Hải Phòng: Nhiều khúc mắc pháp lý cần làm rõ tại Bản sơ thẩm vụ người dân khiếu kiện Chủ tịch quận Đồ Sơn

(LSVN) - Về Bản án sơ thẩm số 85/2023/HC-ST liên quan đến khiếu kiện Quyết định hành chính trong lĩnh vực đất đai và hành vi hành chính (cụ thể người khởi kiện là ông Phạm Đình Úy, người bị khởi kiện là Chủ tịch UBND quận Đồ Sơn và UBND phường Hợp Đức, quận Đồ Sơn) do TAND TP. Hải Phòng xét xử công khai vào ngày 01/11/2023, theo Luật sư Phạm Văn Hóa, Trưởng Văn phòng Luật sư Hoa Đông Phương, Đoàn Luật sư TP. Hải phòng, bản án sơ thẩm vẫn còn nhiều khúc mắc về mặt pháp lý cần được làm rõ.

Vì sao Chủ tịch UBND quận Đồ Sơn bị kiện?

 Theo đơn khởi kiện của ông Phạm Đình Úy (Sinh năm 1980, TDP Quý Kim I, phường Hợp Đức, quận Đồ Sơn, TP. Hải Phòng), vào ngày 12/5/2021 một số người tự xưng là cán bộ Quản lý đô thị quận Đồ Sơn đến kiêm tra công trình xây dựng, sau khi nghe ông trình bày ông đã xây dựng trên đất thổ cư từ lâu và vừa mới cải tạo lại nên họ chỉ chụp ảnh hiện trạng mà không lập biên bản.

Ngày 02/6/2021 UBND phường Hợp Đức đến lập Biên bản vi phạm hành chính, ông đã xuất trình Giấy xác nhận ngày 06/12/2007 của ông Phạm Hồng Quân, Chủ tịch UBND phường Hợp Đức và khẳng định đất ông đang sử dụng là đất thổ cư, nhưng tổ công tác không công nhận giá trị của văn bản này và cũng không lập biên bản vi phạm hành chính mà chỉ lập Biên bản kiểm tra.

Thế nhưng, cho rằng nội dung biên bản kiểm tra không khách quan không ghi ý kiến của ông vào biên bản nên ông Úy không ký vào biên bản kiểm tra ngày 02/6/2021 này.

Ngày 02/12/2022 ông Úy nhận được Quyết định số 1544/QĐ-KPHQngày 22/11/2022 về việc buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả của Chủ tịch UBND quận Đồ Sơn với biện pháp khắc phục hậu quả là: Buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu của đất trước khi vi phạm.

Ngày 20/12/2022 ông đã khiếu nại lần đầu và yêu cầu Chủ tịch UBND quận Đồ Sơn ban hành Quyết định hủy bỏ Quyết định buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả số 1544/QĐ-UBND ngày 22/11/2022 của Chủ tịch UBND quận Đồ Sơn.

Chủ tịch UBND quận Đồ Sơn và UBND phường Hợp Đức bị khởi kiện.

Ngày 06/3/2023 ông nhận được Quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu số 178/QĐ-UBND ngày 28/2/2023 của Chủ tịch UBND quận Đồ Sơn với nội dung giữ nguyên Quyết định buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả. 

Ngày 25/3/2023 ông nhân được Quyết định số 282/QĐ-SĐBS ngày 24/3/2023 sửa đổi, bổ sung Quyết định 1544/QĐ-KPHQ ngày 22/11/2022, theo đó buộc ông phải nộp thêm số tiền thu lợi bất hợp pháp có được do vi phạm là 724.880 đồng.

Ngày 27/3/2023 ông nhận được Quyết định số 298/QĐ-CCXP ngày 27/3/2023 của Chủ tịch UBND quận Đồ Sơn về việc cưỡng chế thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả. 

Ông cho rằng Chủ tịch UBND phường Hợp Đức không lập biên bản vi phạm hành chính theo đúng quy định của pháp luật nên Chủ tịch UBND quận Đồ Sơn ban hành quyết định buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả là không có căn cứ pháp luật. 

