(LSVN) - Trong hệ thống biện pháp ngăn chặn tố tụng hình sự của nước ta, biện pháp “cấm đi khỏi nơi cư trú” ngày càng được sử dụng như một lựa chọn thay thế hợp lý cho biện pháp tạm giam, đặc biệt trong các vụ án phạm tội ít nghiêm trọng hoặc người bị khởi tố có nhân thân tốt, có nơi cư trú rõ ràng. Việc sử dụng hợp lý biện pháp này không chỉ góp phần bảo đảm quyền tự do cá nhân của bị can, bị cáo mà còn nâng cao hiệu quả quản lý, theo dõi trong quá trình tố tụng. Tuy nhiên, trên thực tế, việc áp dụng biện pháp này còn gặp nhiều vướng mắc, bất cập - từ xác định “nơi cư trú”, xác định thời hạn, cho đến quản lý theo dõi và phối hợp giữa các cơ quan… Bài viết này tác giả sẽ phân tích kỹ lưỡng cơ sở pháp lý, thực tiễn áp dụng, những khó khăn cụ thể và đề xuất kiến nghị hoàn thiện nhằm nâng cao tính khả thi và hiệu quả của biện pháp ngăn chặn này trong quá trình tố tụng.
(LSVN) - Viện Kiểm sát nhân dân (VKSND) Tối cao đã ban hành Hướng dẫn số 23/HD-VKSTC về thẩm quyền giải quyết khiếu nại, tố cáo trong tố tụng hình sự thực hiện trước ngày 01/3/2025.
(LSVN) - Tòa án nhân dân Tối cao đã ban hành Cẩm nang các quy định mới của pháp luật về hình sự, tố tụng hình sự, tư pháp người chưa thành niên, thi hành án hình sự, đặc xá. Trong đó, Cẩm nang này giới thiệu các quy định mới của pháp luật tại Bộ luật Tố tụng hình sự được sửa đổi, bổ sung năm 2015 (Luật số 99/2025/QH).
(LSVN) - Theo quy định tại Điều 86 Bộ luật Tố tụng hình sự (TTHS) năm 2015, chứng cứ là những gì có thật, được thu thập theo trình tự, thủ tục do Bộ luật này quy định, được dùng làm căn cứ để xác định có hay không có hành vi phạm tội, người thực hiện hành vi phạm tội và những tình tiết khác có ý nghĩa trong việc giải quyết vụ án.
(LSVN) - Cơ quan, tổ chức có trách nhiệm cử người tham gia Hội đồng định giá tài sản có chuyên môn và nghiệp vụ về ngành, lĩnh vực phù hợp với tài sản cần định giá và nội dung yêu cầu định giá khi có yêu cầu bằng văn bản của cơ quan có thẩm quyền thành lập Hội đồng định giá tài sản hoặc cơ quan chuyên môn chủ trì tham mưu thành lập Hội đồng định giá tài sản và có trách nhiệm tạo điều kiện cần thiết để các cá nhân được cử tham gia định giá tài sản.
(LSVN) - Tại "Cẩm nang các quy định mới của pháp luật về hành chính, tố tụng hành chính, xử lý vi phạm hành chính", Tòa án nhân dân Tối cao đã nêu rõ những điểm mới về thẩm quyền xử phạt đối với hành vi cản trở hoạt động tố tụng.
(LSVN) - Ngày 22/9/2025 Chính phủ ban hành Nghị định số 250/2025/NĐ-CP quy định chi tiết việc thành lập và hoạt động của Hội đồng định giá tài sản; trình tự, thủ tục định giá tài sản trong tố tụng hình sự.
(LSVN) - Ngày 22/9, Chính phủ ban hành Nghị định số 250/2025/NĐ-CP quy định chi tiết việc thành lập và hoạt động của Hội đồng định giá tài sản; trình tự, thủ tục định giá tài sản trong tố tụng hình sự.
(LSVN) - Hiện nay hầu hết doanh nghiệp logistics, giao hàng nhanh tại Việt Nam đều đã triển khai ứng dụng (app) làm công cụ nghiệp vụ cho shipper. Từ khâu nhận hàng, giao hàng đến thu, nộp tiền thu hộ (COD) mọi thao tác đều được số hóa, lưu trữ trên hệ thống dữ liệu điện tử. Tuy nhiên, một nghịch lý đang diễn ra khi phát sinh vụ việc shipper chiếm đoạt tiền thu hộ, nhiều cơ quan Công an cơ sở vẫn yêu cầu doanh nghiệp phải nộp biên bản bàn giao hàng hóa bằng giấy mới đủ cơ sở xem xét, không chấp nhận dữ liệu điện tử in ra từ hệ thống. Thực tiễn này đặt ra câu hỏi pháp lý quan trọng: Dữ liệu điện tử có giá trị thay thế chứng từ giấy trong tố tụng hình sự hay không? Và vì sao giữa quy định pháp luật và áp dụng thực tế vẫn còn khoảng cách lớn?
