Liên quan đến việc bồi thường oan sai đối với gia đình bà Đặng Thị Nga (trú tại khối Sơn Thủy, thị trấn Tuần Giáo, huyện Tuần Giáo, tỉnh Điện Biên) bị án oan 28 năm với cáo buộc giết người. Quá trình thương lượng không thành, chính TAND tỉnh Điện Biên ra quyết định bồi thường lần thứ 2 cho gia đình bà Nga, nhưng sau đó lại bác bỏ ngay quyết định của mình, buộc gia đình người bị oan phải thực hiện việc khởi kiện dân sự tại Toà để đòi bồi thường oan sai. Vụ án được thụ lý ngày 18/12/2019.
Thông báo số 227/TB-TANDT của TAND tỉnh Điện Biên về việc chi trả tiền bồi thường gửi bà Đặng Thị Nga, ông Trịnh Huy Dương và những người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan.
Ngày 20/9/2020, TAND tỉnh Điện Biên đưa vụ án ra xét xử, các bên đã hoà giải, thoả thuận thành tại toà án và Quyết định số 02/2020/QĐST-DS về công nhận sự thỏa thuận của các đương sự giữa nguyên đơn là bà Đặng Thị Nga (sinh năm 1939) và ông Trịnh Huy Dương (sinh năm 1970, con trai bà Nga), bị đơn là TAND tỉnh Điện Biên. Quyết định đã có hiệu lực pháp luật, không bị kháng cáo, kháng nghị.
Theo đó, Quyết định nêu, tại phiên tòa các đương sự thỏa thuận được với nhau về việc giải quyết vụ án và thỏa thuận của các đương sự là tự nguyện, không vi phạm điều cấm của luật và không trái đạo đức xã hội. Hai bên cùng nhau thống nhất tổng số tiền bồi thường cho gia đình bà Đặng Thị Nga, ông Trịnh Huy Dương là 5.745.936.166 đồng.
Hai bên cũng thống nhất việc TAND tỉnh Điện Biên thực hiện việc chi trả bồi thường thiệt hại cho bà Đặng Thị Nga, ông Trịnh Huy Dương và những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan theo phương thức chuyển khoản vào số tài khoản được gia đình bà Nga cung cấp cho TAND tỉnh Điện Biên, và ghi vào nội dung Quyết định.
Quyết định số 02/2020/QĐST-DS về công nhận sự thỏa thuận của các đương sự giữa nguyên đơn là bà Đặng Thị Nga (sinh năm 1939) và ông Trịnh Huy Dương (sinh năm 1970, con trai bà Nga), bị đơn là TAND tỉnh Điện Biên.
Quyết định có hiệu lực pháp luật ngay sau khi được ban hành và không bị kháng cáo, kháng nghị theo thủ tục phúc thẩm. Từ đó đến nay, Toà án TANDTC đã hoàn tất thủ tục bồi thường, Bộ Tài chính đã cấp kinh phí.
Tuy nhiên, ngày 14/4/2021, TAND tỉnh Điện Biên có Thông báo số 227/TB-TANDT về việc chi trả tiền bồi thường gửi bà Đặng Thị Nga, ông Trịnh Huy Dương và những người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan.
Thông báo cho biết: TAND tỉnh Điện Biên tiến hành việc chi trả tiền bồi thường cho ông , bà theo một trong hai phương thức như sau:
1. TAND tỉnh Điện Biên chi trả trực tiếp tiền bồi thường cho bà Đặng Thị Nga, ông Trịnh Huy Dương, ông Trịnh Việt Vương, bà Trịnh Thị Ngọc và ông Trịnh Việt Dũng:
- Thời gian: Vào hồi 14 giờ 30 phút, ngày 20/4/2021.
- Địa điểm: Trụ sở TAND tỉnh Điện Biên, địa chỉ: số 13, tổ 12, phường Mường Thanh, thành phố Điện Biên Phủ, tỉnh Điện Biên.
2. TAND tỉnh Điện Biên chi trả tiền bồi thường cho ông, bà bằng phương thức chuyển khoản theo thông tin ghi trong Quyết định số 02/2020/QĐST-DS ngày 20/9/2020 của TAND tỉnh Điện Biên...".
“TAND tỉnh Điện Biên đề nghị các ông, bà có ý kiến bằng văn bản về lựa chọn một trong hai phương thức chi trả tiền bồi thường nêu trên (văn bản phải có chứng thực chữ ký của cơ quan có thẩm quyền, kèm theo văn bản là bản sao có công chứng của giấy chứng minh nhân dân hoặc căn cước công dân), để TAND tỉnh Điện Biên thực hiện việc chi trả kịp thời. Trường hợp, các ông, bà lựa chọn việc chi trả tiền bồi thường bằng phương thức chuyển khoản, đề nghị xác nhận số tài khoản tại thời điểm chi trả tiền bồi thường (ghi rõ số tài khoản, tên ngân hàng, tên chủ tài khoản)", nội dung Thông báo nêu.
Ông Trịnh Huy Dương và Luật sư Vũ Thị Nga, người theo đuổi nhiều năm vụ án oan của gia đình ông Dương tại phiên tòa.
Ngay sau khi nhận được Thông báo, ngày 16/4/2021, anh Trịnh Huy Dương, con trai bà Nga đã có đơn kiến nghị gửi đến TAND tỉnh Điện Biên.
