Gia hạn thời hạn nộp thuế và tiền thuê đất vì dịch Covid-19

(LSO) - Hiện nay, đại dịch Covid-19 đang lây lan ảnh hưởng không chỉ đến Việt Nam mà cả toàn cầu. Trước tình hình của Covid-19 diễn ra rất phức tạp, nhiều doanh nghiệp, các tổ chức, hộ gia đình cá nhân kinh doanh bị ảnh hưởng lớn, gây thiệt hại trên nhiều phương diện, lĩnh vực. Tựu trung lại ở ba vấn đề: nghĩa vụ nhà nước, người lao động và khách hàng.

Tính cấp thiết của doanh nghiệp, các tổ chức, hộ gia đình cá nhân kinh doanh trong thời kỳ đại dịch là việc bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng lao động, tìm ra giải pháp để thỏa thuận thực hiện nghĩa vụ trong hợp đồng với khách hàng. Vì vậy, ngày 08/4/2020, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 41/2020/NĐ-CP về việc gia hạn thời hạn nộp thuế và tiền thuê đất cho doanh nghiệp, các tổ chức, hộ gia đình cá nhân kinh doanh.

Có thể thấy rằng, đây là một vấn đề rất cần thiết vừa phù hợp với thực tiễn và lý luận, thể hiện được vai trò của nhà nước đúng với tinh thần của Đại hội Đảng XII: “Nền kinh tế thị trường định hướng XHCN ở Việt Nam là nền kinh tế vận hành đầy đủ, đồng bộ theo các quy luật của kinh tế thị trường, đồng thời đảm bảo định hướng XHCN phù hợp với từng giai đoạn phát triển của đất nước”.

Khi các doanh nghiệp, các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân kinh doanh thực hiện việc hoạt động sản xuất kinh doanh luôn phải tuân thủ các quy định về nghĩa vụ với nhà nước như: thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế giá trị gia tăng, tiền thuê đất khi được nhà nước cho thuê đất... Nghĩa vụ của các doanh nghiệp đối với nhà nước có vai trò hết sức quan trọng trong việc thực hiện các chính sách kinh tế vĩ mô, giúp nhà nước can thiệp có hiệu quả vào đời sống kinh tế-xã hội của đất nước. Dưới góc độ điều tiết vĩ mô nền kinh tế, các mục tiêu của nhà nước và lợi ích của từng doanh nghiệp không phải bao giờ cũng thống nhất. Trong khi đó, nhà nước với tư cách đại diện cho ý chí toàn bộ xã hội luôn phải được đặt lên vị trí hàng đầu. Dưới góc độ pháp lý, việc ban hành ra khung pháp lý về vấn đề nghĩa vụ với nhà nước góp phần tạo ra môi trường kinh doanh ổn định, bảo đảm tính minh bạch trong việc hoạt động sản xuất kinh doanh.

Mặc dù, việc thực hiện nghĩa vụ với nhà nước là quy định bắt buộc nhưng đặt trong bối cảnh thời điểm dịch bệnh Covid-19 diễn ra thì việc thực hiện chính sách thời hạn nộp thuế và tiền thuê đất là khó khăn đối với tài chính của một số doanh nghiệp, các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân kinh doanh.

Theo quy định tại khoản 1 Điều 156 Bộ luật Dân sự đây là sự kiện bất khả kháng trong việc thực hiện nghĩa vụ với nhà nước.

“Sự kiện bất khả kháng là sự kiện xảy ra một cách khách quan không thể lường trước được và không thể khắc phục được mặc dù đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết và khả năng cho phép”.

Đây vừa là sự kiện pháp lý vừa là công cụ hỗ trợ đắc lực cho các doanh nghiệp, các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân kinh doanh trong thời đại dịch. Việc Chính phủ ban hành Nghị định này đã hỗ trợ doanh nghiệp, các tổ chức, hộ gia đình cá nhân kinh doanh trong việc xác định sự kiện bất khả kháng. Như vậy, nhà nước đã tháo gỡ rào cản cho doanh nghiệp.

