Thời gian qua, không ít trường hợp đã vô cùng ngạc nhiên khi phát hiện mình đang công tác tại những doanh nghiệp lạ và bị các đơn vị này kê khai thuế thu nhập lên tới hàng trăm triệu đồng/ năm.
Sự việc này chỉ bị phát hiện khi cá nhân đăng ký kê khai thuế điện tử để quyết toán thuế và nghiễm nhiên lại trở thành người lao động tại một công ty lạ mặt. Điều này cho thấy số CCCD của những trường hợp nêu trên đã bị sử dụng để mở mã số thuế và khai khống thu nhập.
Được biết, hiện nay, mã số thuế cá nhân có thể được đăng ký khá đơn giản. Doanh nghiệp, đơn vị sử dụng lao động chỉ cần cung cấp họ tên, ngày sinh và số căn cước công dân của người lao động mà không cần xác minh, yêu cầu xác thực qua điện thoại, email hay ký số của chính chủ.
Nhiều doanh nghiệp đã lợi dụng sự tiện lợi trên để khai khống lao động, làm giả chứng từ chi trả lương, thưởng rồi đưa vào bảng kê khai chi phí của doanh nghiệp nhằm hợp thức hóa chi phí lương để giảm thuế, thậm chí để rửa tiền hoặc che giấu các giao dịch bất hợp pháp khác.
Những trường hợp bị lấy cắp mã số thuế có thể bị cơ quan thuế truy thu thuế thu nhập cá nhân do có thu nhập mà không kê khai, thậm chí có thể bị liên luỵ về pháp lý. Khi đó, mặc dù có thể khiếu nại và chứng minh bản thân không làm việc tại doanh nghiệp đó, nhưng sẽ mất khá nhiều thời gian, gây phiền phức không đáng có.
Ảnh minh họa. Nguồn: Internet.
Theo Luật sư Lê Hồng Vân, Đoàn Luật sư TP. Hà Nội, theo quy định hiện hành, việc doanh nghiệp lấy cắp mã số thuế, khai khống thu nhập cho người nộp thuế cá nhân nhằm khai, tính chi phí tiền lương, tiền công là để trốn thuế là phạm pháp. Do đó, có thể bị xử phạt hành chính nghiêm (truy thu, phạt tiền nhiều lần số thuế trốn) và bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu hành vi đáp ứng yếu tố cấu thành tội "Trốn thuế" (theo Điều 200 Bộ luật Hình sự) — mức phạt tù/phạt tiền tùy theo số tiền thuế đã trốn và tình tiết tăng nặng.
Để đảm bảo quyền lợi của người nộp thuế và ngăn chặn, xử lý nghiêm minh đối với doanh nghiệp có hành vi gian lận, lợi dụng thông tin của cá nhân để khai, tính chi phí tiền lương, tiền công nhằm mục đích trốn thuế, các cơ quan chức năng cần tăng cường kiểm tra việc thu/ nộp thuế thu nhập cá nhân, xử lý nghiêm doanh nghiệp có hành vi khai khống lao động để răn đe.
Về phía người dân, để tự kiểm soát đầy đủ, chính xác các nguồn thu nhập của mình cần cài đặt ứng dụng eTax Mobile trên điện thoại thông minh và tra cứu thông tin về các nguồn thu nhập trên ứng dụng này.
Nếu phát hiện bị người khác lấy cắp mã số thuế để khai khống thu nhập phải liên hệ ngay với các Chi cục Thuế để được hướng dẫn giải quyết. Cơ quan thuế sẽ tiếp nhận thông tin từ cá nhân phản ánh và sẽ lần theo mã số thuế của doanh nghiệp để mời các cá nhân, tổ chức đó lên cơ quan để xử lý.
Luật sư cũng cho rằng, về lâu dài, cần thay đổi trong cách quản lý và xác minh mã số thuế cá nhân, đó là áp dụng hình thức xác thực thông tin cá nhân điện tử khi cấp mã số thuế hoặc khi doanh nghiệp kê khai nhân sự với các bước như xác thực bằng mã OTP gửi về điện thoại/ email của người lao động, hoặc yêu cầu chữ ký số cá nhân. Điều này sẽ giảm thiểu việc cá nhân bị mạo danh.
