Cụ thể, trong dự thảo Nghị quyết hướng dẫn thi hành Luật Đất đai 2024, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đưa ra hai phương án về tỷ lệ đồng thuận khi thu hồi đất để triển khai dự án theo cơ chế thương lượng. Nếu nhà đầu tư đạt thỏa thuận với từ 75% hoặc 85% số hộ dân và diện tích đất, HĐND cấp tỉnh có thể quyết định để Nhà nước thu hồi phần còn lại giao cho chủ đầu tư.
So với dự thảo trước chỉ dừng ở mức 75%, đề xuất lần này đã bổ sung phương án nâng mức đồng thuận lên 85%. Đây được đánh giá là bước đi thận trọng hơn, nhằm hạn chế khiếu kiện, bảo đảm quyền lợi của nhóm hộ dân còn lại.
Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng phương án 85% có thể khiến các dự án khó vượt qua "ngưỡng đồng thuận", kéo dài tiến độ giải phóng mặt bằng. Trong khi đó, giữ mức 75% sẽ giúp tháo gỡ bế tắc nhanh hơn, rút ngắn tiến độ triển khai dự án. Đồng thời bảo đảm sự thống nhất với một điểm khác của dự thảo về phương án thu hồi đất trong trường hợp bồi thường, hỗ trợ, tái định cư (cũng yêu cầu trên 75%).
Ảnh minh họa. Nguồn: Internet.
Ngoài điểm này, dự thảo cũng bổ sung một số trường hợp Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh hoặc phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng; đồng thời quy định rõ hơn về trình tự bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.
Hiện nay, với Luật Đất đai 2024, cơ chế thu hồi đất trong trường hợp nhà đầu tư tự thỏa thuận hầu như chưa có căn cứ pháp lý rõ ràng. Do đó, khi quá trình thương lượng bị đình trệ, dự án có thể bị treo nhiều năm, ảnh hưởng tới cả nhà đầu tư và người dân trong vùng quy hoạch. Đề xuất lần này được coi là bước tiến mới, khi lần đầu tiên quy định tỷ lệ cụ thể để Nhà nước can thiệp hỗ trợ giải phóng mặt bằng.
