Tạp chí Luật sư Việt Nam nhận được đơn của các ông bà: Lê Vinh Lợi, Nguyễn Thị Quyến, Lê Minh Hiền, Lê Thị Thủy, cùng trú tại đội 10, thôn Siêu Quần, xã Tả Thanh Oai, huyện Thanh Trì, TP. Hà Nội, là anh, chị em trong gia đình.
Theo hồ sơ vụ việc, ngày 17/4/2014, các ông, bà có tên ở trên có vay của Ngân hàng TMCP Quốc tế Việt Nam (VIB) với số tiền 800.000.000VNĐ (tám trăm triệu đồng); Số hợp đồng: 197/HĐTD-VIB066/14); Thời hạn vay là 72 tháng; Mục đích vay: Mua sắm vật dụng gia đình.
Thửa đất của gia đình ông Lê Vinh Lợi (thôn Siêu Quần, xã Tả Thanh Oai, huyện Thanh Trì, TP. Hà Nội) dùng làm tài sản để thế chấp ngân hàng VIB.
Để vay được khoản tiền trên, các ông bà: Lê Vinh Lợi, Nguyễn Thị Quyến, Lê Minh Hiền, Lê Thị Thủy đã phải thế chấp mảnh đất của gia đình mình để làm tài sản bảo đảm tiền vay (Giấy chứng nhận QSD thửa đất có số hiệu: AD 454634, do UBND huyện Thanh Trì cấp ngày 30/12/2005 do ông Lê Vinh Lợi và bà Thị Quyến đứng tên). Tài sản được định giá là: 1.456.000.000 đồng (thời điểm định giá ngày 02/04/2014).
Phía VIB cho rằng, những khách hàng có tên nêu trên đã đến nợ quá hạn mà chưa hoàn trả được cả nợ gốc và nợ lãi nên VIB đã khởi kiện những khách hàng có tên nêu trên ra TAND huyện Thanh Trì, rồi sau đó là Tòa phúc thẩm, TAND thành phố Hà Nội (Bản án dân sự phúc thẩm số 185/2019/DS-PT ngày 11/7/2019).
Theo bản án phúc thẩm dân sự số 185 nêu trên, phía bị đơn gồm các ông bà có tên nêu trên phải thực hiện yêu cầu: Buộc ông Lê Vinh Lợi, bà Nguyễn Thị Quyến, ông Lê Minh Hiền và bà Lê Thị Thủy phải liên đới trả nợ cho VIB theo hợp đồng đã ký năm 2014 như sau: Tiền nợ gốc 655.526.168 đồng; Nợ lãi trong hạn là 209.174.284 đồng; Nợ lãi quá hạn là 285.224.669 đồng. Tổng cộng là 1.149.925.121 đồng.
Kể từ ngày tiếp theo của ngày xét xử sơ thẩm, ông Lê Vinh Lợi, bà Nguyễn Thị Quyến, ông Lê Minh Hiền và bà Lê Thị Thủy còn tiếp tục chịu lãi suất phát sinh đối với số tiền chưa thanh toán theo thỏa thuận tại hợp đồng tín dụng cho đến khi tất toán khoản vay.
Trường hợp ông Lê Vinh Lợi, bà Nguyễn Thị Quyến, ông Lê Minh Hiền và bà Lê Thị Thủy không trả được khoản nợ nêu trên thì VIB có quyền đề nghị cơ quan Thi hành án dân sự xử lý tài sản thế chấp là quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất tại thửa đất số 116, tờ bản đồ số 17, diện tích 155m2 tại thôn Siêu Quần, xã Tả Thanh Oai, huyện Thanh Trì, TP. Hà Nội.
Đại diện cho nhóm khách hàng, ông Lê Minh Hiền cho biết: “Chúng tôi xác nhận về tiền gốc vay của chúng tôi với VIB là đúng theo Bản án phúc thẩm đã xác định nêu trên. Ngay sau khi bản án phúc thẩm có hiệu lực pháp luật, chúng tôi đã nhiều lần làm việc với lãnh đạo bộ phận xử lý nợ miền Bắc của VIB về phương án xin trả tiền gốc vay và xin được miễn giảm lãi suất theo quy định, thì được hứa rằng: Chúng tôi lo tiền gốc thanh toán cho ngân hàng nước, còn tiền lãi bên bộ phận xử lý nợ sẽ khoanh lại để xin ý kiến chỉ đạo của lãnh đạo VIB về phương án miễn lãi cho chúng tôi. Mặc dù kinh tế gia đình chúng tôi rất khó khăn vì dịch bệnh, nhưng chúng tôi cũng đã phải vay mượn nhiều người để lo trả đủ số tiền gốc cho VIB. Cụ thể, ngày 02/10/2019, tôi đã nộp số tiền 160 triệu đồng, số tài khoản: 066704060011305, mang tên ông: Lê Vinh Lợi tại VIB để thanh toán gốc vay. Ngày 11/12/2019, tôi nộp tiếp 190 triệu đồng vào tài khoản của ông Lê Vinh Lợi tại VIB để thanh toán tiền gốc vay. Ngày 29/12/2020, ông Lê Vinh Lợi đã nộp số tiền 305.600.000 đồng tại VIB để thanh toán tiền gốc vay. Như vậy, tính đến hết ngày 29/12/2020, chúng tôi đã thanh toán toàn bộ tiền gốc vay với số tiền 655.600.000 đồng cho VIB. Còn số tiền lãi, chúng tôi chờ lãnh đạo VIB xem xét miễn giảm cho chúng tôi để chúng tôi tất toán khoản vay nêu trên”.
