‘Kỳ án Hồ Duy Hải’: Xuất hiện thêm nhiều tình tiết mới

(LSO) - Được biết, vụ án Hồ Duy Hải là một vụ án kéo dài từ năm 2008 đến nay, còn được gọi thành 'Kỳ án Hồ Duy Hải' với nhiều diễn biến từ tưởng như tuyệt vọng đến 'kỳ tích' bất ngờ. Không chỉ vậy, phía bên trong vụ án vẫn còn nhiều tình tiết mới và những uẩn khúc đáng ngờ vẫn chưa được làm rõ.

Dự kiến 6-8/5, Hội đồng thẩm phán TAND tối cao sẽ xét xử giám đốc thẩm vụ án Hồ Duy Hải bị kết án về các tội “giết người”, "cướp tài sản”.

Phiên tòa giám đốc thẩm này sẽ do Chánh án TAND tối cao Nguyễn Hòa Bình làm chủ tọa.

Vụ án kéo dài từ năm 2008 đến nay, với nhiều diễn biến từ tưởng như tuyệt vọng đến những "kỳ tích" bất ngờ.

Bị tuyên án tử hình

Sáng ngày 14/1/2008, dư luận chấn động trước thông tin 2 nữ nhân viên của Bưu điện Cầu Voi (đóng tại ấp 5, xã Nhị Thành, H.Thủ Thừa, tỉnh Long An) bị sát hại dã man ngay tại nơi làm việc.

Sau đó, bản án sơ thẩm (2008) và phúc thẩm (2009) tuyên án tử hình đối với Hồ Duy Hải về hành vi dùng thớt, ghế và dao để giết 2 nạn nhân.

Sau khi những bản án được tuyên, mẹ bị án Hồ Duy Hải liên tục kêu oan cho con. Nhưng ngày 24/10/2011, Viện trưởng Viện KSND tối cao ban hành quyết định không xem xét kháng nghị vụ án của Hồ Duy Hải.

Cũng theo 2 bản án trên, sau khi giết nạn nhân, Hồ Duy Hải mở tủ lấy hơn 1 triệu đồng và một số tài sản, đồ nữ trang rồi bỏ trốn. Số nữ trang Hải mang lên TP. HCM bán được 3,7 triệu đồng. Quần áo, dây thắt lưng mang khi gây án, Hải đem đốt ở vườn sau nhà một người tên Len để phi tang.

Hoãn thi hành án

Sau 2 bản án tử hình trên, Hồ Duy Hải làm đơn gửi Chủ tịch nước xin ân giảm hình phạt tử hình.

Đến ngày 24/5/2011, Chánh an TAND tối cao có quyết định không kháng nghị và tờ trình đề nghị Chủ tịch nước bác đơn xin ân giảm hình phạt tử hình của Hồ Duy Hải. Đồng thời, ngày 24/10/2011, Viện trưởng Viện KSND tối cao cũng có quyết định không kháng nghị và tờ trình gửi Chủ tịch nước bác đơn xin ân giảm hình phạt tử hình của Hải.

Ngày 17/5/2012, Chủ tịch nước có quyết định bác đơn xin ân giảm hình phạt tử hình của Hồ Duy Hải.

Từ đây, Hồ Duy Hải và mẹ ruột là bà Nguyễn Thị Loan cùng luật sư Trần Hồng Phong (Đoàn luật sư TP.HCM) quyết liệt có đơn kêu oan cho Hồ Duy Hải.

Ngày 4/12/2014, mẹ ruột của Hồ Duy Hải nhận được thông tin sẽ thi hành án tử hình đối với Hải vào ngày 5/12/2014.

Bất ngờ, trong ngày 4/12/2014, Văn phòng Chủ tịch nước có văn bản thông báo tới các cơ quan chức năng, về việc Văn phòng Chủ tịch nước đã nhận được đơn kêu oan của mẹ bị án Hồ Duy Hải nên đã yêu cầu Chánh án TAND, Viện trưởng Viện KSND và Thủ trưởng Cơ quan thi hành án hình sự tỉnh Long An tạm dừng thi hành án để xem xét rõ trường hợp Hồ Duy Hải có bị kết án oan, sai hay không.

