(LSVN) - Quyền công tố và quyền xét xử giữ vị trí trung tâm trong tố tụng hình sự. Bài viết phân tích khái niệm, đặc điểm của quyền công tố và quyền xét xử trong hệ thống tư pháp Hoa Kỳ. Tác giả làm rõ làm rõ mối quan hệ chế ước lẫn nhau giữa hai quyền năng quyền công tố và quyền xét xử theo quy định pháp luật hình sự của Hoa Kỳ, hai quyền này vừa kiềm tỏa nhau, vừa hỗ trợ nhau. Trên cơ sở tham chiếu với quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 của Việt Nam, bài viết đề xuất một số bài học kinh nghiệm nhằm tăng cường tranh tụng, bảo đảm độc lập tư pháp và nâng cao trách nhiệm của các cơ quan trong thực hiện hai quyền này trong thực tế.
(LSVN) - Quyền im lặng là nguyên tắc quan trọng trong tố tụng hình sự, bảo vệ người bị buộc tội và thúc đẩy cải cách tư pháp minh bạch, công bằng. Tại Việt Nam, quyền này đã được nội luật hóa nhưng còn thiếu cụ thể và chưa đồng bộ. Hoàn thiện pháp luật về quyền im lặng không chỉ đáp ứng cam kết quốc tế mà còn bảo vệ quyền lợi người bị buộc tội và nâng cao chất lượng tố tụng. Bài viết phân tích thực trạng quyền im lặng tại Việt Nam, so sánh với pháp luật Hoa Kỳ và đề xuất giải pháp hoàn thiện.
(LSVN) - Bài viết phân tích những thách thức pháp lý trong bảo hộ quyền tác giả ở môi trường số tại Việt Nam, khi công nghệ số vừa mở ra cơ hội mới cho sáng tạo và phổ biến tác phẩm vừa làm gia tăng nguy cơ xâm phạm bản quyền.
(LSVN) - Bài viết phân tích việc tổ chức các Tòa chuyên trách theo Thông tư số 08/2025/TT-TANDTC (Thông tư 08/2025), tập trung vào cơ sở lý luận từ hệ thống pháp luật Việt Nam, thực tiễn triển khai, và các vấn đề đặt ra. Dựa trên Luật Tổ chức Tòa án nhân dân (TAND) sửa đổi, Thông tư nhằm nâng cao tính chuyên môn hóa, hiệu quả xét xử. Tuy nhiên, thách thức về nguồn lực và biên chế cần được giải quyết để đảm bảo hiệu quả thực thi.
(LSVN) - Trong bài viết này, tác giả tập trung phân tích dựa trên cơ sở quy định của pháp luật, đưa ra những vướng mắc, bất cập và kiến nghị hoàn thiện về trách nhiệm chứng minh (TNCM) vấn đề dân sự trong vụ án hình sự.
(LSVN) - Tội "Bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản" là một trong những loại tội phạm có diễn biến phức tạp trong thời gian gần đây, gây ra những hoang mang trong quần chúng nhân dân. Với mục đích vừa xâm phạm quyền sở hữu tài sản, vừa xâm phạm nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tự do của con người, loại tội phạm này cần được pháp luật quy định một cách chặt chẽ và rõ ràng để đảm bảo công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm đạt hiệu quả cao. Tuy nhiên, thực tiễn áp dụng các quy định của Bộ luật Hình sự (BLHS) về tội này vẫn còn tồn tại nhiều vướng mắc, bất cập do nhận thức và áp dụng không thống nhất.