(LSVN) - Thông qua đánh giá thực trạng pháp luật và thực tiễn áp dụng biện pháp tạm giam trong tố tụng hình sự ở Việt Nam hiện nay, bài viết làm rõ khoảng cách giữa quy định và thực tiễn. Dựa trên các chuẩn mực quốc tế, cùng việc phân tích chuyên sâu về quyền con người và tâm lý tội phạm, tác giả đưa ra các kiến nghị cải cách cụ thể nhằm ngăn ngừa và chấm dứt tình trạng lạm dụng biện pháp tạm giam trong tố tụng hình sự.
(LSVN) - Vật chứng là một trong những nguồn chứng cứ quan trọng trong tố tụng hình sự, có vai trò thiết yếu trong việc xác định sự thật khách quan, toàn diện và đầy đủ của vụ án. Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2025) đã quy định khá rõ về việc thu thập, bảo quản và xử lý vật chứng. Tuy nhiên, trên thực tế và đặc biệt tại giai đoạn xét xử sơ thẩm vụ án hình sự, vẫn còn tồn tại và bất cập.
(LSVN) - Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 204/2025/NĐ-CP quy định chi tiết trình tự, thủ tục lập dự toán, thanh toán kinh phí chi trả chi phí tố tụng. Trong đó, Điều 8 Nghị định quy định rõ về thanh toán chi phí cho luật sư, trợ giúp viên pháp lý, bào chữa viên nhân dân trong trường hợp chỉ định người bào chữa trong tố tụng hình sự.
(LSVN) - Dư luận đang xôn xao bề vụ việc nhiều cán bộ lãnh đạo Viện Pháp y tâm thần Trung ương bị truy tố về hành vi “Nhận hối lộ” khi làm giả kết luận giám định tâm thần cho nhiều người, từ không bị bệnh thành có bệnh để không bị truy tố hình sự. Đặc biệt, các nghi phạm được làm giả kết luận giám định tâm thần thường phạm tội rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng, có trường hợp đối diện án tử hình (theo trình bày của Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân (VKSND) TP. Hà Nội Đào Thịnh Cường trong buổi cung cấp thông tin ngày 23/6).
(LSVN) - Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao đang lấy ý kiến dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015. Trong đó, dự thảo đề xuất 2 phương án sửa đổi thẩm quyền xét xử của Tòa án trong tố tụng hình sự.
(LSVN) - Pháp lệnh Chi phí tố tụng được Ủy ban Thường vụ Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XV thông qua ngày 11/12/2024. Pháp lệnh này quy định về một số chi phí tố tụng; tạm ứng chi phí tố tụng; trách nhiệm chi trả, nghĩa vụ chịu chi phí tố tụng; kinh phí chi trả chi phí tố tụng theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự, Bộ luật Tố tụng dân sự, Luật Tố tụng hành chính và Luật Tổ chức Tòa án nhân dân.
(LSVN) - Bảo lĩnh là một trong những biện pháp ngăn chặn quan trọng trong tố tụng hình sự, được thực hiện bởi cơ quan hoặc người có thẩm quyền nhằm quản lý hành vi của bị can, bị cáo trong quá trình điều tra, truy tố và xét xử vụ án hình sự. Khi áp dụng biện pháp bảo lĩnh, một cá nhân hoặc tổ chức phải đưa ra giấy cam đoan để bảo đảm rằng bị can, bị cáo sẽ tuân thủ đầy đủ các yêu cầu của cơ quan chức năng, bao gồm việc có mặt theo các giấy triệu tập và không được phép bỏ trốn. Đồng thời, bảo lĩnh còn nhằm ngăn chặn việc bị can, bị cáo tiếp tục phạm tội hoặc có những hành vi vi phạm pháp luật khác có thể gây cản trở quá trình tố tụng.
(LSVN) - Bài viết khái quát về quyền bào chữa trong pháp luật hình sự và phân tích một số điểm mới của Bộ luật Tố tụng hình sự Việt Nam hiện hành so với các Bộ luật Tố tụng hình sự trước đây. Qua đó chỉ ra một số hạn chế của các quy định pháp luật tố tụng hình sự hiện hành về thực hiện quyền bào chữa và kiến nghị các giải pháp hoàn thiện các quy định này.
(LSVN) - Tranh tụng trong tố tụng hình sự gắn với sự tồn tại của ba chức năng: Buộc tội, bào chữa và xét xử. Trong đó, chức năng bào chữa cần được bình đẳng và cân bằng với hai chức năng còn lại. Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 về cơ bản đã tạo cơ sở pháp lý cho các chủ thể thực hiện các hoạt động tranh tụng tại phiên tòa xét xử sơ thẩm nhưng vẫn còn bộc lộ những điểm bất hợp lý. Thực tiễn cũng cho thấy việc tranh tụng tại phiên tòa hình sự sơ thẩm cũng chưa được bảo đảm theo đúng tinh thần của cải cách tư pháp, đặc biệt là hoạt động tranh tụng của người bào chữa là Luật sư.