Do vậy ông yêu cầu TAND TP. Hải Phòng hủy: Quyết định số 298/QĐ-CCXP ngày 27/3/2023 của Chủ tịch UBND quận Đồ Sơn về việc cưỡng chế thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả; Quyết định số 282/QĐ-SĐBS ngày 24/3/2023 của Chủ tịch UBND quận Đồ Sơn về việc sửa đổi, bổ sung Quyết định số 1544/QĐ-KPHQ ngày 22/11/2022 của Chủ tịch UBND quận Đồ Sơn; Quyết định giải quyết giải quyết khiếu nại lần đầu số 178/QĐ-UBND 28/02/2023 của Chủ tịch UBND quận Đồ Sơn; Quyết định buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả số 1544/QĐ-KPHQ ngày 22/11/2022 của Chủ tịch UBND quận Đồ Sơn; Buộc UBND phường Hợp Đức, quận Đổ Sơn, TP. Hải Phòng cung cấp thông tin theo đúng quy định của pháp luật là số mục kê số bản đồ 79 lập năm 2012.

Luật sư nhận định còn nhiều khúc mắc pháp lý cần làm rõ

Tại phiên toà xét xử sơ thẩm công khai vào ngày 1/11/2023, sau khi lắng nghe người khởi kiện là ông Phạm Đình Úy, người đại diện hợp pháp của người bị kiện Chủ tịch UBND quận Đồ Sơn và người đại diện hợp pháp của người bị kiện UBND phường Hợp Đức trình bày, HĐXX nhận định, căn cứ vào tài liệu, chứng cứ đã được xem xét tại phiên tòa, kết quả tranh tụng tại phiên tòa, ý kiến của đại diện Viện kiểm sát, các quy định của pháp luật Hội đồng xét xử sơ thẩm vụ án hành chính, TAND TP. Hải Phòng công nhận tính hợp pháp của các Quyết định của UBND quận Đồ Sơn, của UBND phường Hợp Đức. 

Cụ thể, sau khi xem xét nguồn gốc đất, tính hợp pháp, trình tự ban hành các quyết định, HĐXX thấy các Quyết định 1544; Quyết định 282; Quyết định 178; Quyết định số 298; Quyết định số 450 của Chủ tịch UBND quận Đồ Sơn, thành phố Hải Phòng được ban hành đúng thẩm quyển và trình tự, thủ tục; nội dung các quyết định hành chính của Chủ tịch UBND quận Đồ Sơn và hành vi hành chính của UBND phường Hợp Đức đều phù hợp quy định của pháp luật.

Do đó, không có căn cứ chấp nhận yêu cầu của người khởi kiện về việc hủy bỏ các Quyết định hành chính số 1544; 282; 178; 298 của Chủ tịch UBND quận Đồ Sơn, thành phố Hải Phòng và buộc UBND phường Hợp Đức phải cung cấp sổ mục kê số bản đồ 79 lập năm 2012.

Đồng thời, TAND TP. Hải Phòng tuyên xử: Bác yêu cầu khởi kiện của ông Phạm Đình Úy về việc: Hủy Quyết định buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả số 1544/QĐKPHQ ngày 22/11/2022 của Chủ tịch UBND quận Đồ Sơn: Quyết định số282/QĐ-SĐBS ngày 24/3/2023 về việc sửa đổi bổ sung Quyết định số 1544/QĐKPHQ ngày 22/11/2022 của Chủ tịch UBND quận Đồ Sơn; Quyết định về việc giải quyết khiếu nại của ông Phạm Đình Úy (lần đầu) số 178/QĐ-UBND ngày28/02/2023 của Chủ tịch UBND quận Đồ Sơn và Quyết định số 298/QĐ-CCXP ngày 27/3/2023 về việc cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả của Chủ tịch UBND quận Đồ Sơn, TP. Hải Phòng.

Liên quan đến Bản án sơ thẩm số 85/2023/HC-ST, Luật sư Phạm Văn Hóa, Trưởng Văn phòng Luật sư Hoa Đông Phương, Đoàn Luật sư thành phố Hải phòng cho biết, quá trình xét xử, đánh giá chứng cứ của vụ án, toà sơ thẩm đã bỏ qua một số yếu tố tối quan trọng, có thể dẫn đến thay đổi bản chất vụ việc.