Cùng một thửa đất nhưng thẩm định giá quá chênh lệch
Tuy nhiên, đến ngày 05/11/2021, nhóm khách hàng nêu trên nhận được Thông báo về việc hoàn tất xử lý tài sản đảm bảo của VIB. Cụ thể, “VIB đã hoàn tất xử lý tài sản bảo đảm của khách hàng tại VIB là quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất tại thửa đất số: 116, tờ bản đồ số 17, có địa chỉ tại thôn Siêu Quần, xã Tả Thanh Oai, huyện Thanh Trì, TP. Hà Nội,… do ông Lê Vinh Lợi và bà Nguyễn Thị Quyến đứng tên”.
Quá bất ngờ với quyết định trên của phía ngân hàng, nhóm khách hàng đã liên hệ với Văn phòng đăng ký đất đai TP. Hà Nội, Chi nhánh huyện Thanh Trì thì được biết: Phía VIB đã bán đấu giá cho bà Vũ Thị Gấm (sinh năm 1975, địa chỉ tại tổ 9, phường Đại Kim, quận Hoàng Mai, TP. Hà Nội), với mức trúng đấu giá là 1.289.000.000 đồng, trong khi đó giá khởi điểm phía ngân hàng đưa ra là 1.284.000.000 đồng.
Bản án Phúc thẩm số 185/2019/DS-PT.
Theo phản ánh của ông Lê Vinh Lợi, Lê Minh Hiền, Nguyễn Thị Quyến, Lê Thị Thủy, ngày 27/11/2021, bà Gấm cùng một nhóm người đến khu đất mà bà Gấm đã trúng đấu giá trước đó vốn đứng tên vợ chồng ông Lê Vinh Lợi, để yêu cầu các ông bà có tên nêu trên buộc phải giao đất cho bà Gấm. Ông Lê Vinh Lợi cho biết: “Nhóm người bà Gấm nói rằng, để cho họ (bà Gấm) bán và họ sẽ hỗ trợ cho gia đình chúng tôi 500 triệu đồng, hoặc nếu chúng tôi muốn chuộc lại thì họ nói họ đã mua với giá 40 triệu đồng/1m2 rồi đấy”. Nhận thấy dấu hiệu bất thường của nhóm người này, chúng tôi đã mời chính quyền đến giải tán đám người lạ mặt đó, ông Lợi cho biết.
Ông Hiền cho biết, tại thời điểm đó giá đất thị trường tại vị trí đó có giá là 40 triệu đồng/1m2, trong khi đó VIB đưa ra đấu giá có 8,2 triệu đồng/1m2, chênh lệch tới 32 triệu đồng/1m2 so với giá thực tế. Như vậy, gia đình chúng tôi bị thiệt hại số tiền là 4.960.000.000 đồng.
Điều đáng ngờ và bất thường ở việc đấu giá từ giá khởi điểm đến lúc đấu giá thành công chỉ chênh lệch có 5 triệu đồng. Nhóm khách hàng đặt câu hỏi: Liệu có hay không sự thông đồng, móc ngoặc, dìm giá,… giữa bên tổ chức đấu giá và bên trúng đấu giá?.
Cũng tại thời điểm đó (tháng 01/2022), ông Lê Minh Hiền và 3 khách hàng kể trên đã mời Công ty Thẩm định giá Thành Đô đến để thẩm định giá trị mảnh đất đó: “Thửa đất số 116, tờ bản đồ số 17, thôn Siêu Quần, xã Tả Thanh Oai, huyện Thanh Trì, TP. Hà Nội; Mục đích thẩm định: Xác định giá trị tài sản để xử lý tranh chấp; Cơ sở thẩm định: Giá trị thị trường”. Kết quả thẩm định: 4.902.000.000 đồng.
