(LSVN) - Theo Luật sư Đào Xuân Sơn, Đoàn Luật sư TP. Hồ Chí Minh thì việc tăng giá là quyền tự chủ trong kinh doanh của doanh nghiệp và giá cả hoàn toàn do thị trường quyết định, cơ quan thuế và cơ quan chức năng không có chức năng quản lý và quyết định thay doanh nghiệp về vấn đề này. Chính vì vậy việc tăng giá cước của Grab không vi phạm quy định pháp luật.
Ngày 19/10/2020, Chính phủ ban hành Nghị định số 126/2020/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Quản lý thuế (Nghị định 126/2020/NĐ-CP). Trong đó nội dung đáng chú ý là việc tăng thuế giá trị gia tăng (GTGT) lên 10% đối với xe ôm công nghệ từ 05/12/2020. Theo đó, cách tính thuế GTGT đối với dịch vụ gọi xe công nghệ như Grab, Be, GoJek… sẽ có nhiều thay thay đổi.
Cụ thể, theo điểm c khoản 5 Điều 7 Nghị định này có quy định: “Tổ chức hợp tác kinh doanh với cá nhân thì cá nhân không trực tiếp khai thuế. Tổ chức có trách nhiệm khai thuế giá trị gia tăng đối với toàn bộ doanh thu của hoạt động hợp tác kinh doanh theo quy định của pháp luật về thuế và quản lý thuế của tổ chức mà không phân biệt hình thức phân chia kết quả hợp tác kinh doanh, đồng thời khai thay và nộp thay thuế thu nhập cá nhân cho cá nhân hợp tác kinh doanh…”
Như vậy, từ ngày 05/12/2020, các tổ chức hợp tác kinh doanh như Grap, Goviet… sẽ phải tiến hành khai thuế GTGT cho toàn bộ doanh thu của hoạt động hợp tác kinh doanh với mức thuế là 10% (thay vì 3% như trước đây) và khai thay, nộp thay thuế thu nhập cá nhân cho các tài xe hợp tác với các hãng xe công nghệ này.
Ngay sau khi Nghị định 126/2020/NĐ-CP có hiệu lực, Grab đã tăng giá 5-6% dịch vụ taxi, xe ôm công nghệ trên toàn quốc.
Theo đó, giá cước 2km đầu tiên cho dịch vụ GrabCar 4 chỗ tại Hà Nội, Bắc Ninh, TP. HCM, Bình Dương, Đồng Nai, Cần Thơ tăng lên 27.000 đồng, cao hơn 2.000 so với trước ngày 5/12. Mức cước này tại các thành phố khác như Hải Phòng, Quảng Ninh, Đà Nẵng... tăng 3.000 đồng lên 25.000 đồng.
Grab cũng điều chỉnh tăng giá cước mỗi km (sau 2km đầu tiên) cho dịch vụ GrabCar 4 chỗ 500-1.000 đồng tuỳ từng thành phố. Trong đó, 1.000 đồng là mức tăng lớn nhất áp dụng cho khách hàng tại Hà Nội và Bắc Ninh. Hiện tại, giá mỗi km GrabCar 4 chỗ tại hai thành phố này là 9.500 đồng, tương đương TP. HCM, Bình Dương, Đồng Nai. Doanh nghiệp này cũng điều chỉnh giá cước dịch vụ GrabCar 7 chỗ với các tỷ lệ tăng tương đương 4 chỗ.
Với dịch vụ xe ôm công nghệ GrabBike, giá cước mỗi km (sau 2km đầu tiên) tăng từ 3.400 đồng lên 4.000 đồng. Còn giá cước tính theo thời gian di chuyển (sau 2km đầu tiên) tăng từ 300 lên 350 đồng mỗi phút.
Grab cũng đã thông báo đến tài xế mức tăng tỷ lệ khấu trừ trên mỗi chuyến xe. Với GrabBike, tỷ lệ này là hơn 27,2% gồm 20% phí sử dụng ứng dụng (không đổi) + thuế VAT. Tuy nhiên, mức thu trên chưa gồm 1,5% thuế thu nhập cá nhân khi tài xế đạt doanh thu trên 100 triệu đồng một năm.
Với GrabCar, tỷ lệ khấu trừ trên mỗi chuyến xe (gồm phí sử dụng ứng dụng, thuế thu nhập cá nhân, thuế GTGT) cũng tăng lên lần lượt hơn 28,3%, 32,8% với các tài xế chịu phí sử dụng ứng 20% và 25%.
