm, với hệ số lương tăng lên 2.66, mức lương của bác sĩ có thể đạt khoảng 6.224.400 đồng/tháng. Đối với những bác sĩ cao cấp đạt hệ số lương cao nhất là 8.00, mức lương có thể lên đến 18.720.000 đồng/tháng.
Còn đối với công chức, viên chức hệ số lương ban đầu thường là 2,34, tương đương mức lương 5.475.600 đồng/tháng. Sau 05 năm làm việc, công chức, viên chức có thể được nâng bậc lương lên 2,66, tức khoảng 6.224.400 đồng/tháng. Ở bậc cao nhất dành cho công chức loại A3 nhóm A3.1, hệ số lương có thể đạt 8,00, tương đương 18.720.000 đồng/tháng.
Từ những quy định trên, việc so sánh mức lương của giáo viên cao hay thấp so với các ngành nghề khác cần đặt trong bối cảnh chung của tình hình phát triển kinh tế-xã hội và những điều kiện liên quan, cũng như nhận định của từng cá nhân. Nhưng với ý kiến cho rằng mức lương, thu nhập giáo viên đã cao nên Thông tư 29/2024/TT-BGDĐT cấm thầy cô giáo dạy thêm là chưa có cơ sở.
So với Thông tư 17/2012/TT-BGDĐT thì Thông tư 29/2024/TT-BGDĐT lần này của Bộ GD&ĐT đã có một số thay đổi như: Không còn quy định việc không dạy thêm đối với học sinh đã được nhà trường tổ chức dạy học 02 buổi/ngày; Việc dạy thêm trong nhà trường không được thu tiền của học sinh và chỉ dành cho một số học sinh thuộc đối tượng quy định tại Thông tư. Kinh phí để dạy thêm, học thêm trong trường được dùng nguồn ngân sách nhà nước; tổ chức cá nhân tổ chức hoạt động dạy thêm, học thêm ngoài nhà trường phải đăng ký kinh doanh theo quy định pháp luật; giáo viên đang dạy học tại các Trường tham gia dạy thêm ngoài nhà trường phải báo cáo với Hiệu trưởng, chứ không phải xin phép như trước.
Những thay đổi như trên, đặc biệt là điều kiện để được dạy thêm, học thêm ngoài nhà trường, tổ chức, cá nhân phải đăng ký kinh doanh theo quy định pháp luật. Như vậy, hoàn toàn không có việc Thông tư 29/2024/TT-BGDĐT cấm dạy thêm, học thêm. Mà còn xác định rõ việc dạy thêm, học thêm trong nhà trường thì được sử dụng ngân sách; dạy thêm học thêm ngoài nhà trường là hoạt động kinh doanh. Các quy định của Thông tư 29/2024/TT-BGDĐT đã làm rõ thêm các nội dung của cá nhân, tổ chức liên quan việc dạy thêm, học thêm nhằm ứng xử phù hợp với trách nhiệm, nghĩa vụ liên quan đến mình.
Từng chia sẻ với báo chí về vấn đề này, theo Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Phạm Ngọc Thưởng, Thông tư 29/2024/TT-BGDĐT là quản lý các hoạt động dạy thêm, học thêm, chứ “không cấm”. Cụ thể, Thông tư 29/2024/TT-BGDĐT có quy định rõ những hoạt động dạy thêm, học thêm nào đúng quy định; hoạt động nào không đúng quy định để chính quyền các cấp, các tổ chức cá nhân và toàn xã hội tham gia giám sát, kiểm tra, thanh tra trong quá trình tổ chức thực hiện, đồng thời cũng đã có những bổ sung với các các lực lượng (chính quyền các cấp, tổ chức cá nhân có liên quan) cùng tham gia quản lý hoạt động này.
Từ đó, có thể thấy việc dạy thêm, học thêm ngoài nhà trường, có thu tiền là hoạt động kinh doanh. Hiện tại, có thể các điều kiện để được đăng ký kinh doanh (dạy thêm, học thêm) đúng quy định pháp luật, đúng quy mô, điều kiện của từng thầy cô giáo có nhu cầu dạy thêm để cải thiện thu nhập, an tâm hơn với sự nghiệp “trồng người” của mình còn “chênh” với một số quy định pháp luật về kinh doanh, nhưng Thông tư 29/2024/TT-BGDĐT không phải gây khó mà là hành lang pháp lý an toàn để các thầy cô thể hiện năng lực cạnh tranh lành mạnh, có thu nhập chính đáng và sống được với nghề mình yêu thích, mà không phải “làm nghề tay trái, khác ngành”, đồng thời thực tiễn hóa quyền hiến định “Mọi người có quyền tự do kinh doanh trong những ngành nghề mà pháp luật không cấm”.
Thiết nghĩ, cơ quan có thẩm quyền sớm ban hành, hướng dẫn hoặc sửa đổi những quy định để việc đăng ký kinh doanh dạy thêm học thêm được phù hợp, thuận tiện, đơn giản nhất.