“TAND tỉnh Điện Biên yêu cầu văn bản ý kiến lựa chọn phương thức chi trả tiền bồi thường phải có chứng thực chữ ký của cơ quan nhà nước có thẩm quyển, kèm theo văn bản là bản sao có công chứng của giấy chứng minh thư nhân dân căn cước công dân của tôi là máy móc, là gây khó khăn cho người bị oan sai như tôi, bản thân tôi phải đi làm thuê, khoảng cách địa lý xa xôi, lại sức khoẻ không tốt, nên việc yêu cầu của Toà là gây khó khăn cho tôi. Mặt khác mẹ tôi, bà Đặng Thị Nga nay đã hơn 80 tuổi, đã bị tai biến nhiều lần, nhiều năm nay sức khỏe yếu đã có ủy quyền và được thẩm tra ý kiến nêu tại biên bản thoả thuận thành. Anh tôi, Trịnh Công Hiến đã mất trước khi được bồi thường nhưng Toà án vẫn gây khó khăn, yêu cầu nhiều lần với gia đình tôi, bản thân tôi là không có căn cứ, cản trở, gây khó khăn cho người bị oan sai khi nhận tiền bồi thường.
Ngày 29/3/2021, tôi đã có văn bản nêu ý kiến về phương thức chi trả tiền bồi thường gửi TAND tỉnh Điện Biên. Sau đó, tôi đã tiếp tục gửi ý kiến lần 2 đến Toà án. Nay là lần thứ 3 tôi tiếp tục đề nghị TAND tỉnh Điện Biên chi trả tiền bồi thường vào tài khoản chúng tôi đã gửi tới Tòa bằng văn bản, được thẩm tra tại Tòa ý chí của chúng tôi, đã được thể hiện trong hồ sơ vụ án”, nội dung đơn anh Dương viết.
Tuy nhiên, trao đổi qua điện thoại, ông Phạm Văn Nam, Chánh án TAND tỉnh Điện Biên cho biết, TAND tỉnh Điện Biên không gây khó khăn, mà đang tạo điều kiện cho công dân. Sự việc hết sức bình thường và đang được TAND tỉnh Điện Biên tiến hành theo đúng quy định pháp luật?.
Luật sư Vũ Thị Nga, người đại diện theo ủy quyền của bà Đặng Thị Nga cho rằng, các đương sự đã có thỏa thuận thành tại tòa thể hiện bằng Quyết định dân sự sơ thẩm như một bản án và đã có hiệu lực pháp luật, Quyết định đó không bị kháng cáo, không bị kháng nghị thì theo quy định của pháp luật bản án có hiệu lực các bên phải có trách nhiệm thi hành theo đúng nội dung. Tuy nhiên, trong vụ việc này TAND tỉnh Điện Biên dựa vào căn cứ pháp lý nào để đưa ra những điều kiện buộc gia đình bà Nga phải thực hiện, không đúng như những nội dung tại quyết định/bản án sơ thẩm đã có hiệu lực pháp luật. Như vậy, là cố tình gây khó khăn cho gia đình những người bị oan sai”, Luật sư Nga nói.
Luật sư Nga cũng cho biết, chi phí phát sinh theo yêu cầu của Tòa án như: phí công chứng, chứng thực văn bản, phí đi lại… ai là người chi trả. Đồng thời, phương án nhận một số tiền lớn như vậy tại tòa liệu có đảm bảo an toàn đối với gia đình người bị oan là bà Nga hay không?
Theo nội dung vụ án, năm 1989, thi thể ông Trịnh Huy Tùng (chồng bà Đặng Thị Nga) được tìm thấy dưới giếng. Cơ quan Công an huyện Tuần Giáo đã khởi tố, bắt giam ba mẹ con bà Nga để điều tra về tội “Giết người”. Năm 1990, TAND tỉnh Lai Châu cũ (nay là Điện Biên) mở phiên xử sơ thẩm và phạt bà Đặng Thị Nga 36 tháng tù treo về tội “Che giấu tội phạm”. Hai con trai của bà Nga là Trịnh Công Hiến và Trịnh Huy Dương bị tòa buộc tội giết ông Tùng, tuyên án lần lượt 18 năm tù và 12 năm tù. “Được” hưởng án treo, bà Nga lặn lội đến khắp các cơ quan trung ương kêu oan cho mình và hai con. Sau đó, Tòa phúc thẩm TANDTC tại Hà Nội đã tuyên hủy bản án sơ thẩm để điều tra lại. Tháng 01/1992, trong quá trình điều tra lại, VKSND tỉnh Lai Châu cũ có quyết định hủy bỏ việc tạm giam với anh Hiến và anh Dương sau 28 tháng tạm giam. Tuy nhiên, cũng kể từ đó vụ án bị treo lơ lửng gần 30 năm mà không có bất cứ kết luận nào dù gia đình bà Nga liên tục gửi đơn kêu oan. Ba mẹ con dù được “tự do” bên ngoài nhưng tội danh “Giết người” và “Che giấu tội phạm” vẫn ngày ngày đeo bám. Năm 2016, cơ quan tố tụng liên ngành tỉnh Điện Biên vào cuộc để giải quyết đơn kêu oan của bà Nga và con trai. Tháng 9/2017, Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình đã đề nghị cơ quan tố tụng liên ngành sớm giải quyết vụ án oan dưới chân đèo Pha Đin. Tháng 10/2017, cơ quan tố tụng liên ngành đã quyết định đình chỉ bị can, tuyên bố bà Nga và hai con trai không phạm tội “Giết người” và “Che giấu tội phạm”. Sáng 24/10/2017, tại huyện Tuần Giáo, tỉnh Điện Biên, TAND tỉnh Điện Biên tổ chức buổi xin lỗi công khai 3 mẹ con bà Đặng Thị Nga. |
PV
