Đại biểu Quốc hội Nguyễn Quang Huân (Đoàn Bình Dương) phát biểu tại phiên thảo luận. Ảnh: Quochoi.vn.
Tại phiên thảo luận báo cáo của Chính phủ về công tác phòng chống tham nhũng ngày 08/11, đại biểu Quốc hội Nguyễn Quang Huân (Đoàn Bình Dương) cho hay, tham nhũng có ở mọi nơi trên thế giới và các nước phát triển trước ta, nước nào cũng phải trải qua công tác phòng, chống tham nhũng.
Hiện nay, những nước dẫn đầu về phòng, chống tham nhũng, các chỉ số chống tham nhũng đạt cao trên thế giới như Bắc Âu, Đan Mạch hay New Zealand thì chỉ số cũng chỉ đạt 88 điểm, còn Phần Lan, Singapore đứng thứ hai đạt 85 điểm, không có nước nào đạt 100 điểm.
Như vậy, việc tham nhũng xảy ra khắp nơi trên thế giới, ngay cả trong các nước phát triển, còn chúng ta đang đạt 39 điểm.
Tham khảo kinh nghiệm của những nước phát triển, đại biểu Nguyễn Quang Huân thấy có 03 điểm.
Thứ nhất, cần phải xây dựng một bộ quy tắc ứng xử theo tiêu chuẩn liêm chính ở cả cơ quan công quyền và cả khối doanh nghiệp cũng như các tổ chức xã hội nghề nghiệp khác.
Việc phòng là quan trọng, chúng ta làm tốt, đó là bảo vệ cán bộ... Bởi ở các nước có bộ quy tắc phân định rất rõ hành vi tham nhũng, ví dụ: Hành vi vận động hành lang gọi là lobby đúng cách thì không phải là tham nhũng.
Ngoài ra, khi cán bộ, công chức thực thi trong bộ quy tắc đó, người ta biết lằn ranh tới đâu được làm, tới đâu không được làm.
Ở Việt Nam, một vài cơ quan có thể đã ban hành nhưng chưa thành một phong trào trên toàn xã hội, ở tất cả các doanh nghiệp, cơ quan công quyền, tổ chức.
Thứ hai, phải tăng lương đủ hấp dẫn cho cán bộ, công chức.
Thứ ba, phải kiên trì nâng cao nhận thức.
Đại biểu Nguyễn Quang Huân tin rằng cùng với quá trình phát triển kinh tế, cùng với quá trình phát triển xã hội thì nhận thức chung của xã hội sẽ dần dần đi lên. Bởi, công cuộc chống tham nhũng không phải là một bộ phận này hay một bộ phận kia, nhóm cộng đồng này, nhóm dân cư kia mà phải là toàn xã hội, toàn lực lượng, chỉ khi nào toàn xã hội cùng có chung một nhận thức thì lúc đấy tham nhũng mới được thuyên giảm.
"Nếu chúng ta làm thường xuyên như rửa mặt hàng ngày, thì có thể hy vọng sau 01 - 02 thế hệ nữa thì chỉ số nhận biết tham nhũng của Việt Nam có thể ở mức trên trung bình của thế giới", đại biểu Nguyễn Quang Huấn cho hay.
Cùng phát biểu tại phiên thảo luận, đại biểu Quốc hội Nguyễn Anh Trí (Đoàn Hà Nội) bày tỏ bức xúc khi tình trạng tham nhũng vặt như “vòi bạch tuộc” đeo đẳng, bám chặt đã gây bức xúc lớn cho nhân dân, doanh nghiệp, làm chùn bước các nhà đầu tư, làm cho các hoạt động của xã hội bị chậm lại, làm xói mòn lòng tin của nhân dân.
Theo đại biểu Nguyễn Anh Trí, tham nhũng vặt diễn ra đa dạng và ngày càng tinh vi, gây phiền hà, kéo dài thời gian giải quyết công việc hay giải quyết không đến nơi đến chốn, giải quyết không khách quan, không theo hướng tháo gỡ mà theo cách bóp chặt. Với cách làm đó, người dân, doanh nghiệp phải đi lại nhiều lần, đòi hỏi phải quà cáp biếu xén... thậm chí nhiều vụ việc còn đòi hỏi lót tay, yêu cầu phí bôi trơn.
Đại biểu cũng cho biết, điều đáng lo ngại là điều này ngày càng trở nên phổ biến, có thể gặp ở trong mọi lĩnh vực như khám chữa bệnh, làm các thủ tục hải quan, xây dựng, tư vấn đất đai, các kỳ thi tuyển dụng, bổ nhiệm cán bộ, làm luận văn, luận án, phong học hàm, học vị...
Đại biểu nhắc lại lời của Tổng Thanh tra Chính phủ trong phiên chất vấn vừa qua, thừa nhận có sự nhũng nhiễu, gây phiền hà trong thực thi công vụ ở một bộ phận cán bộ, đảng viên đối với người dân. Đồng thời, bày tỏ mong muốn của cử tri, của nhân dân là Đảng, Nhà nước cần tập trung hơn nữa việc chống “tham nhũng vặt”, chống tiêu cực trong xã hội.
Đánh giá cao những nỗ lực chống tham nhũng của các cơ quan pháp luật từ khâu điều tra, xét xử, thi hành án trong các vụ tham nhũng lớn, cho thấy sự vào cuộc kịp thời, quyết liệt, nghiêm minh của các Cơ quan pháp luật từ khâu điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án trong các vụ tham nhũng lớn thời gian qua, nhất là vụ Việt Á làm rúng động dư luận xã hội.
Tuy nhiên, theo đại biểu Nguyễn Anh Trí, các hoạt động phòng chống tham nhũng vặt có vẻ chưa được nhiều. Số liệu cho thấy năm 2022 đã xử lý 477 cán bộ, công chức, viên chức vi phạm quy tắc ứng xử, quy tắc đạo đức nghề nghiệp.
Theo đó, đại biểu cho rằng, con số này còn quá khiêm tốn so với thực tế đang diễn ra. Ngoài ra, đại biểu cũng biết việc chống tham nhũng vặt là rất khó, đôi khi rất mơ hồ, có khi chính người bị nhũng nhiễu cũng rộng lượng cho qua nên rất khó.
Đại biểu đoàn Hà Nội cho rằng, việc phòng chống tham nhũng vặt chỉ có thể làm được tốt hơn, hiệu quả hơn khi có sự vào cuộc của cả xã hội, nhất là của quần chúng nhân dân.
Vì vậy, cần phổ biến chính sách pháp luật nhiều hơn, rộng hơn cho nhân dân, để nhân dân hiểu, tham gia tự tin hơn, hiệu quả hơn... Chỉ khi nhân dân vào cuộc, nói ra, phát hiện ra thì mới thấy được nhiều, khi đó phòng chống tham nhũng vặt mới hiệu quả.
Đặc biệt, cần xem việc chống tham nhũng vặt là việc quan trọng, cần rà soát thường xuyên hơn để phát hiện, ngăn chặn tham nhũng vặt.
TRẦN QUÝ
ĐBQH: Tham nhũng vặt như vòi bạch tuộc, khiến dân bức xúc, làm chùn bước nhà đầu tư