Ngày 4/12/2014, Hội đồng thi hành án tử hình Long An đã ra quyết định hoãn thi hành án tử hình đối với Hồ Duy Hải.

Chủ tịch nước yêu cầu giải quyết dứt điểm vụ án

Từ việc yêu cầu tạm dừng thi hành án đối với Hải của Chủ tịch nước, một lần nữa, gia đình Hồ Duy Hải và luật sư Trần Hồng Phong gửi đơn kêu oan cho Hải đến các cơ quan chức năng liên quan.

Ngày 20/1/2015, bà Lê Thị Nga (Đại biểu Quốc hội tỉnh Thái Nguyên) có bản kiến nghị về việc xem xét kháng nghị vụ án Hồ Duy Hải; ngày 12/2/2018, Ủy ban Tư pháp Quốc Hội kiến nghị với Chánh án TAND tối cao, Viện trưởng Viện KSND tối cao xem xét, kháng nghị giám đốc thẩm vụ án; ngày 5/6/2018, Văn phòng thường trực Ban chỉ đạo về nhân quyền của Chính phủ đề nghị Viện KSND tối cao cung cấp thông tin để trả lời kháng thư của Liên Hiệp Quốc về trường hợp Hồ Duy Hải.

Và 23/7/2018, Văn phòng chủ tịch nước yêu cầu cầu Chánh án TAND tối cao, Viện trưởng Viện KSND tối cao, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Quốc hội có văn bản thể hiện quan điểm, cách giải quyết cụ thể để xử lý dứt điểm vụ án.

Đồng thời, ngày 24/7/2019, Văn phòng Chủ tịch nước có công văn thông báo ý kiến của Chủ tịch nước đề nghị Viện trưởng Viện KSND tối cao và Chánh án TAND tối cao xem xét, quyết định theo thẩm quyền, đảm bảo đúng quy định pháp luật.

Đến kháng nghị bất ngờ của Viện trưởng Viện KSND tối cao

Ngày 22/11/2019, Viện trưởng Viện KSND tối cao Lê Minh Trí ký quyết định kháng nghị giám đốc thẩm, đề nghị Hội đồng thẩm phán TAND tối cao xét xử theo thủ tục giám đốc thẩm, hủy toàn bộ bản án sơ thẩm năm 2008 của TAND tỉnh Long An và bản án phúc thẩm năm 2009 của tòa phúc thẩm TAND tối cao tại TP. HCM đã tuyên bị án Hồ Duy Hải tử hình về tội “giết người”, “cướp tài sản”, để điều tra lại theo đúng quy định của pháp luật.

Quyết định kháng nghị mới nhất này sẽ thay thế quyết định không kháng nghị của Viện trưởng Viện KSND tối cao năm 2011.

Theo kháng nghị của Viện KSND tối cao, bản án sơ thẩm và phúc thẩm có nhiều nhận định và kết luận chưa phù hợp với tình tiết khách quan vụ án; việc thu thập, đánh giá chứng cứ, tài liệu chưa đầy đủ; nhiều nội dung cần chứng minh của vụ án còn mâu thuẫn nhưng chưa được làm rõ.

Đặc biệt, Viện KSND tối cao đánh giá diễn biến lời khai của bị cáo không phù hợp với thực tế khách quan, với hiện trường vụ án.

Mặt khác, ghế thu giữ được sau khi vụ án xảy ra hơn 2 tháng là một chiếc ghế có mã số khác với mã số ghi nhận trong biên bản khám nghiệm hiện trường.

Về nhận dạng đối tượng phạm tội, Viện KSND tối cao nêu, "không có nhân chứng nào khẳng định thấy Hải có mặt tại hiện trường vào thời điểm xảy ra vụ án".