(LSVN) - Trong quá trình giải quyết vụ án, việc “Tịch thu vật, tiền trực tiếp liên quan đến tội phạm” đóng vai trò đặc biệt quan trọng, vừa đảm bảo vụ án được giải quyết toàn diện và thể hiện tính nghiêm minh của pháp luật, còn góp phần ngăn chặn hành vi phạm tội tiếp diễn cũng như thu hồi tài sản do phạm tội mà có. Tuy nhiên, thực tiễn áp dụng quy định này thời gian qua đã bộc lộ nhiều bất cập, vướng mắc. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải đánh giá, phân tích cụ thể những khó khăn, từ đó đưa ra các kiến nghị hoàn thiện nhằm bảo đảm sự thống nhất và hiệu quả trong công tác xử lý vật, tiền liên quan đến tội phạm theo đúng quy định của pháp luật.
(LSVN) - Một trong năm quan điểm chỉ đạo của Nghị quyết 66-NQ/TW (“Nghị quyết”) đã xác định công tác xây dựng và thi hành pháp luật là “đột phá của đột phá” để hoàn thiện thể chế phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới. Ban tổ chức đã chọn hội thảo về Nghị quyết này với chủ đề “Đột phá về tư duy xây dựng và thi hành pháp luật” đã làm rõ bản chất của đổi mới phải bắt đầu từ khâu đột phá về tư duy, vì tư duy là biểu hiện của quá trình nhận thức, là nguồn cội mọi hoạt động của con người trong đời sống xã hội nói chung, trong xây dựng và thi hành pháp luật nói riêng. Đổi mới tư duy chính là đổi mới cách suy nghĩ, tiếp cận và đánh giá thực tại mang tính sáng tạo, phù hợp với quy luật phát triển của xã hội.
(LSVN) - Hướng tới Kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta tự hào nhìn lại chặng đường lịch sử hào hùng, đặc biệt là những thành tựu vĩ đại sau gần 40 năm thực hiện công cuộc Đổi mới. Dưới sự lãnh đạo sáng suốt, tài tình của Đảng Cộng sản Việt Nam, đất nước ta đã vượt qua muôn vàn khó khăn, thử thách, đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử, khẳng định vị thế và uy tín ngày càng cao trên trường quốc tế. Với những dấu ấn quan trọng trong quá trình phát triển của đất nước, kết quả thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và xác định những phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm trong giai đoạn tới.
(LSVN) - Là một quyền mới và rất căn bản chỉ có ở nhà nước dân chủ, nên so với các quyền khác, quyền công tố của nhà nước Việt Nam được hình thành một cách vừa muộn màng, lại vừa khó khăn cả về tên gọi lẫn cả định vị trong cơ cấu bộ máy nhà nước. Mãi cho đến gần đây sau nhiều lần thay đổi, công tố mới được xác định một cách riêng rẽ do một thiết chế duy nhất thực hiện là Viện Kiểm sát, nhưng lại không được xác định thuộc thành phần của hành pháp hay tư pháp. Bài báo phân tính những biểu hiện, nguyên nhân và đề xuất các giải pháp nhằm khắc phục những vấn đề nói trên bằng cách đưa chúng về đúng tên gọi và cả vị trí pháp lý theo cách của Hồ Chí Minh thời kỳ thi hành Hiến pháp năm 1946.
(LSVN) - Luật Phổ biến, Giáo dục pháp luật (PBGDPL) được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Khóa XIII, Kỳ họp thứ 3 thông qua ngày 20/6/2012; có hiệu lực thi hành từ ngày 01/1/2013. Luật PBGDPL gồm 05 chương, 41 Điều.
(LSVN) - Án phạt tử hình có từ khi Nhà nước ta được thành lập và được đưa vào Bộ luật Hình sự từ năm 1985. Cứ mỗi lần sửa đổi, bổ sung Bộ luật hình sự. án phạt Tử hình đều giảm và đến nay chỉ còn 10 tội danh. Việc giám các tội danh áp dụng hình phạt Tử hình không những tiếp nối truyền thống giàu lòng nhân ái, khoan dung,nhân đạo của dân tộc Việt nam mà còn thể hiện tầm nhìn pháp quyền của Đảng,Nhà nước để hướng tới bỏ án tử hình tại Việt nam. Tác giả đã có những quan điểm xung quanh việc giảm các tội danh áp dụng hình phạt tử hình”.
