Công dân bị quyết định hành chính “xoay” trên đất

LSVNO - Nhiều nông dân ở ĐBSCL sống không yên với đất, không thể tính toán làm ăn phát triển khi bị các quyết định hành chính “xoay” hết năm này sang năm khác, có trường hợp đã hơn 20 năm mà chưa bi...

LSVNO - Nhiều nông dân ở ĐBSCL sống không yên với đất, không thể tính toán làm ăn phát triển khi bị các quyết định hành chính “xoay” hết năm này sang năm khác, có trường hợp đã hơn 20 năm mà chưa biết bao giờ kết thúc.

Phải giao cho con giữ đất

Cuối tháng 11/2017, bà Hồ Xuân Vân ở phường Phước Thới (Ô Môn, Cần Thơ) gửi đơn tố cáo đến công an và ngày 28/11, Văn phòng Cơ quan CSĐT Công an TP Cần Thơ thông báo chuyển đơn của bà về UBND quận Ô Môn giải quyết. Bà thở dài “không biết sao nữa”. Bởi bà tố cáo hành vi theo bà là sai trong thông báo của UBND quận Ô Môn, ngày 19/10/2017, thu hồi và hủy sổ đỏ năm 1990 và 2010 đất của bà.

Bà Hồ Xuân Vân (bìa phải) trong một lần đón các cơ quan ban ngành đến nhà làm việc vào tháng 7/2013

Mẹ con bà Xuân Vân sống trên đất được cha mẹ để lại từ năm 1977. Thời tập đoàn sản xuất nông nghiệp có nhiều xáo trộn sau giải phóng, chồng bà bỏ đi biệt tích. Khi tập đoàn tan rã, vợ chồng bà Bùi Thị Hoan ở nội ô TP Cần Thơ về đòi một phần đám đất mẹ con bà đang sống, cho rằng đã mua với chồng của bà. Nhưng không có chứng cứ, vợ chồng bà Hoan bảo giấy tờ mua bán thất lạc (?). UBND Ô Môn không chấp nhận sự đòi đất vô căn cứ, ngày 2/5/1983 ra quyết định số 229 giữ hơn 6.000 m2 đất cho bà Xuân Vân. Năm 1990, bà Xuân Vân được cấp sổ hồng đám đất. Khi chồng bà Hoan chết, xuất hiện ông Nguyễn Thành Vân (cán bộ thanh tra Sở NN&PTNT Cần Thơ) cho rằng, đã cùng chồng bà Hoan mua đất với chồng bà Xuân Vân. Trả lời phóng viên, ông Thành Vân cũng nói “giấy tờ mua bán bị thất lạc”.

Năm 1995, ông Thành Vân đưa ra tờ quyết định số 373, ngày 18/2/1995, của UBND Cần Thơ với nội dung lấy đất của bà Xuân Vân giao cho ông, nhưng chỉ là bản photo. Mấy năm sau, ngày 17/12/1999, UBND Cần Thơ có quyết định số 3120, thay thế tờ photo kia, thu hồi đất của bà Xuân Vân để giao cho ông Thành Vân. Trong quyết định này, còn viết chèn thêm bằng nét chữ và mực khác, là lấy 2.167 m2 đất của bà Cao Thị Lý (không rõ ở đâu) cũng để giao cho ông Thành Vân. Còn ở phần “nhận thấy”, quyết định đề cập đến ông Lê Văn Quận, có hơn 3.256 m2 đất đã “thỏa thuận xong” với ông Thành Vân. Theo bà Xuân Vân, chính hai người này mới mua bán đất với ông Thành Vân, do hồi tồn tại tập đoàn sản xuất, ông Thành Vân và chồng bà Hoan về phần đất ấy sản xuất cho công đoàn, chứ không liên quan đến đất của gia đình bà sinh sống trước nay.

Bị khiếu nại vì quyết định có nhiều dấu hiệu không rõ ràng, ngày 31/12/2003, UBND Cần Thơ lại ban hành quyết định số 4893, thu hồi hai quyết định trên, hủy nốt quyết định của Ô Môn, nhưng giữ nội dung lấy đất của bà Xuân Vân và bà Lý giao cho ông Thành Vân. Không chấp nhận quyết định hành chính mà thật giả lẫn lộn đổi tới đổi lui nên bà Xuân Vân kiện ra toà. Qua nhiều lần xử, đến năm 2006 TANDTC xem xét giám đốc thẩm “đình chỉ giải quyết vụ án hành chính”, vì tranh chấp đã có quyết định giải quyết khiếu nại cuối cùng của hành chính, toà án không còn thẩm quyền giải quyết.