Luật sư Phạm Văn Hóa giải thích, tại Điểm đ khoản 1 Điều 3 Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012 quy định: “đ) Người có thẩm quyền xử phạt có trách nhiệm chứng minh vi phạm hành chính. Cá nhân, tổ chức bị xử phạt có quyền tự mình hoặc thông qua người đại diện hợp pháp chứng minh mình không vi phạm hành chính”.

Nếu căn cứ quy định này, về nguyên tắc, Chủ tịch UBND quận Đồ Sơn ban hành Quyết định số 1544/QĐ/KPHQ ngày 22/11/2022 buộc ông Úy khắc phục hậu quả đối với thửa đất số 230, tờ bản đồ số 20 (theo bản đồ đo vẽ năm 2023), thì CT UBND quận Đồ Sơn phải cs trách nhiệm chứng minh ông Úy có hành vi:  “Chuyển đổi đất nông nghiệp khác sang đất phi nông nghiệp tại (trên) thửa đất số 230 tờ bản đồ 20, và hành vi này phải thể hiện bằng Hồ sơ vi phạm hành chính được lập theo trình tự, thủ tục luật định, phải được đánh số bút lục, bảo quản, lưu giữ theo quy định tại Điều 57 Luật Xử lý vi phạm hành chính”.

Tuy nhiên, đến nay không có bất kỳ tài liệu nào để chứng minh ông Úy đã chuyển đổi đất nông nghiệp khác sang đất phi nông nghiệp đối với thửa đất số 230 tờ bản đồ 20. Trên thực tế ông Úy cũng không có bất kỳ hành vi nào tác động đến thửa đất này. Đồng nghĩa việc Chủ tịch UBND quận Đồ Sơn ban hành Quyết định buộc ông Úy khắc phục hậu quả đối với thửa đất số 230, tờ bản đồ số 20 là không có căn cứ pháp luật.

Khi không có hồ sơ vi phạm hành chính để chứng minh ông Úy đã chuyển đổi đất nông nghiệp khác sang đất phi nông nghiệp đối với thửa đất số 230 tờ bản đồ 20, nhưng lại buộc ông Úy khắc phục hậu quả đối với thửa đất số 230, tờ bản đồ số 20 là không có căn cứ pháp luật như đã trình bày trên.

 Ngược lại, Chủ tịch UBND quận Đồ Sơn đã căn cứ vào Biên bản kiểm tra số 03/BBKT ngày 02/6/2021; Biên bản vi phạm hành chính số 01/BB-VPHC ngày 02/6/2021; Biên bản xác minh tình tiết vụ việc vi phạm hành chính số 01/BB-XM ngày 03/6/2021; và Biên bản kiểm tra số 03/BBKT ngày 06/7/2022 của UBND phường Hợp Đức là các tài liệu xác định ông Úy có hành vi chuyển mục đích sử dụng tại thửa đất số 28 tờ bản đồ 28 lập năm 1995 để ban hành Quyết định 1544 buộc ông Úy khắc phục hậu quả đối với thửa đất số 230, tờ bản đồ số 20 cũng là trái pháp luật.

Vậy giả sử Chủ tịch UBND quận Đồ Sơn có sự nhầm lẫn, sai sót trong khâu đánh máy nhưng có làm thay đổi bản chất của hành vi vi phạm của ông Úy hay không? thì cần phải xác định ông Úy có hành vi chuyển mục đích sử dụng đất trái phép tại thửa đất số 26 tờ bản đồ 28 lập năm 1995 hay không?

Tôi cho rằng, ông Úy không có hành vi “Chuyển đổi đất nông nghiệp khác sang đất phi nông nghiệp” đối với thửa đất số 28 tờ bản đồ 28 lập năm 1995, bởi lẽ: Căn cứ  Sổ mục kê và tờ bản đồ địa chính lập năm 1995 do UBND phường quản lý và cung cấp có trong hồ sơ vụ án đều thể hiện thửa đất số 26 tờ bản đồ 28 lập năm 1995 là đất ở (đất thổ cư-ký hiệu “T”). Đồng nghĩa, Biên bản kiểm tra số 03/BBKT ngày 02/6/2021; Biên bản vi phạm hành chính số 01/BB-VPHC ngày 02/6/2021; Biên bản xác minh tình tiết vụ việc vi phạm hành chính số 01/BB-XM ngày 03/6/2021; và Biên bản kiểm tra số 03/BBKT ngày 06/7/2022 của do UBND phường Hợp Đức khi lập đã dựa vào ý chí chủ quan, mang tính áp đặt, mà không căn cứ vào hồ sơ địa chính do chính UBND phường quản lý, vi phạm khoản 6 và khoản 10 Điều 12 Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012. Hành vi này cần phải bị xử lý nghiêm khắc nhất.

