Tòa án nhân dân Tối cao vừa công bố dự thảo Thông tư quy định chi tiết việc xét xử vụ án hình sự có người chưa thành niên là bị hại, người làm chứng theo quy định của Luật Tư pháp người chưa thành niên. Thông tư này quy định về thẩm quyền của toà án khi xét xử, quy định về phân công Thẩm phán, hội thẩm xét xử, tổ chức phòng xử án và việc xét xử tại toà có người chưa thành niên là bị hại, người làm chứng.
Cụ thể, Tòa gia đình và người chưa thành niên có thẩm quyền xét xử vụ án hình sự có người chưa thành niên là bị hại, người làm chứng nếu người chưa thành niên là người bị tổn thương nghiêm trọng về tâm lý hoặc là người cần có sự hỗ trợ về điều kiện sống, học tập do không có môi trường gia đình lành mạnh như những người chưa thành niên khác. Tòa gia đình và người chưa thành niên chỉ xem xét, giải quyết các vụ án có người chưa thành niên là bị hại, người làm chứng nếu tại thời điểm thụ lý vụ án, họ là người chưa thành niên, trừ trường hợp vụ án có bị cáo là người chưa thành niên.
Đối với Thẩm phán, tham gia xét xử phải đáp ứng một trong các điều kiện: Đã được đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng giải quyết các vụ án liên quan đến người chưa thành niên; Có kinh nghiệm điều tra, truy tố, xét xử các vụ án liên quan đến người chưa thành niên; Đã được đào tạo, bồi dưỡng về tâm lý học và khoa học giáo dục người chưa thành niên.
Hội thẩm nhân dân tham gia xét xử phải có ít nhất một Hội thẩm là giáo viên, cán bộ Đoàn TNCS Hồ Chí Minh hoặc người có kinh nghiệm công tác trong lĩnh vực tư pháp, quản lý, đào tạo, bảo vệ, chăm sóc hoặc giáo dục đối với người chưa thành niên hoặc người được đào tạo về tâm lý học và khoa học giáo dục người chưa thành niên.
Ảnh minh họa. Nguồn: Internet.
Bên cạnh đó, về người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, người chưa thành niên là bị hại hoặc người đại diện hợp pháp của họ có quyền nhờ: Luật sư; trợ giúp viên pháp lý; bào chữa viên nhân dân hoặc người khác để bảo vệ cho mình.
Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người chưa thành niên là bị hại có quyền tham gia tố tụng từ khi khởi tố bị can, có mặt khi cơ quan tiến hành tố tụng lấy lời khai của người mà mình bảo vệ; có quyền kháng cáo phần bản án, quyết định của Tòa án có liên quan đến quyền, nghĩa vụ của người mà mình bảo vệ; có quyền đề nghị thay đổi người tiến hành tố tụng, người giám định, người phiên dịch, người dịch thuật, người định giá tài sản theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự.
Ngoài ra, dự thảo Thông tư cũng nêu rõ, trong quá trình xét hỏi người chưa thành niên, cơ quan, người có thẩm quyền phải có thái độ thân thiện, nhẹ nhàng, sử dụng ngôn ngữ dễ hiểu, phù hợp với lứa tuổi, giới tính, khả năng nhận thức và mức độ trưởng thành của người chưa thành niên. Thẩm phán phải tạm dừng ngay việc xét hỏi người chưa thành niên khi họ mệt mỏi, căng thẳng và cần điều chỉnh phiên tòa phù hợp với mức độ tập trung của người chưa thành niên, có thời gian nghỉ khi cần thiết.
Trường hợp người chưa thành niên tham gia phiên tòa tại phòng cách ly hoặc điểm cầu thành phần thì Tòa án phải bảo đảm họ được quyền theo dõi đầy đủ diễn biến phiên tòa và thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình. Người đại diện, người làm công tác xã hội phải có mặt ở phòng cách ly hoặc điểm cầu thành phần để hỗ trợ người chưa thành niên là bị hại, người làm chứng.
