Áp dụng án lệ ở Trung Quốc
Áp dụng án lệ ở Trung Quốc

(LSVN) - Việc áp dụng án lệ ở Trung Quốc được thực hiện theo “Quy định của Tòa án nhân dân Tối cao về các vụ án có giá trị hướng dẫn xét xử", được ban hành ngày 26/11/2010 và năm 2018 chính thức bổ sung vào Luật Tổ chức Toà án nhân dân (TAND) và Luật Tổ chức Viện Kiểm sát nhân dân (VKSND) quy định TAND Tối cao và VKSND Tối cao có thể công bố án lệ mang tính hướng dẫn xét xử. Các vụ án có giá trị hướng dẫn xét xử khác hẳn với các án lệ của những quốc gia theo truyền thống luật thông pháp và truyền thống luật dân sự, nó giống như một hình thức giải thích pháp luật cho các thẩm phán tham khảo khi xét xử. Dưới đây, tác giả xin được chia sẻ về nội dung của Quy định này.

Án lệ bị bãi bỏ khi nào?
Án lệ bị bãi bỏ khi nào?

(LSVN) - Án lệ đương nhiên bị bãi bỏ trong trường hợp án lệ không còn phù hợp do có sự thay đổi của pháp luật.

Đề xuất sửa đổi các trường hợp án lệ được xem xét thông qua
Đề xuất sửa đổi các trường hợp án lệ được xem xét thông qua

(LSVN) - Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân Tối cao đang dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị quyết của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân Tối cao. Trong đó đáng chú ý, dự thảo đề xuất sửa đổi các trường hợp án lệ được xem xét thông qua.

Án lệ là gì?
Án lệ là gì?

(LSVN) - Bài viết tìm hiểu những định nghĩa khác nhau về án lệ và so sánh với định nghĩa về án lệ của Việt Nam.

Giải quyết vụ việc dân sự trong trường hợp chưa có điều luật áp dụng, quy định và thực tiễn áp dụng
Giải quyết vụ việc dân sự trong trường hợp chưa có điều luật áp dụng, quy định và thực tiễn áp dụng

(LSVN) - Việt Nam là quốc gia thuộc hệ thống pháp luật dân sự nên hoạt động xét xử chủ yếu dựa trên quy định của luật thành văn. Tuy vậy, không phải lúc nào các nhà lập pháp cũng kịp thời ban hành quy định pháp luật để điều chỉnh các quan hệ xã hội mới phát sinh. Trong tố tụng dân sự, vấn đề giải quyết vụ việc khi chưa có điều luật áp dụng là một chế định lần đầu tiên được quy định trong pháp luật dân sự và pháp luật tố tụng dân sự Việt Nam. Tại khoản 2, Điều 14, Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định Tòa án không được từ chối giải quyết vụ, việc dân sự vì lý do chưa có điều luật để áp dụng và được quy định cụ thể tại Điều 5 về áp dụng tập quán và Điều 6 về áp dụng tương tự pháp luật. Bài viết tập trung phân tích các quy định của pháp luật liên quan đến vấn đề này và một số vướng mắc, hạn chế từ thực tiễn áp dụng.

Án lệ bị bãi bỏ trong trường hợp nào?
Án lệ bị bãi bỏ trong trường hợp nào?

(LSVN) - Án lệ là những lập luận, phán quyết trong bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của Tòa án về một vụ việc cụ thể được Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân Tối cao lựa chọn và được Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao công bố là án lệ để các Tòa án nghiên cứu, áp dụng trong xét xử. Vậy theo quy định của pháp luật, án lệ bị bãi bỏ trong trường hợp nào?

Nguyên nhân ảnh hưởng đến việc phát triển án lệ và giải pháp khắc phục
Nguyên nhân ảnh hưởng đến việc phát triển án lệ và giải pháp khắc phục

(LSVN) - Án lệ chính thức trở thành một loại nguồn luật trong hệ thống pháp luật nước ta kể từ khi Nghị quyết số 03/2015/NQ-HĐTP ngày 28/10/2015 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao về quy trình lựa chọn, công bố và áp dụng án lệ có hiệu lực pháp luật. Trong quá trình áp dụng, mặc dù Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao đã ban hành Nghị quyết số 04/2019/NQ-HĐTP ngày 18/6/2019 thay thế Nghị quyết số 03/2015/NQ-HĐTP và Tòa án nhân dân tối cao ban hành nhiều văn bản chỉ đạo tăng cường công tác phát triển án lệ, nhưng cho đến nay, số lượng án lệ được ban hành còn hạn chế, chưa đáp ứng kỳ vọng của Tòa án nhân dân tối cao và nhu cầu của đời sống pháp lý. Trong phạm vi bài viết này, tác giả phân tích thực trạng ban hành án lệ của Tòa án nhân dân tối cao; nguyên nhân ảnh hưởng đến việc phát triển án lệ và đề xuất giải pháp khắc phục.

Bình luận một số tiêu chí lựa chọn án lệ theo quy định của Nghị quyết số 04/2019/NQ-HĐTP dưới góc độ luật so sánh
Bình luận một số tiêu chí lựa chọn án lệ theo quy định của Nghị quyết số 04/2019/NQ-HĐTP dưới góc độ luật so sánh

(LSVN) - Việc phân tích, so sánh các tiêu chí lựa chọn án lệ theo quy định của pháp luật Việt Nam hiện nay với những nước có bề dày lịch sử trong việc sử dụng án lệ mà Cộng hòa Pháp là một trong những trường hợp điển hình từ đó rút ra kinh nghiệm cho nước ta là điều hết sức cần thiết.

Nghiên cứu thí điểm mô hình bồi thẩm đoàn và phát triển án lệ ở Việt Nam
Nghiên cứu thí điểm mô hình bồi thẩm đoàn và phát triển án lệ ở Việt Nam

(LSVN) - Trong 02 ngày 26 và 27/4/2021 tại Vĩnh Phúc, Tòa án nhân dân (TAND) Tối cao đã tổ chức Hội thảo khoa học về các chuyên đề với 4 nội dung quan trọng: Đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của TAND tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả theo Nghị quyết Trung ương 6 khóa XII của Đảng; Định hướng hoàn thiện chế định Hội thẩm nhân dân (HTND) đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp; Tham vấn đối với dự thảo Đề án Bảo vệ người dưới 18 tuổi trong hoàn cảnh pháp lý đặc biệt; và Công tác phát triển án lệ giai đoạn 2016-2021, định hướng giai đoạn 2021-2030.

Nghiên cứu phát triển án lệ về tội 'Mua bán người'
Nghiên cứu phát triển án lệ về tội 'Mua bán người'

(LSVN) - Ban chỉ đạo các Chương trình phòng, chống tội phạm, Tòa án nhân dân tối cao vừa ban hành Công văn 50/TANDTC-TH năm 2021 về việc thực hiện Chương trình phòng, chống mua bán người giai đoạn 2021-2025 và định hướng đến năm 2030 của hệ thống Tòa án nhân dân. Theo đó, tăng cường công tác tổng kết thực tiễn xét xử các vụ án về mua bán người làm cơ sở để sửa đổi Nghị quyết 02/2019/NQ-HĐTP hướng dẫn áp dụng Điều 150, Điều 151 Bộ luật Hình sự và nghiên cứu phát triển án lệ.