Về vụ án này, Luật sư Phạm Hương Giang, Văn phòng Luật sư Phạm Hồng Hải và Cộng sự, Đoàn Luật sư TP. Hà Nội - người bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp cho bị hại đã chỉ ra những điểm cần phải làm rõ trong vụ án.
Theo Luật sư Phạm Hương Giang, tại Kết luận điều tra (KLĐT) và Cáo trạng nêu, Vũ Quang Cảnh chỉ tay vào đầu Đỗ Minh Cảnh (tên gọi khác là Tân) 2 lần. Tuy nhiên, trong các biên bản ghi lời khai được lập ngay sau khi sự việc xảy ra thì Vũ Quang Cảnh khai chỉ tay vào đầu Đỗ Minh Cảnh 2 lần kèm theo gõ nhẹ vào đầu Đỗ Minh Cảnh.
Cụ thể, tại biên bản ghi lời khai ngày 26/4/2020 (Bút lục 175), Vũ Quang Cảnh khai chỉ tay 1 lần và gõ nhẹ vào đầu Đỗ Minh Cảnh 2 lần. Biên bản ghi lời khai ngày 23/4/2020 (Bút lục 183), Vũ Quang Cảnh khai gõ nhẹ vào đầu Đỗ Minh Cảnh 2 lần. Theo Luật sư Giang, đây được xem là hành vi gây sự trước của Vũ Quang Cảnh.
Việc Vũ Quang Cảnh đánh Đỗ Minh Cảnh trước là rõ ràng. Vũ Quang Cảnh khai là Đỗ Minh Cảnh có lời lẽ khiêu khích, cà khịa. Nhưng Luật sư Giang nhận định, đây chỉ là lời khai chủ quan của Vũ Quang Cảnh. Vì ngoài Vũ Quang Cảnh ra còn có 4 nhân chứng khác biết về sự việc nhưng không ai nêu ra việc Đỗ Minh Cảnh nói những gì khiêu khích. Trong đó, anh Hùng khai không nghe thấy cãi vã gì ngoài việc Vũ Quang Cảnh văng tục (Bút lục 223); anh Thiệp khai Vũ Quang Cảnh và Đỗ Minh Cảnh không nói gì (Bút lục 239, 242); anh Tuấn khai Vũ Quang Cảnh và Đỗ Minh Cảnh không nói gì ngoài câu Vũ Quang Cảnh chửi Đỗ Minh Cảnh và Đỗ Minh Cảnh nói lại là không được chửi như vậy (Bút lục 258, 259, 270).
Theo Luật sư Giang, chính trong những lời khai của Vũ Quang Cảnh cũng có sự mâu thuẫn, vì lúc thì khai khi định ra về thì nhìn Đỗ Minh Cảnh lấy ấm dọa đánh nên bực tức; lúc lại khai khi định ra về nhưng Đỗ Minh Cảnh nói khiêu khích bực tức; lúc lại khai đánh Đỗ Minh Cảnh ngay sau khi Đỗ Minh Cảnh lấy ấm dọa đánh…
Việc Vũ Quang Cảnh dùng câu thô tục với Đỗ Minh Cảnh mà theo như Cảnh nói là câu cửa miệng nhưng Đỗ Minh Cảnh cho rằng đó là câu chửi. Ngoài ra, Luật sư Giang còn cho biết, giữa hai người còn có mối quan hệ họ hàng, cùng với đó là việc Đỗ Minh Cảnh hơn Vũ Quang Cảnh 8 tuổi. “Có thể khẳng định Vũ Quang Cảnh cố ý gây sự trước, dùng lời lẽ và hành động có tính chất côn đồ, nguy hiểm với Đỗ Minh Cảnh”, Luật sư Giang đánh giá.
Tại phiên tòa, Luật sư bị hại hỏi về việc Vũ Quang Cảnh Cảnh có chửi, có chỉ tay vào mặt Đỗ Minh Cảnh không thì Vũ Quang Cảnh trả lời: “Có”.