Trao đổi với Tạp chí Luật sư Việt Nam về vấn đề này, Luật sư Đào Xuân Sơn, Đoàn Luật sư TP. Hồ Chí Minh cho biết trong trường hợp Grab đã được xác định là đơn vị kinh doanh vận tải thì doanh nghiệp này phải đóng thuế GTGT10% như các doanh nghiệp vận tải khác.
Về việc tăng giá cước, đây là quyền tự chủ trong kinh doanh của doanh nghiệp và giá cả hoàn toàn do thị trường quyết định, cơ quan thuế và cơ quan chức năng không có chức năng quản lý và quyết định thay doanh nghiệp về vấn đề này. Chính vì vậy việc tăng giá cước của Grab được Luật sư Sơn đánh giá là không sai luật.
Trên thực tế, giữa các hãng xe công nghệ cũng có sự cạnh tranh về giá cả nên Grab sẽ phải tự điều chỉnh mức giá phù hợp để đảm bảo lợi nhuận và cạnh tranh trên thị trường.
Tuy nhiên, Luật sư Đào Xuân Sơn lưu ý rằng cần phải hiểu đúng thuế GTGT là thuế tính trên doanh thu, người phải chịu mức thuế cuối cùng vẫn là người tiêu dùng và Grab chỉ là người thu hộ để nộp cho nhà nước. Cho nên việc Grab tăng giá cước để bù thuế GTGT, người tiêu dùng sẽ là đối tượng bị ảnh hưởng nhiều và trực tiếp nhất chứ không phải là Grab hay tài xế của hãng này.
Nếu Grap đã thu hộ và nộp thay người tiêu dùng thuế GTGT 10% thì Grab chỉ được trừ thuế thu nhập cá nhân của tài xế khi doanh thu của tài xế đạt mức phải đóng thuế thu nhập cá nhân theo quy định của pháp luật.
Trả lời báo chí về việc Grab tăng giá cước bù thuế GTGT, bà Tạ Thị Phương Lan, Phó vụ trưởng Vụ Quản lý thuế doanh nghiệp nhỏ và vừa và hộ kinh doanh, cá nhân (Tổng cục Thuế) cho biết việc tăng giá cước thuộc “quyền kinh doanh của đơn vị”, họ có thể ra các mức giá theo tính toán để đảm bảo lợi nhuận và cạnh tranh trên thị trường.
Bên cạnh đó, cần dựa vào sự thỏa thuận hợp đồng giữa Grab và tài xế để thực hiện đúng nghĩa vụ cam kết theo các hình thức hợp đồng như hợp đồng hợp tác kinh doanh (đối tác), hợp đồng dịch vụ, hợp đồng lao động. Từ đó, căn cứ theo pháp luật hiện hành để thực hiện các cam kết và dựa vào đó để kiểm tra, giám sát lẫn nhau.
Cũng theo bà Lan, nếu Grab và các đối tác thỏa thuận ký hợp đồng lao động theo kiểu tiền công tiền lương thì tài xế sẽ được nhận mức lương theo tháng và được đóng tiền bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội.
Tuy nhiên, người lao động không thể làm việc theo kiểu “thích thì làm không thích thì thôi” như mô hình hiện tại đang phù hợp và thu hút phần lớn những cá nhân có thời gian linh động, tiện lúc nào thì làm lúc đó, lúc nào rỗi thì làm, không thì thôi. Cho nên, việc Grab ký hợp đồng hợp tác kinh doanh dưới mối quan hệ hợp tác cũng không có gì sai bởi rằng buộc giữa việc nếu cá nhân cảm thấy phù hợp, làm được thì làm.
Ngoài ra, mô hình hiện nay rất phù hợp với kinh tế chia sẻ khi ai cũng có thể làm được, không bó buộc thời gian, tạo thuận lợi cho nhiều người muốn kiếm thêm thu nhập. Song, tài xế cũng có quyền thỏa thuận và yêu cầu được thực hiện theo loại hợp đồng để được đóng bảo hiểm nếu phù hợp với mình.
Trước tình hình này, nhiều tài xế xe lo ngại, giá cước tăng lên sẽ khiến người tiêu dùng quay lại dùng dịch vụ truyền thống nhiều hơn, thu nhập của họ vì thế cũng sụt giảm trong bối cảnh khó khăn do dịch Covid-19 đã kéo dài cả năm, trong khi, số lượng người tham gia hệ thống đang tăng nhanh. Chưa kể, giá xăng dầu đang xuống thấp, việc Grab tăng cước, phí trong thời điểm hiện nay khác nào “giỡn chơi” với người tiêu dùng lẫn tài xế.
MỸ LINH