(LSVN) - Việc áp dụng án lệ ở Trung Quốc được thực hiện theo “Quy định của Tòa án nhân dân Tối cao về các vụ án có giá trị hướng dẫn xét xử", được ban hành ngày 26/11/2010 và năm 2018 chính thức bổ sung vào Luật Tổ chức Toà án nhân dân (TAND) và Luật Tổ chức Viện Kiểm sát nhân dân (VKSND) quy định TAND Tối cao và VKSND Tối cao có thể công bố án lệ mang tính hướng dẫn xét xử. Các vụ án có giá trị hướng dẫn xét xử khác hẳn với các án lệ của những quốc gia theo truyền thống luật thông pháp và truyền thống luật dân sự, nó giống như một hình thức giải thích pháp luật cho các thẩm phán tham khảo khi xét xử. Dưới đây, tác giả xin được chia sẻ về nội dung của Quy định này.
(LSVN) - Trong hơn hai thập kỷ qua, bức tranh kinh tế Việt Nam đã có nhiều gam màu mới khi ngày càng nhiều doanh nghiệp chủ động đầu tư trực tiếp ra nước ngoài (ODI). Nếu như trước đây, việc “mang chuông đi đánh xứ người” được xem là can đảm và mạo hiểm, thì nay đã trở thành xu hướng tất yếu đối với những tập đoàn, doanh nghiệp có tầm nhìn chiến lược, nhằm mở rộng thị trường, tiếp cận nguồn tài nguyên, công nghệ và mạng lưới tiêu thụ toàn cầu.
(LSVN) - Tội "Tham ô tài sản" quy định tại Điều 353 Bộ luật Hình sự năm 2015 (được sửa đổi, bổ sung năm 2025) là một trong những tội danh quan trọng trong nhóm tội phạm tham nhũng, gây thiệt hại nghiêm trọng đến tài sản nhà nước, tổ chức xã hội, và niềm tin công chúng. Tuy nhiên, thực tiễn áp dụng pháp luật cho thấy nhiều vướng mắc. Bài viết phân tích chi tiết các vướng mắc và đồng thời kiến nghị các giải pháp sửa đổi pháp luật và hướng dẫn áp dụng.
(LSVN) - Yếu tố “nguy hiểm cho xã hội” là tiêu chí mang tính bản chất của tội phạm. Khi Nhà nước nhận thấy một hành vi không còn nguy hiểm đến mức cần áp dụng biện pháp hình sự, thì việc sửa đổi, bổ sung hoặc bãi bỏ quy định về tội danh đó và các quy định của pháp luật có liên quan là điều cần thiết.
(LSVN) - Phổ biến, giáo dục pháp luật là một hoạt động cơ bản, có tầm quan trọng đặc biệt đối với một đất nước văn minh cần được quy định chặt chẽ, khoa học, phù hợp trong Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật. Nếu học tập, hiểu biết pháp luật được xác định là quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của công dân thì giáo dục, phổ biến, giải thích pháp luật là những nhiệm vụ không thể thiếu của mọi nhà nước. Sự hiểu biết pháp luật và ý thức sống, làm việc theo pháp luật của các tổ chức và công dân chính là thước đo để đánh giá chất lượng, hiệu quả của hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật và cũng là một trong những tiêu chí để đánh giá chất lượng, hiệu quả của Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật.