(LSVN) - Tại Việt Nam và các quốc gia trên thế giới đều quy định Toà án là cơ quan thực hiện chức năng xét xử mặc dù vậy nhưng cơ cấu, tổ chức, cơ chế vận hành của hệ thống Toà án ở mỗi nước là khác nhau. Vì vậy, bài viết này sẽ phân tích và mang đến những hiểu biết cần thiết về vai trò của Tòa án ở một số nước trên thế giới, đồng thời tiếp thu những tiến bộ trong pháp luật để góp phần tích cực vào công cuộc hội nhập và đổi mới vai trò của Tòa án ở Việt Nam.
(LSVN) - Khởi tố vụ án hình sự là giai đoạn đầu tiên của quá, đánh dấu sự mở đầu của quá trình giải quyết vụ án hình sự. Trong giai đoạn này, nội dung và tinh thần của nguyên tắc suy đoán vô tội chưa được thể hiện rõ nét. Tuy nhiên, thông qua một số hoạt động của cơ quan tố tụng có thể thấy được sự căn nhắc kĩ lưỡng, kiểm soát chặt chẽ các căn cứ xem có dấu hiệu phạm tội hay không trước khi ra quyết định khởi tố.
(LSVN) - Trong tố tụng hình sự, quyền bào chữa của người bị buộc tội có mối quan hệ chặt chẽ với người bào chữa, vì người bào chữa có vai trò bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người bị buộc tội; góp phần cùng với cơ quan tiến hành tố tụng tìm ra sự thật khách quan của vụ án; khắc phục tình trạng truy tố, kết án oan sai, bỏ lọt tội phạm; đem lại cho nền tư pháp nước nhà sự công bằng, dân chủ; bảo vệ pháp chế xã hội chủ nghĩa... Bài viết đi sâu phân tích những nội dung cơ bản liên quan đến chế định người bào chữa trong tố tụng hình sự.
(LSVN) - Định giá tài sản trong tố tụng hình sự được hiểu là việc trong quá trình giải quyết vụ án hình sự, cơ quan nhà nước có thẩm quyền xác định giá trị bằng tiền của tài sản được cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng hình sự ra văn bản yêu cầu định giá, khi xét thấy cần xác định giá trị tài sản có liên quan đến việc xác định tội danh, định khung hình phạt, quyết định hình phạt… để giải quyết vụ án hình sự tại thời điểm nhất định.
(LSVN) - Theo pháp luật hiện hành, nhóm người dưới 18 tuổi là nhóm tuổi đặc biệt khác với những người từ đủ 18 tuổi trở lên. Nhóm người này được pháp luật quy định với rất nhiều các đặc thù, riêng biệt trong tất cả các lĩnh vực, trong đó có lĩnh vực hình sự và tố tụng hình sự. Một trong số những điểm đặc thù trong tố tụng hình sự là quy định về sự tham gia tố tụng của người đại diện, nhà trường, tổ chức. Mặc dù vậy, trên thực tế, quy định này vẫn chưa được áp dụng một cách hiệu quả, thống nhất.
(LSVN) - Là một nội dung quan trọng phải được xem xét và quyết định khi giải quyết vụ án hình sự, việc áp dụng các tình tiết giảm nhẹ (TTGN) trách nhiệm hình sự (TNHS) hiện nay vẫn còn nhiều vấn đề chưa thống nhất. Mặc dù hiện nay chưa có hướng dẫn liên quan, nhưng đa số vẫn dựa trên tinh thần của Nghị quyết 01/2000 của Hội đồng Thẩm phán TANDTC. Qua thực tiễn xét xử, tác giả đề xuất một số ý kiến nhằm thống nhất việc áp dụng các tình tiết giảm nhẹ.
(LSVN) - Cùng với tiến trình cải cách tư pháp trong quá trình lập hiến, lập pháp, các quy định địa vị pháp lý của bị cáo trong pháp luật tố tụng hình sự ngày càng hoàn thiện hơn, đáp ứng nguyên tắc tôn trọng các quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân, phù hợp với hệ thống pháp luật Việt Nam và pháp luật thế giới. Trong đó, quyền bào chữa của bị cáo là một quyền quan trọng góp phần đảm bảo giải quyết vụ án khách quan, đúng đắn, thể hiện sự tôn trọng quyền con người của người bị đưa ra xét xử. Tuy nhiên, trong quá trình áp dụng vẫn còn bộc lộ một số vướng mắc, hạn chế liên quan đến quyền bào chữa của bị cáo. Bài viết tập trung làm rõ về quyền bào chữa của bị cáo và phân tích một số hạn chế pháp lý và thực thi để đề xuất kiến nghị nhằm đảm bảo và nâng cao hiệu quả quyền bào chữa của bị cáo.
