Thời gian qua, hoạt động kinh doanh qua sàn thương mại điện tử, mạng xã hội, livestream… đang bùng nổ, trở thành kênh kiếm tiền lớn cho hàng triệu cá nhân, hộ kinh doanh. Tuy nhiên, không ít các chủ thể kinh doanh trên nền tảng số chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế do đặc điểm giao dịch ẩn danh, phân tán và khó kiểm soát; nhiều trường hợp cố tình né tránh nghĩa vụ thuế, dẫn đến bị xử lý hình sự.
Điển hình là từ vụ việc Hoàng Hường với hệ sinh thái 18 công ty, 25 hộ kinh doanh và 44 cá nhân để bán thực phẩm chức năng, che giấu gần 1.800 tỉ đồng doanh thu; hay Ngân 98 thu về hơn 120 tỉ đồng nhưng chuyển toàn bộ doanh thu vào tài khoản cá nhân và của bố mẹ. Điểm chung của các vụ việc này đều là cố tình che giấu doanh thu, trốn tránh nghĩa vụ thuế.
Ảnh minh họa. Nguồn: Internet.
Thủ đoạn trốn thuế của các đối tượng khá tinh vi, nhưng điểm cốt lõi là họ có hành vi cố ý, các hành vi này bao gồm: Cố ý che giấu doanh thu bằng cách đứng tên người khác (như bố mẹ); Thực hiện các giao dịch chuyển khoản lòng vòng (chuyển cho người quen rồi mới chuyển về) nhằm trốn tránh sự theo dõi doanh thu của cơ quan thuế và Công an. Theo Điều 200 Bộ luật Hình sự, mức hình phạt sẽ được áp dụng cụ thể tùy thuộc vào tính chất và mức độ của hành vi trốn thuế, bao gồm số tiền trốn thuế, thủ đoạn thực hiện, có tổ chức hay không, phạm tội nhiều lần và mức độ ảnh hưởng lớn đến xã hội và việc thu ngân sách Nhà nước.
Cũng theo Điều 200 Bộ luật Hình sự, những hành vi này đủ yếu tố cấu thành tội "Trốn thuế" với khung hình phạt từ 06 tháng đến 07 năm tù, tùy tính chất và số tiền trốn thuế.
Một “kịch bản” phổ biến được nhiều đối tượng thực hiện là chuyển doanh thu từ doanh nghiệp sang hộ kinh doanh. Trong khi doanh nghiệp chịu 20% thuế thu nhập doanh nghiệp và 10% thuế giá trị gia tăng, thì hộ kinh doanh chỉ chịu 0,5% thuế thu nhập cá nhân và 1% thuế giá trị gia tăng. Sự chênh lệch này đã bị các đối tượng lợi dụng để trốn thuế với quy mô lớn.
Những vụ việc trốn thuế thời gian qua là lời cảnh báo rõ ràng rằng, kinh doanh online không còn là “vùng xám” trong quản lý thuế. Cơ quan chức năng sẽ tiếp tục xử lý nghiêm các trường hợp cố tình trốn tránh nghĩa vụ, nhằm bảo đảm công bằng trên thị trường.
Luật sư TRẦN XUÂN TIỀN
Đoàn Luật sư TP. Hà Nội
