Luật sư Nguyễn Văn Tuấn, Giám đốc Công ty Luật TNHH TGS.
Luật sư và các cơ quan báo chí có mối quan hệ mật thiết, gắn bó với nhau, cùng nhau hợp tác và phát triển để làm tốt vai trò bảo vệ công lý, các quyền tự do, dân chủ của công dân, quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân, cơ quan, tổ chức, phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng Nhà nước pháp quyền Việt Nam xã hội chủ nghĩa, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh. Trong Bộ quy tắc đạo đức và ứng xử nghề nghiệp Luật sư Việt Nam ban hành kèm theo Quyết định số 201/QĐ-HĐLSTQ ngày 13/12/2019 của Hội đồng Luật sư toàn quốc có dành riêng một quy định quy định: "Luật sư cần phối hợp với các cơ quan thông tin đại chúng trong việc tuyên truyền pháp luật, đấu tranh phòng, chống các loại tội phạm và các tiêu cực xã hội".
Luật sư cung cấp các thông tin có chiều sâu về các vấn đề pháp lý. Với việc báo chí hàng ngày, hàng giờ theo sát các diễn biến của cuộc sống, đặc biệt, với sự xuất hiện của loại hình báo điện tử, các thông tin được cập nhật gần như tức thì, đa dạng, giúp Luật sư nhanh chóng có được thông tin cần thiết để tham khảo, đối chiếu, so sánh, kiểm chứng, phân tích và tổng hợp. Báo chí với tư cách là người đứng ngoài các vụ việc sẽ có nhìn nhận khách quan, đúng đắn, đưa ra các bằng chứng, lý lẽ, lập luận mang tính tham khảo, giúp cho Luật sư có được thông tin đa dạng, nhiều chiều về các vụ án, tranh chấp xảy ra trong cuộc sống. Qua việc tham khảo những quan điểm khác nhau của những Luật sư đồng nghiệp, sẽ có được những suy nghĩ cá nhân về từng vụ việc. Nên việc đánh giá ưu, nhược điểm của các quy định pháp luật từ phía các Luật sư qua các vụ việc thực tiễn, được báo chí phản ánh sắc nét, nhanh chóng, phát hiện những bất cập, bất hợp lý trong các văn bản pháp luật, những quy định không phù hợp, lỗi thời, chồng chéo của hệ thống pháp luật để kiến nghị cơ quan Nhà nước có thẩm quyền xem xét sửa đổi, bổ sung và hoàn thiện. Như vậy, Luật sư và nhà báo – với những đặc thù nghề nghiệp sẽ bổ trợ cho nhau trong việc nhận diện, đánh giá quy định pháp luật
Báo chí giúp Luật sư kết nối với xã hội, cộng đồng trong và ngoài nước. Báo chí góp phần đổi mới nhận thức của xã hội, tạo nên sự đồng thuận, sự cảm thông, chia sẻ của xã hội đối với nghề luật nói chung và nghề Luật sư nói riêng. Có rất nhiều các vụ án nghiêm trọng, có được sự quan tâm rất lớn từ phía dư luận, người Luật sư bào chữa cho những bị cáo này thường vấp phải những phản đối của dư luận. Với đặc trưng là công cụ quan trọng, góp phần tích cực, chủ động để xã hội có nhận thức đúng về Luật sư, các bài báo đã chỉ ra những quan điểm giúp người dân hiểu về các quy định của pháp luật cũng như việc các Luật sư tham gia bảo vệ cho bị cáo đều xuất phát từ các quy định pháp luạt và nhằm hướng tới sự thật khách quan của vụ án. Qua đó, người dân hiểu được vai trò, trách nhiệm của nghề Luật sư với xã hội và hoạt động bảo vệ lợi ích người dân của Luật sư phải dựa trên các quy định của pháp luật, không thể xuất phát từ quan điểm cá nhân hay lợi ích người dân, sức ép dư luận mà làm trái với quy định pháp luật.Ngoài ra, qua các bài viết về các vấn đề xã hội, các Luật sư có thể nắm được thêm thông tin, tình hình về các sự việc có tính chất hình sự, các vụ tranh chấp trong xã hội, để chủ động tiếp cận khách hàng và cung cấp dịch vụ pháp lý. Qua đó, xã hội tiếp cận sâu hơn với giới Luật sư, tạo ra sự ủng hộ của cộng đồng xã hội đối với hoạt động tác nghiệp của Luật sư, giúp người dân dễ dàng tiếp cận với các dịch vụ pháp lý khi có nhu cầu.