Đáng lưu ý, Viện KSND tối cao phân tích: cấp sơ thẩm và phúc thẩm không làm rõ được địa điểm, người tiêu thụ tài sản do Hải cướp được; kết luận giám định cho thấy dấu vân tay thu được ở hiện trường không phải là của Hải, nhưng là của ai cũng không được làm rõ…

Về thủ tục tố tụng trong giải quyết vụ án, Viện KSND tối cao phân tích các cơ quan tiến hành tố tụng có nhiều vi phạm nghiêm trọng, như: bỏ sót những chứng cứ vụ án, không trưng cầu giám định vết máu; không đưa lời khai của Hồ Duy Hải và người làm chứng vào hồ sơ vụ án dẫn đến sai lầm trong giải quyết vụ án.

Ngoài ra, Viện KSND tối cao xác định lời khai đầu tiên ngày 20/3/2008 của Hồ Duy Hải không nhận tội nhưng bản khai này và một số lời khai nhân chứng không được đưa vào hồ sơ vụ án, mặc dù những tài liệu này có trong hồ sơ lưu trữ của CQĐT.

Cơ quan tiến hành tố tụng không lấy lời khai của anh Phùng Phụng Hiếu, là nhân chứng đầu tiên phát hiện vụ án; ngoài các dấu vân tay tại hiện trường chưa xác định được của ai, thì còn có đối tượng tình nghi là Nguyễn Văn Nghị, Nguyễn Mi Sol không được điều tra làm rõ.

Những tình tiết mới dần được hé lộ

Hơn hai tháng sau, ngày 21/3/2008, khi Hồ Duy Hải bị bắt. Hồ sơ thể hiện, Hải là hung thủ duy nhất giết người tại Bưu điện Cầu Voi. Sau đó, Hải bị kết án tử hình về tội giết người và 5 năm tù về tội cướp tài sản.

Trong vụ án, Đinh Vũ Thường là người duy nhất vào Bưu điện Cầu Voi tối xảy ra vụ án. Anh Thường đến bưu điện gọi điện về Cà Mau lúc 19 giờ 39 phút 22 giây thì thấy một thanh niên ngồi phía trong bưu điện và nhìn thấy chiếc xe Dream nhưng không thấy biển số xe.

Tại biên bản ghi lời khai ngày 31/3/2008, anh Thường khai không thể nhận dạng chính xác người thanh niên đó qua khuôn mặt được.

Tuy nhiên, cáo trạng lại căn cứ vào lời khai này và cho rằng "nhân chứng Đinh Vũ Thường phát hiện thấy Hồ Duy Hải ngồi trong bưu điện" tại thời điểm xảy ra vụ án.

Lời khai của nhân chứng Đinh Vũ Thường có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc xác định hung thủ là ai.

Điều kỳ lạ là khi xét xử, tòa án đã không triệu tập nhân chứng này tham gia phiên tòa.

Các bản án sơ thẩm và phúc thẩm cũng thể hiện anh Thường không tham dự phiên tòa. Hội đồng xét xử đã xét xử mà không và không thể thẩm vấn, làm rõ tình tiết anh Thường có nhìn thấy Hồ Duy Hải tại bưu điện hay không.

Ngày 7/12/2011, luật sư Trần Hồng Phong (bào chữa cho Hồ Duy Hải) đã gặp anh Thường tại TP. HCM.

Tại cuộc gặp, anh Thường cho biết mình không hề được triệu tập tham dự phiên tòa.

Và anh Thường khẳng định mình không hề quen biết và cũng không thể nhận dạng thì làm sao có thể nhận ra đó là Hồ Duy Hải.

Cũng tại cuộc gặp này, anh Thường đã viết giấy xác nhận, nêu rõ việc tòa "không mời tham dự phiên tòa" và "không khẳng định nhận dạng được người thanh niên mà tôi thấy tối 13/1/2008 tại Bưu điện Cầu Voi".

Mới đây, luật sư và gia đình Hồ Duy Hải đã gửi tài liệu này cho Hội đồng giám đốc thẩm để xem xét. Theo luật sư Phong, chứng cứ này rất có ý nghĩa.

