Theo số liệu từ các đơn vị nghiên cứu thị trường như CBRE và Savills, trong vòng 05 năm qua, giá bất động sản tại Việt Nam đã tăng trung bình từ 50% đến 60%. Đáng chú ý, tại các khu vực ven đô thị lớn như Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, mức tăng có thể lên đến 80% đến 100%, thậm chí có nơi còn vượt con số này do ảnh hưởng từ các dự án hạ tầng và làn sóng đầu cơ.
Ảnh minh họa.
So với các quốc gia phát triển, tốc độ tăng này thật sự đáng lo ngại. Cụ thể, tại Mỹ và Australia, giá bất động sản trong cùng kỳ chỉ tăng khoảng 45% đến 50%; trong khi đó, Nhật Bản và Singapore ghi nhận mức tăng từ 35% đến 40%. Những con số này phản ánh tình trạng thị trường bất động sản Việt Nam đang tăng trưởng nóng và có dấu hiệu vượt khỏi tầm kiểm soát.
Với mức tăng giá chóng mặt như vậy, một người Việt trong độ tuổi 30 đến 40 có thu nhập trung bình hiện nay cần làm việc miệt mài từ 40 đến 50 năm mới có thể sở hữu một căn hộ có giá trung bình. Đây không chỉ là những con số khô khan mà còn cho thấy sự bất công rõ rệt trong khả năng tiếp cận nhà ở, một nhu cầu thiết yếu và chính đáng của mọi người dân.
Giá nhà tăng chóng mặt vì đâu?
Nguồn cung hạn chế là nguyên nhân đầu tiên. Ở các đô thị lớn, nhu cầu nhà ở tăng cao chưa từng có trong khi việc triển khai các dự án mới lại vướng phải hàng loạt rào cản về pháp lý và thủ tục hành chính. Các dự án nhà ở xã hội được công bố thì ít, tiến độ lại chậm, trong khi những tòa chung cư cao cấp vẫn mọc lên đều đặn.
Đầu cơ và thị trường thứ cấp cũng là “thủ phạm” đẩy giá bất động sản lên cao. Đất đai được mua đi bán lại, mỗi lần sang tay giá lại bị thổi thêm một tầng mây mới. Nhà đầu cơ “lướt sóng” trên từng thông tin quy hoạch, từng dự án hạ tầng mới như metro, cầu đường, khiến người có nhu cầu thực sự không còn cơ hội mua được nhà với giá hợp lý.
Chi phí đầu tư tăng cao cũng góp phần không nhỏ. Giá đền bù giải phóng mặt bằng, nguyên vật liệu xây dựng leo thang, cộng với chi phí pháp lý khiến giá bán nhà bị đội lên từng ngày. Người mua cuối cùng luôn là người gánh chịu.
Giấc mơ an cư ngày càng xa
Giá bất động sản tăng phi mã đang làm chùn bước hàng triệu người có thu nhập trung bình và thấp. Họ buộc phải sống trong những căn trọ chật hẹp, thiếu tiện nghi hoặc phải dạt ra xa trung tâm, nơi điều kiện sống và công việc trở nên khó khăn hơn.
Khoảng cách giàu nghèo ngày càng bị nới rộng, những người có tiền tiếp tục gom đất, tích trữ nhà cửa trong khi người lao động phổ thông càng chật vật, quay cuồng trong cuộc mưu sinh mà vẫn không dám nghĩ đến chuyện an cư.
Cơn sốt đất này nếu không được kiểm soát sẽ không chỉ là vấn đề của một bộ phận người dân, mà còn là mầm mống bất ổn xã hội. Một thị trường nhà ở nơi chỉ kẻ giàu mới mua được, còn người nghèo bị đẩy ra ngoài lề, không thể là một thị trường phát triển bền vững.
Cần một chính sách pháp lý quyết liệt
Đã đến lúc cần những biện pháp mạnh tay để chấn chỉnh thị trường bất động sản, việc phát triển nhà ở xã hội cần được đẩy mạnh hơn bao giờ hết, không chỉ dừng lại ở các khẩu hiệu hay kế hoạch trên giấy. Nhà nước cần tạo điều kiện thực sự cho doanh nghiệp tham gia xây dựng nhà ở giá rẻ, từ ưu đãi về đất đai, thuế, cho đến thủ tục phê duyệt.
Tình trạng đầu cơ cần được kiểm soát chặt chẽ, các giao dịch mua đi bán lại cần minh bạch, và những người sở hữu nhiều bất động sản nên chịu mức thuế lũy tiến để giảm động cơ đầu cơ. Thị trường cần phản ánh đúng giá trị thực chứ không phải là nơi để tạo ra những cơn sốt ảo.
Thông tin quy hoạch cũng cần được công khai, minh bạch để tránh tình trạng người dân bị cuốn vào các cơn sốt đất do tin đồn. Và hơn hết, cần cải cách mạnh mẽ thủ tục hành chính, tháo gỡ rào cản để các dự án mới nhanh chóng được triển khai, tăng nguồn cung cho thị trường.
Giấc mơ an cư của hàng triệu người Việt Nam không thể mãi là một giấc mơ xa vời, một thị trường bất động sản lành mạnh, nơi mọi tầng lớp đều có cơ hội sở hữu nhà ở, chính là nền tảng để xây dựng một xã hội công bằng và phát triển bền vững.