(LSVN) - Bài viết tập trung phân tích ba điểm đột phá lớn trong cơ chế thu hồi đất theo Luật Đất đai 2024 dưới góc nhìn quyền con người và quản trị công: (1) Minh định hóa tiêu chí “lợi ích công cộng” thông qua danh mục cụ thể nhằm hạn chế sự tùy nghi và lạm dụng quyền lực; (2) xác lập nguyên tắc bắt buộc “tái định cư trước – thu hồi đất sau” nhằm bảo vệ quyền cư trú và điều kiện sống của người dân; và (3) mở rộng cơ chế bồi thường, tăng quyền lựa chọn và khả năng phục hồi sinh kế cho người bị thu hồi đất. Luật Đất đai năm 2024 thể hiện sự chuyển đổi tư duy từ quản trị đất đai dựa trên quyền lực hành chính sang tiếp cận dựa trên bảo vệ quyền công dân, đặt người dân làm trung tâm trong hoạch định và thực thi chính sách đất đai. Trên cơ sở đó, bài viết đề xuất một số giải pháp nhằm tăng cường hiệu quả thực thi, bảo đảm công bằng và minh bạch trong thu hồi đất.
(LSVN) - Thông qua đánh giá thực trạng pháp luật và thực tiễn áp dụng biện pháp tạm giam trong tố tụng hình sự ở Việt Nam hiện nay, bài viết làm rõ khoảng cách giữa quy định và thực tiễn. Dựa trên các chuẩn mực quốc tế, cùng việc phân tích chuyên sâu về quyền con người và tâm lý tội phạm, tác giả đưa ra các kiến nghị cải cách cụ thể nhằm ngăn ngừa và chấm dứt tình trạng lạm dụng biện pháp tạm giam trong tố tụng hình sự.
(LSVN) – Vụ án gà lôi trắng mặc dù không thuộc trường hợp đặc biệt nghiêm trọng nhưng đặt ra những vấn đề pháp lý phức tạp: Hành vi phạm tội xảy ra trong khi pháp luật thay đổi giữa quá trình điều tra, truy tố và xét xử; đồng thời, sự thay đổi này diễn ra trong bối cảnh phân quyền, phân cấp trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường. Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến cách hiểu và áp dụng pháp luật.
(LSVN) - Tổng hợp hình phạt là hoạt động áp dụng pháp luật quan trọng của Tòa án. Đây là một chế định pháp lý bảo đảm tính công bằng xã hội, thể hiện nguyên tắc trừng trị trong chính sách hình sự của Nhà nước đối với người phạm tội. Trải qua quá trình lập pháp và hoàn thiện pháp luật về hình sự, Bộ luật Hình sự năm năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2025) đã có nhiều quy định mới cho thấy sự tiến bộ về kỹ năng lập pháp và việc bắt kịp xu thế chung của pháp luật hình sự các nước trên thế giới. Tuy nhiên, trong thực tiễn áp dụng các quy định về tổng hợp hình phạt tại các Tòa án hiện nay vẫn còn nhiều vướng mắc, bất cập.
(LSVN) - Trên thực tiễn áp dụng pháp luật khi xét xử trong thời gian vừa qua, khi nghiên cứu nhiều bản án, quyết định giám đốc thẩm của các Tòa án thấy rằng việc quyết định hình phạt trong đồng phạm ở nhiều Tòa án còn nhiều tồn tại, hạn chế như: Việc xác định vị trí, vai trò của những người đồng phạm, nguyên tắc phân hóa trách nhiệm hình sự trong đồng phạm, hay vấn đề quyết định hình phạt trong trường hợp người thực hành, thực hiện hành vi vượt quá có nhiều trường hợp xác định không chính xác. Chính những tồn tại, hạn chế này đã ảnh hưởng không nhỏ đến việc nâng cao hiệu quả, mục đích của hình phạt.
(LSVN) - Các Tòa án quân sự được tổ chức trong Quân đội nhân dân Việt Nam để xét xử những vụ án hình sự mà bị cáo là quân nhân tại ngũ và các vụ án khác theo quy định của pháp luật. Trong phạm vi bài viết, tác giả khái quát lại chặng đường 80 năm hình thành và phát triển của hệ thống Tòa án quân sự (TAQS) Việt Nam 13/9/1945-13/9/2025.
