Ảnh minh họa
Mới đây, bị can Nguyễn Phương Hằng (51 tuổi, ngụ TP. Hồ Chí Minh, Tổng Giám đốc Công ty CP Đại Nam, Bình Dương) và gia đình đã có đơn đề nghị xin được bảo lãnh tại ngoại, sau một thời gian bị tạm giam.
Theo nội dung đơn, về lý do xin được tại ngoại, bị can Nguyễn Phương Hằng cho biết, bản thân từ trước đến nay đã có nhiều đóng góp trong hoạt động từ thiện, nhân đạo, nhất là trong đại dịch Covid-19. Đồng thời, gia đình muốn bảo lãnh bị can ra ngoài để được điều trị bệnh cho bị can.
Vậy, việc bị can lấy lý do là bản thân và gia đình có nhiều đóng góp trong hoạt động từ thiện, nhân đạo để xin được bảo lãnh ra ngoài để điều trị bệnh có nằm trong quy định của pháp luật hay không?
Theo Luật sư Trần Xuân Tiền, Trưởng văn phòng Luật sư Đồng Đội, Đoàn Luật sư TP. Hà Nội cho biết, khoản 1, Điều 51, Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017 về các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự không quy định cụ thể "làm từ thiện nhiều" là một tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự.
Tuy nhiên, tại khoản 2, Điều 5 này cũng quy định, khi quyết định hình phạt, Tòa án có thể coi đầu thú hoặc tình tiết khác (tình tiết không quy định tại khoản 1, Điều 51, Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017) là tình tiết giảm nhẹ, nhưng phải ghi rõ lý do giảm nhẹ trong bản án.
Vì vậy, về mặt lý thuyết, khi bị cáo làm từ thiện nhiều thì HĐXX vẫn có quyền xem xét để xác định đó có phải là tình tiết giảm nhẹ hay không, nếu có thì ghi rõ lý do. Còn việc lấy lý do làm từ thiện nhiều để xin tại ngoại thì không có căn cứ pháp luật nào quy định cho việc này đối với bị can.
Đối với trường hợp của bị can Nguyễn Phương Hằng, trong đơn xin được tại ngoại thể hiện bị can đã nhận thức được sai phạm, thành khẩn khai báo, tỏ thái độ ăn năn hối cải và cam kết không tái diễn hành vi sai phạm đúng như nhận định của người con thì phải phụ thuộc vào đánh giá của Cơ quan điều tra và VKS.
Đối với lý do xin tại ngoại để chữa bệnh, cơ quan chức năng sẽ phải chỉ đạo tổ chức khám bệnh cho bị can Phương Hằng để xác định tình trạng của bị can nhằm xem xét có thay đổi biện pháp ngăn chặn không. Nếu rơi vào trường hợp bệnh nặng hoặc có dấu hiệu bệnh như tâm thần hoặc mất năng lực về hành vi thì phải trưng cầu giám định.
Nếu kết quả trưng cầu giám định thể hiện bị can hạn chế về năng lực hành vi hoặc là có dấu hiệu tâm thần thì phải thực hiện chữa bệnh bắt buộc.
Bên cạnh đó, Cơ quan chức năng còn phải xem xét điều kiện của nhân thân bị can, cụ thể là con trai của bị can Nguyễn Phương Hằng có đáp ứng các quy định tại khoản 2, Điều 121, Bộ luật Tố tụng hình sự hay không?
Cụ thể, người bảo lãnh phải đủ 18 tuổi trở lên, nhân thân tốt, nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật, thu nhập ổn định và có điều kiện quản lý người được bảo lãnh thì có thể nhận bảo lãnh cho bị can là người thân thích (gồm vợ, chồng, bố đẻ, mẹ đẻ, bố chồng, mẹ chồng, bố vợ, mẹ vợ, bố nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi; ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột; cụ nội, cụ ngoại, bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột, cháu ruột) và trong trường hợp này thì ít nhất phải có 02 người. Cá nhân nhận bảo lãnh phải làm giấy cam đoan có xác nhận của chính quyền xã, phường, thị trấn nơi người đó cư trú hoặc cơ quan, tổ chức nơi người đó làm việc, học tập.
Trong giấy cam đoan, cá nhân nhận bảo lãnh phải cam đoan không để bị can vi phạm các nghĩa vụ quy định tại khoản 3, Điều 121, Bộ luật Tố tụng hình sự. Cá nhân nhận bảo lãnh được thông báo về những tình tiết của vụ án liên quan đến việc nhận bảo lãnh.
Trong trường hợp được bảo lãnh, bị can Nguyễn Phương Hằng phải có nghĩa vụ có mặt theo giấy triệu tập, trừ trường hợp vì lý do bất khả kháng hoặc do trở ngại khách quan; Không bỏ trốn hoặc tiếp tục phạm tội; Không mua chuộc, cưỡng ép, xúi giục người khác khai báo gian dối, cung cấp tài liệu sai sự thật; không tiêu hủy, giả mạo chứng cứ, tài liệu, đồ vật của vụ án, tẩu tán tài sản liên quan đến vụ án; không đe dọa, khống chế, trả thù người làm chứng, bị hại, người tố giác tội phạm và người thân thích của những người này.
TRẦN MINH
