Về kế thừa quyền và tố tụng được thực hiện như sau:
Thứ nhất, kể từ ngày 01/7/2025, đối với những vụ án, vụ việc mà Tòa án đang giải quyết:
Đối với trường hợp đương sự là cơ quan, tổ chức bị hợp nhất, sáp nhập, chia, tách, giải thê, chuyên đổi, điều chỉnh chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn hoặc chấm dứt hoạt động do sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước thì cơ quan, tổ chức kế thừa quyền, nghĩa vụ của cơ quan, tổ chức cũ thực hiện quyền, nghĩa vụ tố tụng của cơ quan, tổ chức đó.
Ảnh minh họa. Nguồn: Internet.
Trường hợp đương sự là cơ quan, tổ chức đã giải thể hoặc chấm dứt hoạt động mà không có người kế thừa quyền, nghĩa vụ thì cơ quan, tổ chức cấp trên thực hiện quyền, nghĩa vụ tố tụng.
Ví dụ 1: Ngày 15/03/2025, TAND huyện X, tỉnh Y thụ lý vụ án hành chính sơ thẩm giữa người khởi kiện là ông Nguyễn Văn Đ. (cư trú tại xã H., huyện X., tỉnh Y.; sau sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã có tên gọi là xã M.) với người bị kiện là UBND huyện X., tỉnh Y. về khiếu kiện yêu cầu hủy Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất do UBND huyện X., tỉnh Y. cấp ngày 23/10/2023.
Căn cứ quy định khoản 7 Điều 54 Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi, bổ sung năm 2025) và khoản 3 Điều 59 Luật Tố tụng hành chính năm 2015, thì kể từ ngày 01/7/2025, Chủ tịch UBND cấp tỉnh có thẩm quyền và trách nhiệm phân công cơ quan, đơn vị thuộc chính quyền địa phương cấp xã nơi cư trú của cá nhân tiếp tục giải quyết. Trường hợp này, Tòa án xác định tư cách tham gia tố tụng như sau:
Người bị kiện: UBND huyện X., tỉnh Y. (Người kế thừa quyền và nghĩa vụ tố tụng là UBND xã M., tỉnh Y.).
Đối với trường hợp đương sự là người có thẩm quyền trong cơ quan, tổ chức mà cơ quan, tổ chức đó bị hợp nhất, sáp nhập, chia, tách, giải thể, chuyển đổi, điều chỉnh chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn hoặc chấm dứt hoạt động do sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước thì người tiếp nhận quyên, nghĩa vụ của người đó trong cơ quan, tô chức kê thừa quyền, nghĩa vụ của cơ quan, tố chức cũ tham gia tố tụng.
Trường hợp đương sự là người có thẩm quyên trong cơ quan, tố chức mà chức danh đó không còn do sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước thì người đứng đầu cơ quan, tổ chức đó hoặc người đứng đầu cơ quan, tổ chức kế thừa quyền, nghĩa vụ của cơ quan, tổ chức đó tham gia tố tụng.
Ví dụ 2: Ngày 16/12/2024,TAND TP. A., tỉnh B. thụ lý vụ án hành chính sơ thẩm giữa người khởi kiện là bà Trân Thị X. với người bị kiện là Trưởng Công an TP. A., tỉnh B. về khiếu kiện Quyết định xử phạt vi phạm hành chính số 469/QĐ-XPVPHC ngày 21/8/2023 của Trưởng Công an TP. A, tỉnh B.
Căn cứ vào khoản 4 Điều 1 Quyết định số 1339/QĐ-BCA-V03 ngày 01/3/2025 của Bộ Công an về việc giải quyết một số vấn đề liên quan đến xử phạt vị phạm hành chính của lực lượng Công an nhân dân khi không tổ chức Công an cấp huyện và khoản 3 Điều 59 Luật Tố tụng hành chính năm 2015; kể từ ngày 01/3/2025, Công an cấp tỉnh là đơn vị tiếp nhận hồ sơ vụ việc, kế thừa quyền, nghĩa vụ tố tụng của người bị kiện tham gia vụ án hành chính. Trường hợp này, Tòa án xác định tư cách tham gia tố tụng như sau:
Người bị kiện: Trưởng Công an TP. A., tỉnh B. (Người kế thừa quyền và nghĩa vụ tố tụng là Giám đốc Công an tỉnh B.)
Thứ hai, kể từ ngày 01/7/2025, đối với những án, vụ việc mà Tòa án mới thụ lý thì Tòà án xác định cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền trong cơ quan, tổ chức kế thừa quyền, nghĩa vụ của cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền trong cơ quan, tổ chức bị hợp nhất, sáp nhập, chia, tách, giải thế, chuyển đổi, điều chỉnh chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn hoặc chấm dứt hoạt động theo hướng dẫn tại khoản 1 Điều này là đương sự trong vụ án, vụ việc.
Ví dụ 3: Ngày 01/9/2025 ông H. có đơn khởi kiện ông K. về tranh chấp quyền sử dụng đất thuộc thửa số 21 tại xã A., huyện B., tỉnh (sau sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã có tên gọi là xã E., tỉnh C.; thuộc phạm vi thẩm quyền theo lãnh thổ của TAND khu vực P.) và có yêu cầu hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mà UBND huyện B. cấp cho ông K. TAND khu vực P. thụ lý vụ án, trường hợp có xem xét hủy Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì Tòa án phải đưa UBND xã E. vào tham gia tố tụng với tư cách là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan (không xác định UBND huyện B. là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan).
Theo dự thảo, Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao sẽ thông qua Nghị quyết trong tháng 06/2025 và có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/7/2025.
Luật sư NGUYỄN HỒNG HÀ
Đoàn Luật sư tỉnh Khánh Hòa