 Đối tượng áp dụng tại Nghị định này không phải tất cá các doanh nghiệp. Căn cứ theo Điều 2 thì những doanh nghiêp các tổ chức, hộ gia đình cá nhân kinh doanh như sau:

- Nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản;

- Sản xuất, chế biến thực phẩm; dệt; sản xuất trang phục; sản xuất da và các sản phẩm có liên quan; chế biến gỗ và sản xuất sản phẩm từ gỗ, tre, nứa (trừ giường, tủ, bàn, ghế); sản xuất sản phẩm từ rơm, rạ và vật liệu tết bện; sản xuất giấy và sản phẩm từ giấy; sản xuất sản phẩm từ cao su và plastic; sản xuất sản phẩm từ khoáng phi kim loại khác; sản xuất kim loại; gia công cơ khí; xử lý và tráng phủ kim loại; sản xuất sản phẩm điện tử, máy vi tính và sản phẩm quang học; sản xuất ô tô và xe có động cơ khác; sản xuất giường, tủ, bàn, ghế;

- Xây dựng;

- Vận tải kho bãi; dịch vụ lưu trú và ăn uống; giáo dục và đào tạo; y tế và hoạt động trợ giúp xã hội; hoạt động kinh doanh bất động sản;

- Hoạt động dịch vụ lao động và việc làm; hoạt động của các đại lý du lịch, kinh doanh tua du lịch và các dịch vụ hỗ trợ, liên quan đến quảng bá và tổ chức tour du lịch;

- Doanh nghiệp, tổ chức, hộ gia đình, cá nhân hoạt động sản xuất sản phẩm công nghiệp hỗ trợ ưu tiên phát triển; sản phẩm cơ khí trọng điểm;

- Doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ được xác định theo quy định của Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa số 04/2017/QH14 và Nghị định số 39/2018/NĐ-CP ngày 11/3/2018 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Có thể thấy rằng, đây là các doanh nghiệp, tổ chức, hộ gia đình, cá nhân kinh doanh sẽ bị ảnh hướng rất lớn của dịch Covid-19. Đối với những ngành nghề này, thì việc ảnh hưởng của dịch Covid-19 sẽ gây ra một số hệ lụy về tài chính, dẫn tới nguy cơ có thể phá sản. Điều kiện để được áp dụng ngành, lĩnh vực mà doanh nghiệp, tổ chức, hộ gia đình, cá nhân kinh doanh có hoạt động sản xuất, kinh doanh và phát sinh doanh thu trong năm 2019 hoặc năm 2020.

Không chỉ vậy, đường lối của Đảng, Nhà nước còn quy định tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài thực hiện các giải pháp hỗ trợ khách hàng là doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân chịu ảnh hưởng do dịch Covid-19 theo quy định của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chịu trách nhiệm công bố danh sách tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài tham gia hỗ trợ khách hàng để cơ quan quản lý thuế thực hiện gia hạn thời hạn nộp thuế và tiền thuê đất (khoản 5 Điều 02 Nghị định 41/2020/NĐ-CP về gia hạn thời gian thời hạn nộp thuế và tiền thuê đất).

Trong Nghị định này, Chính phủ không chỉ quy định về đối tượng áp dụng, mà còn quy định về gia hạn thời hạn nộp thuế và tiền thuê đất, với mục đích ấn định thời hạn tối đa để thực hiện nghĩa vụ đối với nhà nước.

Nghị định nêu rõ Chính phủ cho phép gia hạn 5 tháng tiền thuế giá trị gia tăng phát sinh đến 6/2020. Với thuế thu nhập doanh nghiệp, doanh nghiệp được  quyền chậm nộp 5 tháng số tiền thuế còn phải nộp của kỳ tính thuế năm 2019 và số thuế tạm nộp quý I, II/2020. Trường hợp doanh nghiệp, tổ chức đã nộp số thuế còn phải nộp theo quyết toán năm 2019 sẽ được hưởng lợi từ việc bù trừ cho tiền thuế của các khoản thuế khác.

Chính phủ cũng gia hạn tiền thuế thu nhập cá nhân và thuế giá trị gia tăng năm 2020 cho hộ gia đình và cá nhân kinh doanh. Theo đó, thời hạn ấn định cuối cùng cho hộ gia đình và cá nhân kinh doanh phải nộp hai sắc thuế này là ngày 31/12 năm nay. Ngoài việc gia hạn các sắc thuế, doanh nghiệp, hộ gia đình, cá nhân kinh doanh thuộc các ngành, lĩnh vực bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh còn được  cho phép gia hạn tiền thuê đất hàng năm. Thời hạn chậm nộp là 5 tháng kể từ ngày 31/5 năm nay.

An My