(LSVN) - Thực tiễn việc định tội danh, xác định thời hạn chuẩn bị xét xử, thời hạn tạm giam đối với các vụ án xâm hại tình dục người dưới 18 tuổi còn có bất cập và những quan điểm trái chiều. Phạm vi bài viết, tác giả phân tích một số điểm bất cập và kiến nghị, đề xuất áp dụng thống nhất pháp luật.
(LSVN) - Hợp đồng lao động điện tử ngày càng được sử dụng phổ biến trong bối cảnh chuyển đổi số nhờ vào những ưu điểm vượt trội như tiết kiệm thời gian, chi phí, thuận tiện trong quản lý, tra cứu thông tin và loại bỏ giới hạn về không gian, thời gian, đặc biệt trong điều kiện dịch bệnh. Ghi nhận sự phát triển này, Bộ luật Lao động năm 2019 lần đầu tiên quy định việc giao kết hợp đồng lao động thông qua phương tiện điện tử dưới dạng thông điệp dữ liệu có giá trị pháp lý như hợp đồng bằng văn bản.
(LSVN) - Cải cách tư pháp không thể chỉ dừng ở những điều chỉnh thủ tục hay đổi mới công nghệ – mà cốt lõi nằm ở con người thực thi pháp luật. Trong đó, thẩm phán – với quyền năng “nhân danh nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam” để xét xử – chính là linh hồn của công lý. Thế nhưng, nếu thẩm phán vẫn bị ràng buộc bởi cơ chế bổ nhiệm thiếu độc lập, tiêu chí đánh giá hành chính và quy trình tuyển chọn thiếu sàng lọc, thì công lý dù có tiến gần đến người dân, vẫn có thể bị treo lơ lửng ngoài hành lang tòa án.
(LSVN) - Vật chứng là một trong những nguồn chứng cứ quan trọng trong tố tụng hình sự, có vai trò thiết yếu trong việc xác định sự thật khách quan, toàn diện và đầy đủ của vụ án. Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2025) đã quy định khá rõ về việc thu thập, bảo quản và xử lý vật chứng. Tuy nhiên, trên thực tế và đặc biệt tại giai đoạn xét xử sơ thẩm vụ án hình sự, vẫn còn tồn tại và bất cập.
(LSVN) - “Ba cây chụm lại nên họn núi cao” là câu cửa miệng của dân ta, thể hiện khát vọng đoàn kết dân tộc để tạo nên sức mạnh cho phát triển bền vững. Bao đời nay đã vậy, nay trước một thế giới biến động không ngừng này, đại đoàn kết dân tộc càng trở nên cấp thiết và là khát vọng cuả toàn dân tộc. Song trong kỷ nguyên số này, khát vọng đó phải vượt qua thách thức mới và phải dựạ trên những cơ sở vững chắc hơn bao giờ hết.
(LSVN) - Bài viết “Sức mạnh của đoàn kết” của Tổng Bí thư Tô Lâm, công bố vào tháng 7/2025, đã đặt nền móng tư tưởng quan trọng cho việc hiện thực hóa đại đoàn kết dân tộc trong bối cảnh chuyển đổi số toàn diện [4]. Bài viết nhấn mạnh rằng đại đoàn kết không chỉ là sự thống nhất về tư tưởng và hành động trong không gian thực, mà còn phải được mở rộng vào không gian số, nơi các giá trị văn hóa, bản sắc dân tộc, và lợi ích quốc gia cần được bảo vệ và phát huy.
(LSVN) - Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Viện kiểm sát nhân dân (VKSND) chính thức có hiệu lực ngày 01/7/2025, mở ra một chương mới trong thiết kế thể chế tố tụng. VKSND từ vị trí kiểm soát pháp luật được tái định hình thành một trục quyền lực trung tâm trong hệ thống công lý: Gọn hơn, mạnh hơn, và chủ động hơn. Đây không chỉ là cải tổ bộ máy, mà là sự định vị lại vai trò chiến lược của cơ quan công tố trong tiến trình kiến tạo một nền tư pháp hiện đại và liêm chính.
