Giải đáp vướng mắc về việc áp dụng tình tiết “phạm tội có tính chất côn đồ” khi định tội “Giết người” và tội “Cố ý gây thương tích”

Án lệ số 17/2018/AL về tình tiết 'Có tính chất côn đồ' trong tội 'Giết người' có đồng phạm

Án lệ số 17/2018/AL được Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân Tối cao thông qua ngày 17/10/2018 và được công bố theo Quyết định số 269/QĐ-CA ngày 06/11/2018 của Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao.

Theo đó, nội dung án lệ như sau:

“[1] Theo các tài liệu, chứng cứ có trong hồ sơ vụ án thì: Sau khi chứng kiến việc bố vợ là ông Dương Quang H. bị các con của ông Dương Quang Q. đánh, Nguyễn Văn H. là người trực tiếp gọi điện báo cho Trần Quang V. biết việc ông H. bị đánh. Trong lúc ăn nhậu cùng V. và Phạm Nhật T.vào tối ngày19/01/2015, biết V. và T. có ý định đi đánh ông Q. để trả thù, H. nói “Ba bị đánh thương lắm, chừ còn đau”, làm củng cố ý thức, quyết tâm của V. trong việc đi đánh ông Q. H. cũng là người chỉ nơi ở, đặc điểm nhận dạng của ông Q. cho V. và T. biết để V. và T. có thể thực hiện hành vi đánh ông Q. Khi nghe V. và T. bàn bạc kế hoạch đi đánh ông Q., H.không can ngăn mà còn nói “Nếu đánh thì đánh dằn mặt thôi”, thể hiện sự thống nhất ý chí về việc đánh ông Q. Sau đó, H. bỏ về trước.

Thực tế, Trần Quang V. đã dùng mã tấu chém liên tiếp vào vùng đầu, mặt, chân, tay ông Q. làm ông Q. gục ngay tại chỗ. Do mọi người can ngăn và được đưa đi cấp cứu kịp thời nên ông Q. không chết là ngoài ý muốn chủ quan của V. Sau khi chém ông Q., V. đã gọi liên tiếp ba cuộc điện thoại cho H. để hỏi về thương tích của ông Q. Mặc dù, H. không biết trước việc V. dùng mã tấu chém liên tiếp vào những vùng trọng yếu trên cơ thể ông Q., có thể tước đoạt tính mạng của ông Q. nhưng H. đã thống nhất ý chí với V. và T. trong việc đánh ông Q., chấp nhận hậu quả xảy ra. Do đó, Tòa án cấp sơ thẩm kết án Nguyễn Văn H. đồng phạm với Trần Quang V.và Phạm Nhật T. về tội “Giết người” là có căn cứ.

Tuy nhiên Tòa án cấp sơ thẩm kết án Nguyễn Văn H. theo điểm n khoản 1 Điều 93 Bộ luật Hình sự năm 1999 với tình tiết định khung “Có tính chất côn đồ” là không đúng, bởi vì:

Trong vụ án này Trần Quang V. và Phạm Nhật T. là người trực tiếp thực hiện hành vi đánh ông Q.; chỉ vì mâu thuẫn nhỏ nhặt trong sinh hoạt với các con của ông Q. mà V. và T. đã dùng mã tấu chém nhiều nhát vào những vùng trọng yếu trên cơ thể của ông Q. nên chỉ hành vi phạm tội của V. và T. “Có tính chất côn đồ”, còn Nguyễn Văn H. không trực tiếp tham gia đánh ông Q. mà giúp sức cho V. và T. trong việc đánh ông Q. nên hành vi phạm tội của H. không “Có tính chất côn đồ” mà chỉ thuộc trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 93 Bộ luật Hình sự năm 1999”.