Được biết, sau khi xuất hiện sự việc bà Vũ Thị Gấm trúng đấu giá thửa đất trên (tài sản bảo đảm cho khoản vay), ông Lê Vinh Lợi và 03 công dân nêu trên đã gửi đơn tố cáo, tố giác tội phạm đến cơ quan chức năng đối với ông Hàn Ngọc Vũ, Tổng giám đốc Ngân hàng VIB và Bà Trần Thị Thu Hà, Giám đốc Trung tâm quản lý nợ khách hàng cá nhân, khối quản trị rủi ro ngân hàng VIB và vai trò đồng phạm của đấu giá viên để thực hiện đấu giá thửa đất số 116, tờ bản đồ số 17 tại thôn Siêu Quần, xã Tả Thanh Oai, huyện Thanh Trì, TP. Hà Nội.
Cũng theo ông Lê Vinh Lợi cho biết: “Có điều lạ là trước khi ngân hàng bán đấu giá tài sản, ngân hàng không ban hành thông báo, gián giấy niêm phong tài sản để khách hàng được biết, và người tham gia trúng đấu giá rồi ngân hàng cũng không thông báo bàn giao tài sản cho khách hàng (người vay tiền ngân hàng) được biết, hành động này của phía ngân hàng khiến chúng tôi vô cùng bất ngờ, ông Hiền thông tin thêm”.
Ngân hàng TMCP Quốc tế Việt Nam phản hồi
Sau khi Tòa soạn nhận được phản ánh của các ông bà: Lê Vinh Lợi, Lê Minh Hiền, Nguyễn Thị Quyến, Lê Thị Thủy, Tòa soạn đã liên hệ với phía ngân hàng VIB để có thông tin khách quan, đa chiều. Ngày 26/03/2025, ngân hàng VIB đã có phản hồi.
Theo nội dung văn bản phúc đáp của VIB: “… Theo bản án phúc thẩm, khách hàng có nghĩa vụ liên đới trả toàn bộ nợ gốc, nợ lãi trong hạn và nợ lãi quá hạn phát sinh theo HĐTD. Trên thực tế, khách hàng chỉ thực hiện thanh toán nợ gốc, không thanh toán nợ lãi trong hạn và nợ lãi quá hạn, làm ảnh hưởng đến quyền lợi hợp pháp của ngân hàng theo Bản án đã có hiệu lực pháp luật. Do khách hàng vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ trả nợ nên ngân hàng xử lý TSBĐ để thu hồi nợ theo đúng thỏa thuận tại HĐTD, HĐTC, Nghị quyết số 42/2017/QH14 ngày 21/6/2017 của Quốc hội về thí điểm xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng (Nghị quyết số 42) và quy định pháp luật. Đồng thời, căn cứ Khoản 2, Điều 17, Nghị quyết 42 quy định: Trường hợp có quy định khác nhau giữa Nghị quyết số 42 và luật khác về cùng một vấn đề về xử lý nợ xấu và xử lý tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, tổ chức mua bán, xử lý nợ xấu thì áp dụng quy định của Nghị quyết số 42...”.
Chứng thư thẩm định giá do Công ty Cổ phần Thẩm định giá Thành Đô định giá thửa đất gia đình ông Lê Vinh Lợi.
Văn bản phúc đáp của ngân hàng VIB cũng khẳng định việc thẩm định, đấu giá TSBĐ là khách quan và đúng quy định của pháp luật. Phía ngân hàng VIB khẳng định: “… Bằng công văn này chúng tôi khẳng định, với tinh thần tuân thủ pháp luật, Ngân hàng luôn đảm bảo thực hiện đúng thỏa thuận trong các hợp đồng đã ký với khách hàng và quy định của pháp luật liên quan…”.
“Vụ việc trên đã được TAND TP. Hà Nội tuyên có hiệu lực pháp luật, phía ngân hàng cũng tổ chức bán đấu giá tài sản bảo đảm, người tham gia đấu giá cũng đã trúng đấu giá, tuy nhiên phía khách hàng có tài sản bảo đảm vẫn chưa tâm phục, khẩu phục với cách làm của phía ngân hàng. Chúng tôi đã có đơn tố giác tội phạm ra các cơ quan chức năng để được làm sáng tỏ, rất mong muốn các cơ quan chức năng sớm ban hành kết luận thanh tra, điều tra vụ việc để quyền lợi của chúng tôi được xử lý công bằng, hợp pháp”, ông Lê Minh Hiền, đại diện cho nhóm khách hàng bày tỏ quan điểm.
PV