Báo chí còn là cầu nối giữa Luật sư với cơ quan Nhà nước. Chính những bài báo tưởng rằng chỉ đơn thuần trên giấy bút nhưng lại có sức ảnh hưởng vô cùng lớn, thông qua đó, kết quả của hoạt động bào chữa của Luật sư đến với cộng đồng, phản ánh công khai, minh bạch những tồn tại, hạn chế của cơ quan Nhà nước, cơ quan tiến hành tố tụng... để các cơ quan có thẩm quyền xem xét, đánh giá, thẩm định, kiểm tra lại các hoạt động của cơ quan, tổ chức liên quan, từ đó bảo vệ tốt cho lợi ích của nhân dân.
Luật sư và báo chí phối hợp sẽ phát huy vai trò tổng hợp, giúp tuyên truyền pháp luật, đấu tranh phòng, chống các loại tội phạm và các tiêu cực xã hội; đưa ra cái nhìn chính xác về các sự việc, vụ án có tính thời sự, tranh cãi trong xã hội... Qua các bài viết có sự phối hợp giữa Luật sư và các cơ quan báo chí góp phần tuyên truyền pháp luật đến người dân rộng rãi, chính xác và hiệu quả hơn, giúp người dân năm bắt được những quy định của pháp luật cũng như có cái nhìn toàn diện về hệ thống pháp luật Việt Nam. Tránh khỏi những thiệt hại, tổn thất không đáng có do sự thiếu hiểu biết về pháp luật.
Để phát triển mối quan hệ giữa Luật sư và báo chí, các bên cần thường xuyên trao đổi, phối hợp làm việc để gắn kết, định hướng xây dựng và triển khai nội dung một cách nhuần nhuyễn, chuyên nghiệp hơn, giúp phát huy tốt nhất chuyên môn của mỗi bên. Hơn thế nữa, các bên cũng cần có sự phối hợp nhịp nhàng với nhau khi hợp tác. Khi xử lý các vụ việc, đôi lúc Luật sư cũng cần phải mời các cơ quan báo chí đưa tin về vụ việc, giúp đẩy nhanh tiến độ xử lý vụ việc. Và Luật sư cần nhanh chóng đưa ra các quan điểm ngay khi nhận phỏng vấn để đáp ứng tính thời sự của tin báo, nhằm đưa ra định hướng sớm nhất cho dư luận xã hội, tránh để dư luận xã hội phát triển theo chiều hướng lệch lạc, tiêu cực.
Luật sư cũng cần phải cung cấp thông tin có chất lượng và chính xác, đúng sự thật, đúng với quy định pháp luật và Báo chí giúp tuyên truyền đầy đủ quan điểm của Luật sư tới công chúng. Luật sư trở thành một kênh thông tin hữu ích giúp báo chí nắm vững hơn các quy định pháp luật, quan điểm cá nhân về các vụ việc diễn ra trong xã hội. Để thực hiện giải đáp, tư vấn pháp luật trên báo, báo chí cũng cần sự hỗ trợ của các Luật sư để đáp ứng nhu cầu tìm hiểu pháp luật của cộng đồng. Thông qua quan điểm của Luật sư, các cơ quan báo chí đem đến cho người đọc thêm những nhìn nhận đánh giá sâu sắc hơn về từng vụ việc.
Có thể thấy, trong sự nghiệp phát triển đất nước, báo chí đã trở thành công cụ sắc bén và là cầu nối quan trọng giữa Đảng, Nhà nước với doanh nghiệp và xã hội. Báo chí cũng đã làm tốt công việc đưa chủ trương của Đảng và Nhà nước đến nhân dân và ngược lại, đưa nguyện vọng của nhân dân đến với Đảng. Những người làm báo đã không quản ngại khó khăn để phản ánh kịp thời những vấn đề trong xã hội nhằm mang đến cho độc giả thông tin đa chiều về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, giáo dục… của đất nước và thế giới.
Luật sư NGUYỄN VĂN TUẤN
Giám đốc Công ty Luật TNHH TGS