Luật sư bị hại hỏi những người làm chứng vì sao có lời khai tại tòa mâu thuẫn với lời khai trong các biên bản ghi lời khai (trong các biên bản này khai là thấy Vũ Quang Cảnh giơ tay nhưng tại phiên tòa lại phủ nhận), và những người làm chứng không giải thích được mâu thuẫn này.
Luật sư hỏi những người làm chứng có được đọc những biên bản ghi lời khai trước khi ký không thì trả lời là không đọc, dù trong biên bản ghi lời khai có nội dung đã đọc và có chữ ký của người làm chứng?.
Người làm chứng tên Minh khai không nhìn thấy Vũ Quang Cảnh đánh Đỗ Minh Cảnh, nhưng lời khai này mâu thuẫn với lời khai trong các biên bản ghi lời khai. Khi Luật sư của bị hại hỏi về sự mâu thuẫn nhưng Minh không giải thích được.
Luật sư Giang cho biết thêm, một số biên bản ghi lời khai của Minh được cán bộ điều tra, Công an huyện Thanh Ba lập có nhiều dòng bị gạch, sửa nhưng không ghi lại bằng chữ những từ bị gạch, sửa và không có chữ ký của Minh.
Tại phiên tòa, Thẩm phán đọc biên bản hỏi cung có nội dung Vũ Quang Cảnh dồn đuổi Đỗ Minh Cảnh để đánh, có người lôi lại thì mới dừng nhưng Vũ Quang Cảnh trả lời là không nhớ, và phủ nhận việc dồn đuổi Đỗ Minh Cảnh.
Đại diện Viện Kiểm sát hỏi: “Bị cáo không đánh thì bị hại có chết không?”; Vũ Quang Cảnh trả lời: “Bị hại không chết”.
Tại Bút lục 163 nêu rõ, lúc đầu Vũ Quang Cảnh đấm vào vùng ngực Đỗ Minh Cảnh nhưng Đỗ Minh Cảnh không phản ứng gì, nhưng Vũ Quang Cảnh không dừng lại mà đấm tiếp vào vùng đầu, vùng mặt bên trái của Đỗ Minh Cảnh. Bút lục 164 còn chỉ rõ, vì… không kịp nên không đấm thêm được lần nào.
“Lời khai này của Vũ Quang Cảnh khẳng định rõ ràng mong muốn của Cảnh là tước đoạt tính mạng của Đỗ Minh Cảnh đến cùng”, Luật sư Giang nhận định.
Bút lục 183, 185 cũng chỉ rõ, khi Đỗ Minh Cảnh ngã Vũ Quang Cảnh định đánh tiếp nhưng vì lúc đó có người giữ lại nên Vũ Quang Cảnh mới dừng, việc Đỗ Minh Cảnh ngã đập mặt xuống đường nằm ngoài dự kiến của Vũ Quang Cảnh.
Theo sơ đồ hiện trường (Bút lục 193, 220) có thể thấy những người làm chứng nhìn từ phía sau chứ không nhìn từ phía cổng vào, hay nhìn ngang đoạn đường diễn ra sự việc.
Người chứng kiến việc - bà Đỗ Thị Quý khai tại phiên tòa: “Khi tôi chạy ra ngoài cổng nhìn thấy Đỗ Minh Cảnh ngã tôi nói ‘mày giết nó rồi Cảnh ơi’ thì Vũ Quang Cảnh có nói ‘cho nó chết’”.
Nội dung này đã được đại diện Viện Kiểm sát khẳng định tại tòa theo như cáo trạng cho rằng, sau khi bị hại bỏ chạy, bị cáo tiếp tục đuổi đánh bị hại.
Theo Quyết định số 01/QĐ-VKS kháng nghị phúc thẩm của Viện Kiểm sát Quân sự Khu vực 21 nêu, tại phiên tòa phần xét hỏi công khai bị cáo có nội dung phản cung thay đổi lời khai về hành vi không dồn theo bị hại phải để HĐXX công bố lời khai ở Cơ quan điều tra và Kiểm sát viên phải đấu tranh xét hỏi với những lập luận vững chắc có căn cứ, phù hợp khách quan của vụ án bị cáo mới thừa nhận.
