Quy định pháp luật về tội vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ
Ảnh minh họa.
Tội "Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ" được quy định tại Điều 260 Bộ luật Hình sự năm 2015 (BLHS) như sau:
1. Người nào tham gia giao thông đường bộ mà vi phạm quy định về an toàn giao thông đường bộ gây thiệt hại cho người khác thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:
a) Làm chết người;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người mà tỉ lệ tổn thương có thể 61% trở lên;
c) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỉ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%;
d) Gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm:
a) Không có giấy phép lái xe theo quy định;
b) Trong tình trạng có sử dụng rượu, bia mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt quá mức quy định, có sử dụng chất ma túy hoặc chất kích thích mạnh khác;
c) Bỏ chạy để trốn tránh trách nhiệm hoặc cố ý không cứu giúp người bị nạn;
d) Không chấp hành hiệu lệnh của người điều khiển hoặc hướng dẫn giao thông;
đ) Làm chết 02 người;
e) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỉ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 122% đến 200%:
g) Gây thiệt hại về tài sản từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:
a) Làm chết 03 người trở lên;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 03 người trở lên mà tổng tỉ lệ tổn thương cơ thể của những người này 201% trở lên;
c) Gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên.
4. Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ trong trường hợp có khả năng thực tế dẫn đến hậu quả quy định tại một trong các điểm a, b và c khoản 3 Điều này nếu không được ngăn chặn kịp thời, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 01 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm.
5. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
Một số vướng mắc, bất cập
Tội "Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ" là loại tội phạm phổ biến, thường xuyên xảy ra. Thực tiễn cho thấy công tác đấu tranh với loại tội phạm này còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc.
Thứ nhất, bất cập trong quy định tại điểm b khoản 2 Điều 260 BLHS
Theo điểm b khoản 2 Điều 260 BLHS quy định: “Trong tình trạng có sử dụng rượu, bia mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt quá mức quy định hoặc có sử dụng chất ma túy hoặc các chất kích thích mạnh khác mà pháp luật cấm sử dụng” quy định này mâu thuẫn với quy định tại khoản 1 Điều 35 Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia năm 2019 đó là: “Điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn”, tức là không cho phép người sử dụng rượu, bia hoặc các thực phẩm có cồn khi tham gia giao thông với bất kỳ lý do nào. Do đó, cần phải thống nhất lại cho phù hợp.
Thứ hai, bất cập về quy định tỉ lệ tổn thương cơ thể
Với quy định tại Điều 260 BLHS dẫn đến trường hợp một người thực hiện hành vi phạm tội gây ra hậu quả lớn hơn nhưng chịu trách nhiệm hình sự nhẹ hơn so với người thực hiện hành vi phạm tội gây ra hậu quả nhỏ hơn. Ví dụ: A vi phạm QĐVTGGTĐB gây hậu quả 02 người bị thương với tổng tỉ lệ tổn thương cơ thể là 130% thì sẽ thuộc khoản 2 nhưng nếu gây hậu quả 01 người chết và 01 người bị thương tỉ lệ 65% chỉ thuộc khoản 1 Điều 260 BLHS, có thể thấy hậu quả 01 người chết và 01 người bị thương tỉ lệ 65% sẽ nghiêm trọng hơn là 02 người bị thương với tổng tỉ lệ 130%. Tương tự nếu 03 người bị thương với tổng tỉ lệ 210% sẽ thuộc khoản 3 nhưng 02 người chết và 02 người bị thương với tổng tỉ lệ 130% thì chỉ thuộc khoản 2 Điều 260 BLHS. Do đó, cần sửa đổi quy định hiện nay để việc giải quyết các trường hợp trên được phù hợp hơn.
Thứ ba, về hình phạt bổ sung theo khoản 5 Điều 260 BLHS
Tại khoản 5 Điều 260 BLHS 2015, quy định về hình phạt bổ sung là cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định. Việc cấm này cũng chỉ nhằm vào các đối tượng có nghề nghiệp liên quan đến phương tiện giao thông mà không đề cập đến quyền điều khiển phương tiện của họ. Do đó, họ vẫn hoàn toàn có thể điều khiển phương tiện giao thông đường bộ chỉ là không được phép hành nghề. Như vậy, cần phải có quy định cấm điều khiển phương tiện giao thông để đảm bảo tính ngăn chặn, giáo dục.
Kiến nghị hoàn thiện
Từ các vướng mắc, bất cập trên và nhu cầu trên thực tế về công tác đấu tranh, phòng, chống tội lừa đảo CĐTS, chúng tôi đề xuất một số kiến nghị hoàn thiện như sau:
Thứ nhất, cần sửa đổi điểm b khoản 2 Điều 260 BLHS thành: “Trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn, có sử dụng chất ma túy hoặc chất kích thích mạnh khác” để đảm bảo thống nhất giữa quy định của BLHS với Luật Phòng chống tác hại của rượu bia.
Thứ hai, cơ quan có thẩm quyền cần có hướng dẫn cụ thể Điều 260 BLHS theo hướng quy định nạn nhân chết được tính tỉ lệ tổn thương cơ thể là 100% để có thể cộng với tỉ lệ tổn thương cơ thể với các nạn nhân khác. Từ đó, có thể áp dụng pháp luật thống nhất và định khung hình phạt phù hợp.
Thứ ba, bổ sung thêm quy định “Tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề có thời hạn” vào khoản 5 Điều 260 BLHS. Căn cứ theo Điều 5 Nghị định 168/2024/NĐ-CP ngày 26/12/2024 của Chính phủ về Quy định xử phạt vi phạm hành chính về trật tự, an toàn giao thông trong lĩnh vực giao thông đường bộ; trừ điểm, phục hồi điểm giấy phép lái xe thì việc vi phạm về trật tự, an toàn giao thông trong lĩnh vực giao thông đường bộ có thể bị “Tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề có thời hạn”. Do đó, cần bổ sung thêm quy định này để đảm bảo tính ngăn chặn, giáo dục người phạm tội.
Tài liệu tham khảo
1. Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017;
2. Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia năm 2019.
3. Nghị định 168/2024/NĐ-CP ngày 26/12/2024 của Chính phủ về Quy định xử phạt vi phạm hành chính về trật tự, an toàn giao thông trong lĩnh vực giao thông đường bộ; trừ điểm, phục hồi điểm giấy phép lái xe thì việc vi phạm về trật tự, an toàn giao thông trong lĩnh vực giao thông đường bộ.
