Quy tắc 2, Bộ Quy tắc Đạo đức và ứng xử nghề nghiệp Luật sư Việt Nam, quy định: “Luật sư phải độc lập, trung thực, tôn trọng sự thật khách quan, không vì lợi ích vật chất, tinh thần hoặc bất kỳ áp lực nào khác để làm trái pháp luật và đạo đức nghề nghiệp”.
Ảnh minh họa.
Độc lập là thuộc tính, bản chất và là nguyên tắc hành nghề Luật sư, sự độc lập theo quy định pháp luật chứ không phải độc lập với hàm nghĩa tương đối. Trong hoạt động tố tụng, Luật sư đóng vai trò là người bào chữa, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho các chủ thể trong xã hội nên điểm xuất phát về quan điểm giải quyết vụ việc và cả cách tiếp cận vụ việc của Luật sư thường không đồng nhất, đôi khi trái ngược với các cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng.
Do đó, sự “độc lập” trong hành nghề nhằm nhấn mạnh về phương thức hoạt động đối trọng với các chủ thể tư pháp khác (khách hàng, đồng nghiệp, cơ quan tiến hành tố tụng,…) trong một chính thể thống nhất của nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa.
Độc lập của Luật sư không đồng nghĩa với sự cô lập, tự cô lập của Luật sư khi tác nghiệp. Trên thực tế số ít Luật sư đồng nhất tính “độc lập” với tính chất hành nghề tự do, tự quyết. Vì lợi ích cá nhân mà quên đi trách nhiệm xã hội, hiểu sai về vai trò, vị trí của người Luật sư, bỏ qua các quy định của Bộ Quy tắc Đạo đức và ứng xử nghề nghiệp Luật sư Việt Nam khi tác nghiệp. Cụ thể như khi được yêu cầu tham gia bào chữa chỉ định, một số Luật sư có thể hời hợt, chủ quan chưa đầu tư tâm, sức, trí tuệ, thời gian như khi nhận vụ việc do khách hàng mời dẫn đến bị động trong phiên xét xử.
Muốn địa vị pháp lý của Luật sư được xã hội giữ vững sự tôn trọng, đã, đang và tiếp tục được tin tưởng, người Luật sư nói chung và mỗi cá nhân Luật sư nói riêng phải tự ý thức, nhận thức đúng vai trò, vị trí của nghề nghiệp, mối quan hệ tương tác với các chủ thể khác khi tác nghiệp.
Độc lập là thực hiện đúng công việc theo pháp luât chứ động lập không phải là việc hành xử theo ý thức, cảm quan của cá nhân.
Luật sư cần phát huy tính độc lập trong hành nghề Luật sư, giữ vững đạo đức nghề nghiệp, không để các yếu tố bên ngoài như danh, lợi, quyền,… tác động làm ảnh hưởng đến tinh thần thượng tôn pháp luật.
Luật sư TẠ VĂN PHÚ
Giám đốc Công ty Luật Ánh Sáng Việt
Đoàn Luật sư TP. Hà Nội