Năm 2010, bà Xuân Vân được đổi sổ hồng thành sổ đỏ đám đất. Hồi giữa năm 2013, bà đã tố cáo cán bộ “bao che cho nhau, nhũng nhiễu dân lành” với Thanh tra TP Cần Thơ. Lúc đó, nhiều ngành ở các cấp đến nhà bà làm việc rồi gia đình bà được sống yên ổn mấy năm. Đột ngột, ngày 19/10/2017, UBND quận Ô Môn ra thông báo hẹn sau 30 ngày “sẽ ban hành quyết định thu hồi và hủy” sổ đỏ năm 2010 và cả sổ hồng năm 1990 của bà. Hết nửa đời bị “xoay” trong các quyết định hành chính, nay bà Xuân Vân đã hơn 60 tuổi, khóc và cho biết, phải giao việc giữ đất cho thế hệ con cái.

Khó đếm quyết định hành chính

Nhiều quyết định hành chính hơn nữa là vụ giải quyết tranh chấp đất giữa gia đình ông Nguyễn Văn Thêm và bà Nguyễn Thị Quý ở xã Tân Phong (thị xã Giá Rai, tỉnh Bạc Liêu). Do hai bên có sổ đỏ cùng một đám đất nên hết khiếu nại lại kiện, đến nay đã 10 năm và ông Thêm ngán ngẩm: “Khó đếm hết quyết định hành chính”.

Ông Nguyễn Văn Thêm chỉ khu đất có cái ao lớn đang tranh chấp

Phải lục lọi, sắp xếp rất lâu, các hộ liên quan mới có thể đưa ra các quyết định kèm lời rào đón “cũng chưa chắc không sót à nha”. Đúng 10 năm trước, ngày 26/7/2007, Chủ tịch UBND Giá Rai ký Quyết định số 845, chia cho mỗi bên 1.000 m2 đất nhưng không nêu căn cứ nên ông Thêm khiếu nại. Ngày 18/1/2008, Chủ tịch UBND Giá Rai ký Quyết định số 3026, bác khiếu nại của của ông Thêm. Ngày 5/8/2009, Chủ tịch UBND Giá Rai ký Quyết định số 3271, thu hồi Quyết định số 3026, rồi ký tiếp Quyết định số 3272, thu hồi thửa đất để chia đôi cho hai bên như ban đầu.

Sang thập niên thứ hai của thế kỷ XXI, ngày 7/5/2013, Chủ tịch UBND Giá Rai ký Quyết định số 2723, thu hồi hai quyết định của thập niên trước về chia đôi đám đất. Vụ khiếu nại trở lại điểm xuất phát. Hai năm sau, ngày 31/12/2015, Chủ tịch UBND Giá Rai ký Quyết định số 2240, bác khiếu nại và thu hồi sổ đỏ của ông Thêm. Hai năm tiếp theo, ngày 8/5/2017, Chủ tịch UBND Giá Rai ký Quyết định số 1741, thu hồi, hủy bỏ tất cả các quyết định trước đó, hướng dẫn công dân kiện ra tòa.

Các hộ dân kiện ra tòa, qua nhiều lần xử đến nay chưa xong vì TAND Cấp cao có quyết định đình chỉ giải quyết theo thủ tục giám đốc thẩm nhưng TAND tỉnh Bạc Liêu lại kiến nghị xem xét giám đốc thẩm. Đến đây, Chủ tịch UBND tỉnh Bạc Liêu vô cuộc, ngày 6/11/2017 có công văn chỉ đạo Chủ tịch UBND Giá Rai: “Trong thời gian chờ Tòa án xét xử, cấm 2 bên tranh chấp có hành vi làm thay đổi hiện trạng tài sản đang tranh chấp. Do đó, giao Chủ tịch UBND Giá Rai khẩn trương chỉ đạo kiểm tra, xử lí ngay hành vi xây dựng phát sinh thêm”. Theo đó, ngày 14/11/2017, Phó chủ tịch UBND Giá Rai Huỳnh Công Quân ký công văn đề nghị Chủ tịch UBND xã Tân Phong “bảo đảm tình hình an ninh trật tự của địa phương”.

Trong chục năm “lạm phát” quyết định hành chính của UBND Giá Rai, một lăng mộ đã mọc trên khu đất với nhiều lần xô xát giữa hai hộ dân

Thế nhưng, ngày 16/10/2017, UBND Giá Rai bất ngờ ban hành Quyết định số 4023, thu hồi Quyết định số 1741 (ngày 8/5/2017, thu hồi, hủy bỏ tất cả các quyết định trước đó), nghĩa là làm “sống lại” loạt quyết định đã thu hồi, hủy bỏ. Hai gia đình có sổ đỏ đám đất đã nhiều lần xô xát và tranh chấp xây dựng trên đất, nay tiếp tục xô xát.

Sáu Nghệ