"Từ cuối năm 2011, khi nhận vụ án này, một trong những việc tôi làm đầu tiên là tìm bằng được nhân chứng Thường. Khi anh Thường nói mình không hề quen biết thì làm sao nhận dạng được Hải, bản thân tôi cũng thấy sốc. Tôi nhờ anh Thường viết tờ xác nhận. Đây có lẽ cũng chính là một trong những cơ sở quan trọng nhất để tôi có niềm tin đi tìm công lý trong vụ án này. Nay tôi gửi chứng cứ này cho Hội đồng giám đốc thẩm" luật sư Phong chia sẻ.

Nhiều uẩn khúc chưa được làm rõ

Đã 12 năm trôi qua nhưng vụ án mạng tại Bưu điện Cầu Voi vẫn còn nằm sâu trong bóng tối. Nhiều chi tiết quan trọng đã bị mất, bị thay đổi hoặc chưa được làm rõ.

Cụ thể, cáo trạng cho rằng sau khi giết các nạn nhân, Hồ Duy Hải 2 lần ra nhà vệ sinh phía sau rửa tay và dao.

Kết luận giám định cho thấy tại hiện trường vụ án thu được nhiều dấu vân tay trên cửa kính và trên vòi nước ở lavabô. Các dấu vân tay này không trùng với 10 ngón tay của Hồ Duy Hải. Song các dấu vân tay này là của ai thì cơ quan tố tụng chưa làm rõ.

Điều lạ lùng là kết quả giám định dấu vân tay đã bị rút khỏi hồ sơ vụ án. Tại phiên tòa sơ thẩm, Viện KSND tỉnh Long An cho rằng "dấu vân tay không giám định được".

Bản án phúc thẩm cũng thể hiện khi cắt cổ 2 nạn nhân máu bắn rất nhiều lên người bị cáo, sau khi gây án bị cáo trèo cổng sau để đi ra cổng trước. Tuy nhiên, tại biên bản khám nghiệm hiện trường trên cánh cổng sau không có bất kỳ dấu vết máu nào để lại.

Cơ quan điều tra kết luận Hồ Duy Hải đã dùng dao cắt cổ, dùng thớt đập vào đầu nạn nhân nhưng không thu tang vật để truy nguyên mà đã tiêu hủy ngay sau khi khám nghiệm hiện trường.

Chưa hết, sau khi bắt giam Hồ Duy Hải, cơ quan điều tra mới cử người ra chợ mua dao, thớt dùng để làm chứng cứ buộc tội. Quá trình điều tra, bị cáo cũng không tự vẽ con dao, mà con dao do điều tra viên vẽ trước rồi đưa cho Hải nhận dạng.

Ngoài nhân chứng Thường, cơ quan điều tra cũng không lấy lời khai của anh Phùng Phụng Hiếu - người đầu tiên phát hiện vụ án.

Các đối tượng tình nghi như Nguyễn Văn Nghị, Nguyễn Mi Sol không được điều tra làm rõ.

Tại thời điểm xảy ra vụ án, Nghị là người yêu của một trong hai nạn nhân. Trong đêm xảy ra vụ án, Nghị có ghé vào Bưu điện Cầu Voi. Cơ quan điều tra đã từng tạm giữ và lấy lời khai của Nghị, nhưng sau đó toàn bộ thông tin về Nghị đã bị rút khỏi hồ sơ vụ án.

Các cơ quan tiến hành tố tụng có nhiều vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng như: bỏ sót những chứng cứ vụ án, không trưng cầu giám định vết máu, không đưa một số lời khai của Hồ Duy Hải và người làm chứng vào hồ sơ vụ án.

Đặc biệt, bản giám định pháp y ghi nhận dạ dày nạn nhân có chứa thức ăn đã nhuyễn, lượng ít nhưng không giám định để xác định thời điểm chết của nạn nhân, không trưng cầu giám định ngay dấu vết máu thu được khi khám nghiệm hiện trường mà để 4 tháng sau mới giám định. Tuy nhiên lúc này không xác định được nhóm máu do đã bị phân hủy.

Ngoài ra, cơ chế hình thành vết thương trên cơ thể các nạn nhân cũng chưa được giải thích, làm rõ trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử.

LÂM HOÀNG (t/h)