Vũ Quang Cảnh khai vết bầm tím ở tay phải là do đấm vào vùng đầu, ngực, cổ bị hại; vết máu là của bị hại (Bút lục 47). Khi đấm Đỗ Minh Cảnh thì nồng độ cồn trong máu Vũ Quang Cảnh là 0,268mg/l khí thở (Bút lục 43); 99,457 miligam/100ml máu (Bút lục 364).
Luật sư Giang phân tích, Vũ Quang Cảnh trẻ khỏe hơn Đỗ Minh Cảnh (1990 so với 1982), lại dùng chất kích thích, cộng thêm chìa khóa xe máy và 1 trong 2 vòng kim loại của chìa khóa đã bị biến dạng, 1 miếng kim loại cỡ 09x3,8cm bị cong vênh, miếng nhựa khóa bị đứt vỡ (Bút lục 59), đứng đối diện bị hại khoảng 50cm và đấm bị hại 4-5 phát vào vùng ngực, cổ, đầu (Bút lục 179) nên có thể việc Đỗ Minh Cảnh tử vong là do bị lực đấm của Vũ Quang Cảnh kèm lưỡi khóa kim loại của xe máy tác động vào đầu gây ra xuất huyết màng não lan tỏa hai bán cầu. Còn việc đụng dập nhỏ trong nhu mô não thì có thể đi kèm với việc bị Vũ Quang Cảnh đánh hoặc bị tác động do bị ngã khi Vũ Quang Cảnh dồn đuổi theo.
Ngoài ra, Vũ Quang Cảnh còn lao vào đấm Đỗ Minh Cảnh (Bút lục 159) chứ không chỉ đứng tại chỗ để đấm. “Giống như xe oto đi tốc độ 50km/h mà gây tai nạn thì hậu quả sẽ không nghiêm trọng bằng đi tốc độ 80 hay 100km/h khi gây tai nạn. Có nhiều trường hợp sau khi bị đấm, đánh nhưng vào những vùng trọng yếu trên cơ thể (đầu, ngực) tác động lên não, tim nhưng nạn nhân không chết ngay mà sau đó mới tử vong”, Luật sư Giang nêu ví dụ.
Kết quả khám nghiệm tử thi cho thấy, khi mổ tử thi mở da đầu thấy tụ máu dưới da đầu vùng trán thái dương trái, tụ máu cân cơ thái dương trái, cân cơ thái dương phải hồng đều, xương sọ không bị dập vỡ, mở hộp sọ không có tụ máu ngoài và dưới màng cứng. Đỗ Minh Cảnh ngã úp/đập mặt xuống đường, ngã lao đầu về phía trước, Bút lục 364.
Luật sư Giang nêu quan điểm, tình tiết tăng nặng cho Vũ Quang Cảnh là phạm tội có tính chất côn đồ và cố tình thực hiện tội phạm đến cùng. Có thể nói, Vũ Quang Cảnh đã coi thường những quy tắc trong cuộc sống, không biết phép lịch sự tối thiểu là kính trên nhường dưới, có hành vi ngang ngược, cố tình sử dụng những nguyên cớ nhỏ nhặt để gây hấn trước nên phải trừng trị thật nghiêm khắc và đích đáng ngang bằng với hậu quả đã gây ra và tội “Giết người” là tội danh phù hợp nhất.
Ngay sau khi nhận được Bản án sơ thẩm số 01/2021/HS-ST của Tòa án Quân sự khu vực Quân khu 2, đại diện hợp pháp, đồng thời là em trai của bị hại, anh Đỗ Anh Giang đã làm đơn kháng cáo toàn bộ bản án theo trình tự, thủ tục phúc thẩm.
Với những căn cứ chưa được làm rõ nêu trên, thiết nghĩ tại phiên tòa phúc thẩm, HĐXX sẽ xem xét thấu đáo các chứng cứ, tình tiết để có những phán quyết công tâm, khách quan, đúng người, đúng tội, đúng pháp luật.
PV
Phú Thọ: Bị hại kháng cáo toàn bộ bản án của Tòa án Quân sự khu vực Quân khu 2