Hơn nữa, tại Quyết định về việc giải quyết khiếu nại số 178/QĐ-UBND ngày 28/02/2023 của Chủ tịch UBND quận Đồ Sơn đã nêu rõ, xin trích nguyên văn như sau: “Kết quả xác minh… Theo bản đồ đo vẽ năm 1995: Là thửa đất số 26, tờ bản đồ 28, diện tích 942m2, loại đất thổ cư (T). Theo sổ mục kê năm 1995: tại trang số 152, là thửa đất số 26, loại đất thổ cư, diện tích 942m2, chủ sử dụng Nguyễn Thị Khu (Ngô Thị Khu, vợ ông Phạm Đình Tung). Diện tích này so với diện tích theo bản đồ năm 1984 tăng thêm 202 m2, đã được UBND quận Đồ Sơn cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở cho bà Ngô Thị Khu, diện tích 605m2; còn lại 325m2 chưa cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất”. Kết quả xác minh trên cũng được bà Nguyễn Ngọc Hải- Người đại diện theo uỷ quyền của của Chủ tịch UBND quận Đồ Sơn “Nhất trí với ý kiến của đồng chí trưởng đoàn xác minh” được ghi nhận tại Biên bản đối thoại ngày 21/02/2023.

Khu đất của ông Phạm Đình Úy có liên quan đến vụ án.

Với kết quả xác minh như trên, Chủ tịch UBND quận Đồ Sơn đã chứng minh ông Úy xây dựng công trình trên một phần thửa đất thổ cư, mà không phải là xây dựng công trình trên đất nông nghiệp. Vậy Chủ tịch UBND quận Đồ Sơn phải thu hồi các Quyết định hành chính nêu trên mới là đúng pháp luật.

Đồng thời, căn cứ tài liệu có trong hồ sơ vụ án và kết quả tranh tụng. Tại mục [6] Bản án sơ thẩm của TAND TP. Hải Phòng cũng nhận định về nguồn gốc thửa đất như sau: “…Theo bản đồ đo vẽ năm 1995: Là thửa đất số 26, tờ bản đồ 28, diện tích 942m2, loại đất thổ cư (T). Theo sổ mục kê năm 1995: tại trang số 152, là thửa đất số 26, loại đất thổ cư, diện tích 942m2, chủ sử dụng Nguyễn Thị Khu (Ngô Thị Khu, vợ ông Phạm Đình Tung). Từ nhận định này, Toà án cấp sơ thẩm phải công nhận ông Úy xây dựng công trình trên đất thổ cư, không phải là hành vi “Chuyển đổi đất trồng cây lâu năm khác sang đất phi nông nghiệp”; không vi phạm Điều 11 Nghị định số 91/NĐ-CP ngày 19/11/1991 của Chính phủ và tuyên hủy các quyết định hành chính của Chủ tịch UBND quận Đồ Sơn mới là đúng pháp luật.

Ông Úy xây dựng công trình trên một phần thửa đất thổ cư số 26, tờ bản đồ 28 lập năm 1995 không phải là hành vi “Chuyển đổi đất nông nghiệp khác sang đất phi nông nghiệp”. Đồng nghĩa, ông Úy không vi phạm quy định tại khoản 3 Điều 11 Nghị định số 91/2019/NĐ-CP ngày 19/11/2019 của Chính phủ.

Việc Chủ tịch UBND quận Đồ Sơn ban hành Quyết định số 1544/QĐ/KPHQ ngày 22/11/2022 buộc ông Úy thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả đối với thửa đất số 230, tờ bản đồ số 20 là không có căn cứ pháp luật.

ĐOÀN TÂN

An Dương, Hải Phòng: Cơ quan điều tra thụ lý vụ người dân tố bị hư hỏng và mất tài sản